رییس سابق دانشگاه شریف: پروفسور رضا سیستم آموزشی دانشگاه ها را مدرن کرد / محمدرضاعارف: در زمینه نظریه اطلاعات اگر حرفی برای گفتن داریم مرهون زحمات استاد رضا هستیم

به گزارش خبرنگار گروه آموزش خبرگزاری دانا (دانا خبر)، مراسم بزرگداشت مقام علمی پروفسور فضل الله رضا، شب گذشته، 29 آبان ماه 1392 در سالن شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار شد.

تعداد پر شماری از استادان و دانشجویان دانشگاه تهران و صنعتی شریف در این مراسم حضور داشتند. پروفسور رضا، دانش آموخته فیزیک، تنها بازمانده از گروه نخستین فارغ التحصیلان دانشگاه تهران و رییس سابق دانشگاه تهران و صنعتی شریف است.

دکتر محمود کمره ای، رییس پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران طی سخنانی در این مراسم با اشاره به برنامه دانشکده در تجلیل از چهره های برجسته علمی که با تقدیر از مقام علمی استاد جبه دار مارالانی آغاز شده، اظهار داشت: پروفسور رضا که متولد 1293 و در آستانه یکصد سالگی هستند، سال 1313 همزمان با تاسیس دانشگاه تهران وارد دانشکده فنی و در سال 1317 همراه با 15 نفر دیگر از دانشکده فارغ التحصیل شد.

وی در ادامه به نقل گفتارهایی از پروفسور رضا پرداخت که در آن بر ضرورت قرار گرفتن در صف اول علم و فناوری جهان به عنوان لازمه وارستگی و آراستگی فردی و ملی ایرانیان و لزوم خردگرایی و پرهیز از احساسات خام و بهره گیری از فناوری‌های روز در کنار پاسداشت سنت‌های ملی و توجه به فرهنگ به عنوان زیربنای استقلال کشورها در جهان امروز تاکید شده است.

جبه دار: پروفسور رضا دلبستگی عمیقی به وطن دارد

سخنران بعدی این مراسم  استاد پرویز جبه دار مارالانی، چهره ماندگار مهندسی برق و رییس شورای عالی کانون بود که در سخنانی به مرور فرازهایی از زندگی و خدمات علمی و فرهنگی پروفسور رضا پرداخت.

این استاد برجسته، روزشمار زندگی پروفسور رضا را برای حاضران مرور کرد.

وی گفت: خانواده بزرگ دانشکده فنی 80 سال است که جوانان متعهدی را برای کشور تربیت می‌کند که بسیاری پس از پایان تحصیل در کشور مانده و در جهت توسعه و عمران کشور گام برداشته اند و گروهی هم که از کشور رفته اند همیشه در فکر ایران بوده اند و با مشارکت در توسعه فناوری های روز، مایه افتخار و اعتبار کشور بوده اند. پروفسور رضا از چهره های برجسته این گروه هستند که همواره دلبستگی عمیقی به ایران داشته اند که در سفرهای مکررشان به ایران مشهود است.

او همچنین گفت: پروفسور رضا، اندیشمند و دانشمند برجسته ایرانی، بیش از 65 سال از عمر پربرکت خود را صرف تدریس و تحقیقات علمی کرده که در پیشبرد علوم در جهان موثر بوده است.

جبه دار مارالانی در بخشی از سخنان خود به فعالیت های فرهنگی پروفسور رضا اشاره کرد و گفت: پروفسور رضا در فاصله سالهای 1348 تا 53 سفیر ایران در یونسکو و همزمان استاد دانشگاه پاریس 7 در سوربون بود و در فاصله سالهای 53 تا 57 که سفیر ایران در کانادا بود به عنوان استاد دانشگاه های مک گیل و کانکوردیا به تدریس و تحقیق اشتغال داشت و استاد افتخاری این دانشگاه ها می‌باشد. پروفسور رضا چهار کتاب به زبان انگلیسی دارد که سه کتاب از کتاب‌های مرجع در دانشگاه های دنیا هستند و 12 کتاب به زبان فارسی دارند و علاوه بر آن نوشتن فصل‌هایی از چند کتاب از جمله قسمت‌هایی از دانشنامه آمریکانا و دانشنامه علوم و فناوری فیزیک را برعهده داشته اند. پروفسور رضا که از پایه گذاران نظریه اطلاعات در جهان هستند بیش از 100 مقاله علمی و 100 مقاله فارسی در زمینه فرهنگ و ادبیات فارسی دارند. استاد در دوران جوانی هم سه کتاب رادیو به زبان ساده(1319)، دوره هندسه علمی و عملی(1320) و راز آفرینش(1321) را تدوین کرده اند.

