دکتر محمدعلی حفیظی؛ پزشک ایثارگر و حامی ناتوانان

به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر)، دکترمحمدعلی حفیظی یکی از این نفرات بود. مردی که آن چنان برای کار خود و خدمت به هم وطنان خود، ارزش قایل بود که حتی وقتی خبر شهادت فرزند خود را شنید، حاضر نشد دست از کار برداشته و با وجود اندوه بی پایان، وقفه ای در خدمت خود، ایجاد کند.

نام: محمدعلی حفیظی

عوامل شهرت: رییس و مدرس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، دبیر کل نظام پزشکی، مسوول آزمون های ورودی سراسری دانشگاه ها

تولد: 1294 ش.( یزد)

مرگ: آبان 1371

محمدعلی حفیظی 98 سال قبل در یزد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسه ایرانشهر یزد به پایان برد و آنگاه به مدت 2 سال در دانشکده حقوق به تحصیل پرداخت. وی در سال 1312 وارد دانشکده پزشکی شد و تحصیلات خود را در سال 1318 به پایان رساند. وی دوران خدمت مقدس وظیفه را از 1318 تا 1320 در زابل و خاش گذراند و با پایان سربازی، در سال 1321 به دانشکده پزشکی منتقل شده، در کتابخانه این دانشکده مشغول به کار شد. او در سال 1325 متخصص بیماری های کودکان شد و در سال 1327 رییس درمانگاه و سردبیر دانشکده پزشکی شد. سه سال بعد، وی دانشیار بیماری های همگانی و تجربی شد و سرانجام در سال 1332 مفتخر به اخذ استادی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شد. حفیظی در سال1342 به معاونت دانشکده پزشکی تهران رسید و در 1345 به ریاست این دانشکده نایل شد. او در سال 1347 یک دوره آموزش پزشکی را در خارطوم( پایتخت سودان) گذراند و یک سال بعد، دبیر کل نظام پزشکی کشور شد. مدت تصدی او در این پست، 17 سال بود و حفیظی تا سال 1365 در این سمت، منشا خدمات فراوانی در پزشکی کشور شد. بیشتر آیین نامه های نظام پزشکی دستاورد زحمات وی است، حفیظی در تمامی انتخابات سازمان نظام پزشکی شرکت کرد و همواره نام وی در صدر جدول نفرات منتخب قرار داشت.

در راهنمای اعضای هیات علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور در سال تحصیلی 55-1354 مسوولیت های محمدعلی حفیظی چنین ذکر شده است: رییس، معاون و مدرس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران از سال 1332، دبیر کل نظام پزشکی از 1348، عضو هیات اجرایی مسابقات ورودی سراسری از 1344، مسوول آزمون های ورودی سراسری دانشگاه ها، نماینده دانشکده پزشکی در شورای دانشگاه در 1347، سرپرست تشکیلات نظام پزشکی و دبیر کل نظام پزشکی در 1348، عضو کمیسیون دارویی دانشکده پزشکی در 1349، عضو شورای عالی مرکز پزشکی- بهداری در 1350، رییس هیات رسیدگی بدوی انتظامی دانشگاه در 1350 و صاحب امتیاز و مسوول مجله علمی نظام پزشکی

دکتر مهدی موحدی درباره وی نوشته است: «هنگامی که دکتر حفیظی رییس دانشکده پزشکی شد، در گوشه ای از اتاق ریاست دانشکده و در خارج از میز رییس نشسته و به کارها رسیدگی می کرد. اغلب معاونان و همکارانش نیز در همان اتاق حضور داشتند. او طی شش سال معاونت و آنگاه ریاست، نشان داد که متعلق به مردم، دانشجو و استاد است و برای خدمت به آنها حضور دارد نه ریاست بر آنها. خاضعانه و با حیایی مخصوص به خود، بر کارها رسیدگی می کرد و در برخورد با پرخاشگران، زیاده طلبان و مهاجمان به حقوق مردم، ایستادگی می کرد؛ ولی در مقابل دانشجویان، ضعفا و نیازمندان، پدرانه به کمک آنها می شتافت. در تمام این مدت از مزایای قانون «تمام وقت» (full time) دانشگاه – که از سال 1342 متداول شده بود- استفاده نکرد و با همان حقوق «پارت تایمی» کار کرد تا بازنشسته شد. بخشی از بعد از ظهر و اوایل شب را به مطب کوچک خود در میدان شاپور سابق می رفت و به درمان بیماران و دردمندان می پرداخت. او هرگز به پولی که به عنوان حق ویزیت به او داده می شد، نگاه هم نمی کرد تا بیمار در صورت شرایط مالی ضعیف، با مشکلی مواجه نشود. حتی از کمک مالی به بیماران مستمند نیز کوتاهی نمی کرد و این مساله را داروسازان محل، مشاهده کرده بودند.»

دکتر حفیظی همواره به استقلال دانشکده پزشکی و دانشگاه و حرمت استادان اهمیت می داد و وظیفه دانشکده پزشکی را تربیت پزشکان متخصص و خدمتگزار می دانست. در ماجراهای سیاسی وقت، با دانشجویان همچون فرزندان خود رفتار می کرد و خشونت را مردود می دانست. به عنوان مقامی اجرایی، حامی دانشجویان بود و با تمام کسانی که با دانشگاه، سر ستیز داشتند، مبارزه کرده و از دانشجویان دفاع می کرد. گاهی دفاع از دانشجویان مخفیانه بود تا جایی که دانشجو از آن مطلع نمی شد. بسیاری از دانشجویان اخراجی که بعدها از شخصیت های سرشناس پزشکی کشو شدند، با وساطت و مسوولیت وی به دانشگاه بازگشتند.

کار برای دکتر حفیظی چنان بااهمیت بود که حتی وقتی خبر غرق شدن «ناوچه پیکان» و ناپدید شدن فرزندش «شهید حسین حفیظی» را شنید، کار در نظام پزشکی را ترک نکرد و صبور و غمگین، کارهای کتابخانه را دنبال کرده، برادر خود «دکتر مهدی حفیظی» و «دکتر مسلم بهادری» را برای پیگیری امر به ستاد نیروی دریایی فرستاد.

پس از آن که دکتر حفیظی در سال 1371 از دنیا رفت، مراسم ترحیم باشکوهی با حضور انبوهی از پزشکان در مسجد امام حسن عسکری خیابان سهروردی برگزار شد که نشانه تجلیلی شایسته از وی بود؛ همچنین مقالات فراوانی توسط شاگردان و دوستداران او به نگارش درآمد. اما مهم ترین یادگارهای دکتر، کتاب های «راهنمای دانشکده پزشکی» و «تاریخ طب ایران» بود که توسط وی تالیف شده است.