به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر)، فارس در
ابتدای گزارش خود به دو تجمع 20 و 24 مرداد مردم در اعتراض به عملکرد این کارخانه
اشاره کرده و سپس از تجمع کارگران این شرکت در روز 30 مرداد سخن گفته است. بنا به
گزارش خبرگزاری‌ها، استانداری زنجان در تاریخ 23 مرداد رسما این کارخانه را تعطیل
اعلام کرده است.
مساله اصلی و پاسخ اصلی
فارس در آغاز مصاحبه از حرف‌های مردم در مورد این کارخانه سخن گفته است: «رفته بودم تهران دکتر می‌گفت، زنجان چه خبر است؟ بیمارستان‌های تهران پر از بیماران سرطانی زنجان است، سرب در کاهش باران دخیل است، فلانی رفته بود گیلان آزمایش داده و ثابت شده که دلیل بیماری وی از سرب است، شب‌ها فیلتر کارخانه سرب و روی را باز می‌کنند، استکان روی فیلتر می‌گذارند و ...» با این حال مدیرعامل شرکت سرب و روی گفته « هر کس در این زمینه مستنداتی دارد با پایش و لوازم مورد نیاز برای ارائه در محاکم قانونی ارائه کند. گفتن یک‌سری موارد که به صورت اخبار کور است و هیچ سندیت اجرایی ندارد درست نیست. ما همه زنجانی هستیم. همه شنیدیم که می‌گویند می‌گن آلوده است، می‌گویند وحشتناک آلوده است، چه کسی می‌گوید؟ گوینده دارای چه تخصصی است؟ من در مورد مسائل پزشکی، قضایی و شرعی صلاحیت سخن گفتن ندارم چرا که هر کسی را بهر کاری ساخته‌اند.»
کنترل‌هایی قبل از ساخت
بهزاد لازمی به نامه‌ای اشاره کرده که در تاریخ 10 آذر ماه 63 یعنی قبل از افتتاح رسمی کارخانه به استانداری زنجان ارسال شده و در آن با استناد به بازدیدهای انجام شده از کارخانه‌های سرب و روی در سطح جهان گفته شده که «کارخانه‌های متعددی در سطح جهان در جوار شهرها قرار گرفته است و با توجه به بازدیدهای انجام شده توسط سازندگان کارخانه سرب و روی از کارخانه‌های مشابه جهانی جای نگرانی از بابت احداث کارخانه در 12 کیلومتری زنجان وجود ندارد.»
سوپاپ‌های اطمینان محیط زیستی کارخانه چیست؟
وی در عین حال گفته که تدابیر ایمنی و محیط زیستی در این کارخانه انجام شده است نشان به اینکه از 75 میلیون دلار هزینه احداث کارخانه سرب و روی زنجان، 25 میلیون دلار صرف رعایت موارد ایمنی و زیست محیطی این کارخانه شده است. او ضمنا در دو جای این مصاحبه اشاره می‌کند که «درب کارخانه سرب و روی زنجان به روی عموم مردم اعم از کسبه و دانشگاهی، کارمند و کارگر و به ویژه دانشگاهیان باز است، چرا که چنین کارخانه سیستماتیکی در ایران انگشت‌شمار است.» لازمی به این هم اکتفا نکرده و در عین حال به «پایش شرکت‌های محیط زیستی»، «خوداظهاری مسئولان کارخانه» و «چرخه کایزمی یا همان چک کردن مداوم جریان کار» به عنوان سوپاپ های اطمینان حفاظت محیط زیست در این کارخانه اشاره می کند. او به یک نکته دیگر یعنی سکونت خود و خانواده‌اش در شهر و سکونت 60 خانوار از مدیران و کارکنان این کارخانه در کنار این مجتمع تولیدی هم اشاره دارد و می‌گوید: « از قضا نخبگانی هم در بین فرزندان آنها دیده می‌شود که این موضوع خلاف گفته‌هایی است که به صورت شایعه درآمده چرا که آنها به کانون آلایندگی نزدیک‌تر هستند پس باید آسیب بیشتری دیده باشند.»
کارگران سالم هستند؟
وی با بیان اینکه کارگران این کارخانه پرونده پزشکی دارند، ادامه داد: «نمونه‌گیری‌های انجام شده از شاغلان این کارخانه به آزمایشگاه سازمان انرژی اتمی ارسال می‌شوند و نکته جالب این جاست، که میزان سرب خون افراد شاغل در دفتر تهران بیشتر از افراد شاغل در کارخانه سرب و روی زنجان است.» مدیرعامل کارخانه سرب و روی زنجان در عین حال دو نکته هم در مورد سرب می‌گوید نخست اینکه «سرب منابع دیگر از جمله بنزین و انواع کودهای شیمیایی هم دارد که می‌توانند منشاء آلودگی‌های موجود در کشور باشند» و دوم اینکه «به قول رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان بین سرطان و سرب هیچ ارتباط معناداری وجود ندارد. سرب فلزی سمی است و عوارض دارد ولی سرطان زا نیست.»
