به
گزارش خبرگزاری دانا (دانا خبر)، ایسنا در گزارش مفصل خود این موضوع را بررسی کرده
است.
ضرورت کاهش سنوات و طول تحصیلی دانشجویان دغدغه بسیاری از مسوولان و کارشناسان حوزه آموزش عالی است، مهمی که روزگاری در قالب چهار طرح از جمله حذف واحدهای درسی غیرضروری، کاهش سقف واحدها، ارایه برخی دروس به صورت مجازی و سه‌ترمی‌شدن سال تحصیلی پیگیری شد.
اما در حقیقت در رسیدن به این مهم، برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از امکانات موجود، اصل مهمی است که گاه نسبت به آن غفلت می‌شود، نمونه آن توقف یا نیمه‌وقت شدن فعالیت دانشگاه‌ها در تابستان است.
این سرمایه‌های عظیم در حالی هرساله به تعطیلات تابستانی می‌روند که مسئولان دانشگاه‌ها و مدیران گروه‌های آموزشی می‌توانند با اتخاذ تصمیماتی ترم تابستانی را به عنوان ترم سوم تحصیلی معتبر شمرده و برای آن برنامه‌ریزی کنند.
تابستان فقط دروس عمومی ارایه می شود
این در حالی ست که ترم تابستانی در بسیاری از دانشگاه‌های کشور به ارایه چند درس عمومی محدود می‌شود و عملا آن کارآیی را در کاهش طول تحصیلی دانشجویان و افزایش بهره‌وری از امکانات را ندارند.
امسال علاوه بر دانشگاه‌های پولی مثل دانشگاه آزاد و غیرانتفاعی، علمی و کاربردی و پیام‌نور نیز ترم تابستانی برگزار کردند، از ترم تابستانی دانشگاه‌های بزرگ پایتخت خبری نبود و دانشگاه‌های علامه‌طباطبایی، تهران، خواجه‌نصیر و خوارزمی در تابستان واحد درسی ارایه ندادند.
برنامه مدونی برای ارایه ترم تابستانی وجود ندارد
سید مهدی قمصری معاون آموزشی دانشگاه تهران درهمین زمینه با بیان اینکه اجباری برای ارایه ترم‌تابستانی به دانشگاه‌ها وجود ندارد، گفت: ارایه ترم تابستانی دارای چهارچوب آموزشی مشخصی است.
وی با اشاره به جزییات آیین‌نامه آموزشی ترم تابستانی، اظهارکرد: بر اساس این آیین‌نامه شش واحد درسی به دانشجویان متقاضی ترم تابستانی ارایه می‌شود، البته در صورتی که دانشجویی در ترم آخر تحصیلی باشد، هشت واحد درسی به او ارایه می‌شود.
دانشگاه تهران به درآمد ترم تابستانی چشم ندوخته است/ تابستان فصل رسیدگی به پایان نامه هاست
قمصری با بیان اینکه دانشگاه تهران واحد تابستانی ارایه نمی‌دهد، گفت: دانشجویان می‌توانند مطابق آیین‌نامه‌های مربوط به ترم تابستان به صورت حضوری، در حد سقف آیین‌نامه و با تایید دانشگاه واحد بگیرند
وی با بیان اینکه دانشگاه‌هایی که واحد تابستان ارایه می‌دهند، نگاه درآمدی به آموزش دارند، اظهارکرد: ترجیح دانشگاه تهران این است که اساتید برای بروزکردن دروس و همچنین آمادگی ذهنی، روحی و آموزشی دانشجویان و اساتید زمان داشته باشند و دانشگاه تهران چشمی به درآمدی که از این بابت نصیب دانشگاه شود، ندارد.
به گفته وی اکثر گروه‌های آموزشی این دانشگاه موافق تشکیل کلاس در تابستان نیستند، چرا که امکان برنامه‌ریزی آموزشی برای آن بسیار سخت است و دانشگاه تمایلی به این امر ندارد.
قمصری افزود: از آنجای که بیش از 50 درصد دانشجویان دانشگاه تهران ارشد و دکتری هستند، رسیدگی به کارهای پایان‌نامه دانشجویان توسط اساتید در تابستان انجام می‌شود.
معاون آموزشی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: با توجه به این که دو سال است به علت برخی سیاست‌ها، دانشگاه از 23 شهریورماه کلاس‌ها را آغاز می‌کند، دیگر فرصتی برای ارایه واحد در تابستان نیست.
دانشگاه خواجه‌نصیر نیازی به ترم تابستانی ندارد
مجید قاسمی رییس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی نیز درباره دلایل عدم‌ارایه ترم تابستانی در این دانشگاه، گفت: در دانشگاه خواجه‌نصیر به دلیل تجمیع نبودن دانشکده‌های دانشگاه در یک پردیس، امکان ارایه ترم تابستانی وجود ندارد.
