اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی که به اختصار (ADHD) نامیده می شود، بیماری است که حدود 8 تا 10 درصد از کودکان را مبتلا می سازد و آنها را از توانایی تمرکز و توجه محروم و بی قرار و پریشان می کند و این موضوع باعث می شود تا نشستن در یک محل و انجام یک کار برای آنها بسیار سخت و طاقت فرسا باشد.
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا(داناخبر)، با علایم، انواع و روش های درمان بیش فعالی بیشتر آشنا می شویم:
بیش فعالی چیست؟
اختلال کمبود توجه یا بیش فعالی که به اختصار (ADHD) نامیده می شود، بیماری است که حدود 8 تا 10 درصد از کودکان را مبتلا می کند و آنها را از توانایی تمرکز و توجه محروم و بی قرار و پریشان می کند و این موضوع باعث می شود تا نشستن در یک محل و انجام یک کار برای آنها بسیار سخت و طاقت فرسا باشد.
انواع ADHD یا بیش فعالی
بیش فعالی به سه گونه تقسیم می شود. در گونه اول کودک تنها در توجه و تمرکز مشکل دارد. در نوع دوم فقط پرتحرکی دیده می شود و در نوع ترکیبی که رایج ترین نوع است کودک هم پرتحرک است و هم مشکلات توجه و تمرکز را دارا است. این اختلال در کودکان دبستانی، به خصوص در پسرها بیشتر شایع است.
بی توجهی
یکی از علایم بزرگ بیش فعالی، ناتوانی در توجه، نداشتن صبر در گوش کردن، ناتوانی در توجه به جزییات و انجام تکالیف مدرسه است. در حالت کلی این دسته از کودکان نسبت به وظایفی که بر عهده آنها است، بی دقت هستند و انجام دادن آنها نیز بسیار خسته کننده و کسالت آور است.
پرتحرکی
یکی دیگر از عناصر بیش فعالی، ناتوانی در نشستن و پرتحرکی است. این قبیل کودکان حتی زمانی که در یک جا می نشینند نیز مدام در حال پیچ و تاب خوردن و بی قراری هستند. بیش از حد صحبت می کنند و نسبت به بازی های بی سرو صدا نیز بی میلی نشان می دهند.
رفتارهای ناگهانی
سومین علامت بسیار ناگهانی و غیر ارادی است، این دسته از کودکان به یک باره صحبت دیگران را قطع می کنند و یا قبل از اینکه سوال کردن از او تمام شود، شروع به پاسخ دادن می کنند. این جنبه از بیش فعالی باعث می شود تا کودک در برابر رسیدن نوبت و فکر کردن قبل از انجام هر کاری، با مشکل مواجه باشد.
عدم درمان
این اختلال اگر تحت درمان قرار نگیرد، می تواند در رشد اجتماعی کودک تاثیر گذار باشد. عدم توانایی در تمرکز کافی برای گوش دادن به درس و آرام ننشستن بر روی صندلی و پرحرفی های مدام به عملکرد ضعیف کودک در مدرسه منجر می شود، و در ارتباط کودک با دوستان و هم سن وسال هایش مشکل ایجاد می کند. این موانع منجر به اعتماد به نفس پایین و بروز رفتارهای مخاطره آمیز می شود و خطر ابتلا به افسردگی دوران کودکی، اختلالات اضطرابی و رفتارهای ضداجتماعی را افزایش می دهد. بنابراین به والدین توصیه می شود که در همان دوران کودکی برای معالجه فرزند خود اقدام کنید.
دلایل بیش فعالی
علت اصلی بیش فعالی، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. این کودکان در بخش های مربوط به توجه و تمرکز در مغز، دچار نقص جزئی هستند. و این احتمال وجود دارد که در مواد شیمیایی مغز به نام انتقال دهنده های عصبی نیز دچار عدم تعادل شده باشند. از عواملی که می توانند در بروز این اختلال موثر باشند غیر از ژنتیک می توان به سیگار کشیدن در دوران بارداری توسط مادر، اشاره کرد.
تشخیص بیش فعالی
هیچ تست آزمایشگاهی برای تشخیص ADHD وجود ندارد. اما، پزشکان مجموعه ای از این علایم از قبیل مشکلات رفتاری و عملکرد کودک در مدرسه را حداقل در مدت شش ماه مورد بررسی قرار می دهند. معمولا کودک قبل از هفت سالگی، این موارد و علایم را نشان می دهد و اطرافیان خود را در محیط های مختلفی مانند مدرسه یا خانه با مشکل مواجه می کند و حتی با دوستان و هم سن و سالان خود نیز نمی تواند به راحتی کنار بیاید.
درمان دارویی بیش فعالی
دارو درمانی در صورت تجویز پزشک کمک بسیاری به این دسته از کودکان می کند و با کنترل پرتحرکی و رفتارهای مخاطره آمیز به توجه و تمرکز هر چه بیشتر آنها نیز کمک می کند. تا کنون این نوع درمان بین 70 تا 80 درصد مفید واقع شده است.
مشاوره
مشاوره می تواند به یک کودک مبتلا به بیش فعالی کمک کند تا مسوولیت پذیری، رسیدگی به وظایف شخصی و داشتن اعتماد به نفس را یاد بگیرد. علاوه بر کودک می تواند پدر و مادر او را با استراتژی های حمایتی آشنا کند. این نوع درمان «آموزش مهارت های اجتماعی» نامیده می شود و مطالعات نشان می دهند که ترکیب رفتار درمانی و درمان دارویی بسیار موثرتر از هر یک از آنها به تنهایی است.
رژیم غذایی
مطالعات نشان داده است که رژیم غذایی هم می تواند به این دسته افراد کمک شایانی کند. آنها باید از مصرف شکر و غذاهایی مانند کیک، شیرینی، شکلات، بیسکویت و نوشابه های شیرین که تحریک کننده هستند، خودداری کنند. برخی از کارشناسان بهداشت و درمان معتقدند غذاهایی که برای مغز مفید هستند، غذاهایی با پروتئین بالا از قبیل تخم مرغ، گوشت، حبوبات و آجیل می توانند علایم ADHD را کاهش دهند.
پیشگیری از ابتلا به بیش فعالی
برای جلوگیری از ابتلا کودک به ADHD هیچ راه مطمئنی وجود ندارد، اما شما می توانید با انجام اقداماتی در دوران بارداری احتمال سالم ماندن کودکتان را افزایش دهید. به همین منظور سعی کنید در طی این چند ماه به هیچ وجه در معرض دود سیگار، حشره کش ها، سرب موجود در هوای آلوده شهر قرار نگیرید. جالب است بدانید که کودکانی که مادران آنها در دوران بارداری سیگار می کشند، دوبرابر بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیش فعالی هستند.