کارخانه آلودگی دارد اما....
البته این مدیر کارخانه با اشاره به اینکه این کارخانه آلودگی دارد می‌گوید: «هر فعالیتی در این جهان به نوعی آلوده کننده طبیعت است ولی ما می‌گوییم آلایندگی کارخانه سرب و روی زنجان در داخل شاخص‌های زیست محیطی است.» او در ادامه از نقض قانون توسط محیط زیست سخن می‌گوید و اشاره می‌کند: «شاخص‌های موجود در محیط زیست جهانی می‌گوید اگر جانمایی کارخانه در داخل شهرها است شاخص‌ها باید 50 ppm باشد، ولی اگر کارخانه خارج از شهر قرار گرفته باشد این شاخص باید 150 ppm باشد. با این حال به گفته او «مدیر کل محیط زیست استان زنجان یک جانبه در تلویزیون محلی زنجان حاضر شده و می‌گوید ما بر روی کارخانه سرب و روی استاندارد سختگیرانه را اعمال کرده و آن را ملزم به رعایت شاخص 50ppm کرده‌ایم.» با این وجود هم «در 128 روز بررسی شده، آلودگی‌های کارخانه سرب و روی در 26 روز از استاندارد شاخص 50 عدول کرده است.»
پاسخ به شایعات
مدیر کارخانه ملی سرب و روی در ادامه به شابعات در مورد فعالیت این کارخانه اشاره می‌کند و در مورد شایعه خاموش کردن سنسور یا استکان گذاشتن روی آن می‌گوید: « سنسورهای مستقر در واحد تولیدی به صورت آنلاین به مراکز محیط زیست کشوری متصل هستند، کنترل می‌شوند. می‌گویند شب‌ها سنسورها را باز و روزها می‌بندند چنین می‌گوید آخه مگه شیر آب است که این چنین عمل شود. باز و بسته کردن همه سنسورهای کارخانه سرب و روی حدود یک هفته زمان لازم دارد و منوط به خاموش کردن کارخانه است. شاید هم بتوان این کار را در کوتاه مدت انجام داد ولی باز و بستن همه آنها در این مدت امکان‌پذیر نیست این حرف درست نیست و انجام آن هم ممکن نیست.» او در ادامه می‌گوید: « حجم و اندازه سنسور با کاورش به اضافه حرارت کوره با کدام استکان قابلیت پوشش دارد؟» مدیر این کارخانه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه می‌گویند در کارخانه آب معدنی استفاده می‌کنند؛ گفته «سئوال این است چرا در استانداری هم آب معدنی استفاده می‌کنند مگر آب آنجا هم آلوده است؟».
تاثیر رسانه‌ها بر ماجرا چیست؟
وی با بیان اینکه هر دودی مال کارخانه سرب و روی نیست به عکس‌های استفاده شده در رسانه‌ها در مورد آلودگی‌های ناشی از سرب و روی زنجان اشاره کرد و گفت: «این عکس‌ها همه جعلی هستند چرا که چند دودکش دارند در حالیکه کارخانه سرب و روی فقط یک دودکش دارد.» لازمی گفته «هرکس هر مطلبی می‌نویسد باید بتواند آن را ثابت کند.» و ضمنا اشاره کرده که «شاید یکی از دلایل مشکلات کنونی عدم حساسیت لازم در مورد مطالب منتشر شده در رسانه‌ها در گذشته بوده است و اضافه کرده که «این از قصورات مدیرانی چون اوست که نتوانستند آگاهی لازم را به مردم در این زمینه ارائه کنند.»