وی با بیان اینکه ارایه واحدهای درسی تخصصی و عمومی به علت عدم‌هماهنگی برای اساتید و دانشجویان غیرممکن است، اظهارکرد: بنده معتقدم اگر برنامه‌ریزی دانشگاه درست باشد، دانشجو نباید در طول تابستان که فرصتی برای رسیدگی به کارهای کارآموزی و پژوهشی است، متقاضی ارایه ترم تابستانی باشد.
وی افزود: دانشجو زمانی که وارد دانشگاه می‌شود، اداره آموزش دانشگاه برنامه‌ای را در اختیار وی می‌گذارد و اگر دانشجویان بر اساس آن برنامه واحدهای درسی انتخاب کنند، پس از گذارندن هشت ترم بدون ترم تابستانی فارغ‌آلتحصیل می‌شوند.
قاسمی با اشاره به نظم آموزشی دانشگاه خواجه‌نصیر، تصریح‌کرد: دانشگاه خواجه‌نصیر بسیار با نظم در همه بخش‌ها فعال است و دانشجویان نیز تاکنون نیازی به ارایه ترم تابستانی نداشته‌اند.
وی افزود: البته اگر دانشجویی برای فارغ‌التحصیلی نیازمند گذارندن یک درس یا یک واحد آزمایشگاهی باشد، دانشگاه کلاس‌های فشرده‌ای را در طول تابستان برای این دسته از دانشجویان برگزار می‌کند تا آنها با مشکلی مواجه نشوند.
رییس دانشگاه خواجه‌نصیر با اشاره به فعالیت‌های تابستانه دانشگاه، تصریح‌کرد: با ارایه ترم تابستانی بخش زیادی از نیروهای آموزشی درگیر مسایل آموزشی می‌شوند، بنابراین رسیدگی به امور آماده‌سازی دانشگاه برای مهرماه به تعویق می‌افتد، بر این اساس تصمیم دانشگاه بر این است که در تابستان واحد درسی ارائه نشود.
به علت فشرده‌شدن کلاس‌ها دانشگاه خوارزمی واحد تابستان ارایه نکرد
حکیمه دبیران معاون آموزشی دانشگاه خوارزمی درباره دلیل برگزارنشدن ترم‌تابستانی در این دانشگاه گفت: به علت فشرده‌شدن کار اساتید، شرایط برای ارایه واحد در تابستان مناسب نبود.
وی با بیان اینکه هر سال در دانشگاه خوارزمی در تابستان واحد ارایه می‌شد، تصریح‌کرد: در ترم گذشته اساتید و دانشجویان برای جبران فشرده‌شدن ترم فعالیتی مضاف بر سازمان انجام دادند و تلاش اساتید و دانشجویان بر این بود که از تمام وقت کلاس حداکثر استفاده را کنند.
وی افزود: این مساله باعث شد تا اساتید آمادگی لازم برای ارایه واحد در تابستان را نداشته باشند، چرا که ارایه واحد در تابستان نیز به معنای فشرده‌شدن آموزش است و این مساله به ضرر دانشجویان و اساتید است.
معاون آموزشی دانشگاه خوارزمی تصریح‌کرد: به علت اینکه دانشگاه در آخر سال با مشکلی مواجه نشود، طی مشورت با وزارت علوم و پیشنهاد آنها امسال کلاس‌ها از شهریورماه برگزار می‌شود.
دبیران از برگزاری ترم تابستان از سال آینده خبر داد و افزود : انجام تدارکات برای ارایه واحد در تابستان جزو برنامه‌های دانشگاه خوارزمی است که اقدامات آن در دست اجراست.
دانشگاه علامه‌طباطبایی برای ارایه دروس در تابستان مشکل هیات علمی و کلاس دارد
صدرالدین شریعتی رییس دانشگاه علامه طباطبایی نیز با اشاره به ارایه دروس عمومی در تابستان، گفت: برای ارایه دروس عمومی در تابستانی مشکلی نداریم اما برای ارایه دروس تخصصی در تابستان با مشکل هیات علمی و کلاس روبرو هستیم.
وی با بیان اینکه نسبت دانشجو به استاد در دروس عمومی یک به 20 و در دروس تخصصی یک به 15 است، افزود: برای افزایش تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه کارهای متفاوتی انجام شده و طی ظرفیتی که وزارت علوم در سایت گزینش به ما اعلام می‌کند، نیرو جذب می‌کنیم.
عبدالله شفیع‌آبادی معاون آموزشی دانشگاه علامه نیز در همین ارتباط با بیان اینکه برخی از دانشگاه‌ها با توجه به اساتید و امکاناتی که دارند در دوره کارشناسی قادر به ارایه واحد عمومی در تابستان هستند، تصریح‌کرد: دانشگاه علامه به علت برنامه‌ریزی منظمی که دارد، دانشجویان در ترم‌های اول تمام دروس عمومی خود را می‌گذرانند و نیازی به گذراندن واحد در ترم تابستانی ندارند.