چرا با واحدهای دیگر برخورد نمی‌کنید؟
مدیر کارخانه سرب و روی زنجان در ادامه تاکید کرده: «از این به بعد همه واحدهای صنعتی روی استان زنجان باید با خط کشی سنجیده شوند که کارخانه سرب و روی سنجیده می‌شوند، اگر دستگاه مانیتورینگ چاه، سنسور آنلاین، پایش پهنه بندی خاک و سیستم پایش دوره‌ای پرسنل را ندارند، باید پلمپ شوند چرا که موجب آلودگی می‌شوند و این آلودگی به نیروی انسانی که ارزشمندترین دارایی هر کشوری است آسیب می‌زند.» با این وجود خود او در ادامه می‌گوید: «هیچ کدام از واحدهای صنعتی روی استان زنجان سنسور ندارند.» به گفته لازمی «مجموع تولیدات پسماند واحدهای دیگر 6.5 برابر تولیدات دو کارخانه سرب و روی و کالسیمین زنجان است.»، «واحدهایی که از سایر شهرها مجوز احداث گرفته‌اند در زنجان جانمایی شده‌اند» و «محیط زیست به همه این واحدها اجازه افزایش ظرفیت داده است.» با این وجود فقط کارخانه ملی سرب و روی تعطیل شده است؟
مساله رقیبان
این مدیر کارخانه در ادامه مطالب خود به مسائل پشت پرده هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «آیا تعطیلی کارخانه سرب و روی به نفع کسانی نیست که مجوز احداث واحد رقیب برای شرکت ملی سرب و روی را گرفته‌اند؟» لازمی گفته «بر اساس گفته مسئولان شرکت سرب و روی اگر کارخانه سرب و روی با همه ظرفیت کار کند احداث کارخانه سرب و روی دیگر در ایران با توجه به شرایط حاضر توجیه اقتصادی ندارد، چرا که کنسانتره مورد نیاز برای فعالیت آنها وجود ندار. اما مجوز احداث کارخانه رقیب برای شرکت ملی سرب و روی ایران صادر شده است. سئوال این است که خوراک این کارخانه از کجا تامین می‌شود؟ پس آیا می‌توان نتیجه گرفت که احداث کارخانه جدید منوط به تعطیلی شرکت ملی سرب و روی ایران است؟»
اقتصاد کارخانه در چه وضعی است؟
مدیر عامل شرکت ملی سرب و روی ایران با بیان اینکه ایجاد اشتغال در دوران مدیریت از افتخارات محسوب می‌شود و بریدن نان زن و بچه کارگران افتخار محسوب نمی‌شود، افزوده: این اتفاق برای 550 نفر از پرسنل و کارگران این مجموعه روی داده است. اتفاقات روی داده طی چند وقت اخیر علاوه بر اینکه باعث رشد منفی بازار سهام و بورس هم شده است. شرکت ملی توسعه سرب و روی ایران 322 میلیون سهم با 3 هزار 400 سهامدار دارد. 70 درصد صادرات استان زنجان شمش و سرب و روی است و 80 درصد کارخانه‌های روی کشور در زنجان قرار دارند که 63 واحد از 80 واحد روی زنجان در حال حاضر فعال هستند. مدیرعامل شرکت ملی سرب و روی ایران در ادامه گفته از هشت کوره کالدو در جهان، یکی پدر ایران است که می‌تواند از افتخارات کشور محسوب شود چرا که سیستم‌هایی بر روی آن نصب است که هر نوع آلایندگی خارج از استاندارد را به صورت خودکار کنترل می‌کند.
چه باید کرد؟
بهزاد لازمی درباره اینکه باید برای این کارخانه چه کاری انجام داد گفت: باید وضعیت این کارخانه‌ها را بررسی کرد و این «بررسی باید در یک فضای آرام نه تحت تاثیر اخبار کور انجام شود.» او در عین حال از لزوم کارشناسی برای انتقال این کارخانه 40 هکتاری سخن گفته است. لازمی در عین حال حدس هم زده که مشکل خود او باشد و گفته «اگر با رفتن از این واحد کارها درست می‌شود من همین امروز حاضرم کنار بکشم تا مشکلات کارگران این شرکت رفع و آنها به سر کار خود بازگردند.» چند کارگر این کارخانه هم که با فارس سخن گفتند می‌گویند احتمالا مشکل اینجاست که یک مدیر بومی مسئول این کارخانه شده است.
عکس نمایه از سایت کارخانه، دو عکس میانی از مرتضی الیاسی، خبرگزاری فارس
بیاین یکم واقع بینانه به موضوع نگاه کنیم همونطور که میدونین مدیر عامل شرکت ملی سرب و روی از تمامی مردم، اهالی علم و دانشجویان درخواست کرده ک از کارخونه سرب و روی زنجان بازدید کنن و ادعای خودشون مبنی بر ایجاد آلودگی به طور مستند و علمی شرح بدن نه عوامانه
با وجود تکنولوژی سوئدی و دستگاه های المانی و مجهز ترین فن ها و فیلترها و سیستم محیط زیست احتمال آلودگی غیر مجاز زیر صفره
خواهش میکنم اگر به صنعت استانمون کمک نمیکنیم حداقل با خرافات نابودش نکنیم