وی در مورد اعتراض دانشجویان به مشکل انتخاب واحد در طول ترم، افزود: تا به حال اعتراضی به ما نشده و در چند سال اخیر انتخاب واحد رشته‌ها اینترنتی شده و اگر دانشجویان به موقع اقدام کنند با هیچ مشکلی مواجه نخواهند شد.
معاون آموزشی دانشگاه علامه با بیان اینکه دانشجویان دانشگاه علامه متقاضی ارایه واحد در تابستان نیستند و این دانشگاه احساس ضرورت برای ارایه دروس در ترم تابستان نمی‌کند، افزود: اگر دانشجویی هم علاقه‌مند باشد، می‌تواند در دانشگاه‌هایی که اعلام می‌کنیم، مهمان شود.
سخنان مسئولان این دانشگاه‌ها درحالی بیان می‌شود که دانشگاه شهیدبهشتی که جزو دانشگاه‌های مطرح کشور است، ترم تابستان ارایه می‌کند و اکثر دانشجویان دانشگاه‌های دیگر به ناچار به این دانشگاه معرفی می‌شوند. در این ارتباط مشکل دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد موضوع هزینه ثبت‌نام در ترم‌های تابستانی دانشگاه‌های دولتی است.
هزینه درست خواندن در ترم تابستانی
شهریه‌ای که هم‌اکنون از دانشجویان دانشگاه‌های به اصطلاح «پولی» برای ترم تابستان گرفته می‌شود، معادل نصف شهریه ثابت ترم اصلی و شهریه واحدهای گرفته شده است. در دانشگاه‌های دولتی هم بابت ارایه ترم تابستان، شهریه‌ای مشابه دوره‌های شبانه یا همان نوبت دوم از دانشجویان گرفته می‌شود. با توجه به اینکه شهریه ثابت و شهریه هر واحد در رشته‌ها و دانشگاه‌های مختلف در ترم تابستان متفاوت است، نمی‌توان رقم یکسانی برای شهریه ترم ثابت همه دانشگاه‌ها ارایه کرد، اما می‌توان گفت شهریه ترم تابستان در دانشگاه‌های ایران، بین 300 هزار تا یک و نیم میلیون تومان متغیر است که این شهریه با توجه به دولتی یا غیردولتی بودن دانشگاه، رشته تحصیلی و مقطع تحصیلی متفاوت است. علاوه بر این نباید از یاد برد که دانشگاه‌های دولتی برای اسکان تابستانی دانشجویان در خوابگاه نیز مبلغی دریافت می‌کنند که با توجه به نوع خوابگاه و دانشگاه، دانشجوی دانشگاه دولتی باید بین 100 تا 200 هزار تومان هم بابت هزینه‌های خوابگاه در ترم تابستان کنار بگذارد.
رضا عامری مدیر کل دفتر نظارت و ارزیابی آموزش عالی وزارت علوم اخیرا در مصاحبه‌ای در پاسخ به این پرسش که چرا دانشگاه‌های دولتی در ترم تابستان از دانشجویان شهریه دریافت می‌کنند، گفته است که ترم تابستانی، ترم رسمی دانشگاه به حساب نمی‌آید و برای کمک به دانشجویان راه‌اندازی شده که باید هزینه‌های دانشگاه و حقوق استادان در این ترم تحصیلی هم لحاظ شود. از دیدگاه وزارت علوم، شرایط ایده‌آل برای ترم تابستانی این است که از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی، شهریه‌ای گرفته نشود اما با توجه به کمبود بودجه دانشگاه‌ها طی سال‌های اخیر، این کار فعلا شدنی نیست.
هرچند که ترم تابستانی موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه دانشجو و دانشگاه می‌شود و از طرفی برخی منتقدان آموزشی هم براین باورند که چون ترم تابستانی، یک دوره کوتاه مدت و فشرده آموزشی است، مطالب ارایه شده در این ترم نیز به صورت مختصر به دانشجو آموزش داده می‌شود و بازدهی کلاس‌ها در مقایسه با ترم‌های اصلی دانشجویان پایین‌تر است، اما در عین حال برگزاری ترم‌های تابستانی نیز می‌تواند علاوه بر جلوگیری از تعطیلی دانشگاه‌ها در تابستان تا حدود زیادی به برخی از دانشجویان برای جبران واحدهای درسی کمک کند. بنابراین به نظر می‌رسد، می‌توان با صرفه‌جویی بیشتر برای رفاه حال دانشجویان به صورت محدود اقدام به برگزاری ترم تابستانی کرد.