محمدرضا عارف: افتخار می کنم در دانشگاهی درس خواندم که امثال پروفسور رضا از آن فارغ التحصیل شدند

سخنران بعدی مراسم دکتر محمدرضا عارف بود که به خاطر میزبانی مراسم عزاداری محرم، خیلی زود از جمع خداحافظی کرد. عارف، ضمن تقدیر از مقام پروفسور رضا، گفت: باعث افتخار من است که در دانشگاهی درس خوانده ام که پروفسور رضا 37 سال پیش از من از آن فارغ التحصیل شده است. همچنین ریاست دانشگاه تهران برای من افتخار است زیرا پیش از من اشخاص برجسته ای همچون پروفسور رضا در این سمت حضور داشتند.

سپس، عارف به بیان خاطره ای از نخستین رویارویی خود با پروفسور پرداخت و گفت: در پاییز 1355 زمانی که در دانشکده استنفورد تحصیل می کردم منشی دانشکده به من مراجعه کرد و گفت استادی ایرانی از کانادا به دانشگاه آمده و مایل است دانشجویان ایرانی را ببیند.

وی افزود: او ساعت ها منتظر بود تا بتواند ما را ببیند. در آن زمان بیش از 10 دانشجو ایرانی در این دانشگاه حضور نداشت. پروفسور رضا آن روز من را به کار در زمینه نظریه اطلاعات توصیه کردند که من هم دانشجوی حرف شنوایی بودم.

این استاد مهندسی برق در ادامه با اشاره به نظریه شانون به عنوان انقلابی در علم و پردازش اطلاعات اظهار داشت: پرفسور رضا در سال 1340 کتابی در این زمینه نوشتند که مرجع دانشگاهی بود و این که امروز محققان ما در زمینه نظریه اطلاعات حرفی برای گفتن دارند مرهون وجود استادی چون پروفسور رضاست که خدمات ارزنده ای در زمینه نظریه شانون انجام داده اند.

کمال خرازی: پروفسور رضا برای آشنا کردن ایرانیان مقیم تلاش می کرد

کمال خرازی، وزیر اسبق امور خارجه و استاد حوزه علوم شناختی و تربیتی، دیگر سخنران این مراسم بود. او در ابتدای سخنان خود گفت که صادق خرازی به دلیل عمل جراحی در خارج از کشور به سر می برد و در غیر این صورت حتما در این مراسم حاضر می شد.

او سپس، به سابقه تاسیس آکادمی علوم ایرانیان اشاره کرد و گفت: در زمان اقامت در آمریکا تلاش داشتم زمینه حضور استادان ایرانی مقیم آمریکا را در کشور فراهم کنم که در همین ارتباط، آکادمی علوم ایرانیان را تشکیل داده بودیم که زمینه رفت و آمد بسیاری از استادان را به ایران فراهم کرد. در این راستا، شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی را با همکاری صادق خرازی تشکیل دادیم که پروفسور رضا با کمال خضوع و افتادگی در این شورا برای آشنا کردن ایرانیان مقیم آمریکا خصوصا نسل دومی ها با فرهنگ و ادبیات ایرانی و همچنین انتشار نشریات در این حوزه تلاش می‌کردند.

وی گفت: پروفسور رضا، شخصیتی واقعا رضامند و قانع و فارغ از هرگونه وابستگی است که حتی زمانی که مسوولیتی اجرایی داشتند هیچ گونه وابستگی به این سمتها نداشتند و قناعت و پاکدستی ایشان که نشانه یک فرهنگی واقعی است، مثال زدنی و الگویی برای همه ماست.

سید محمود دعایی: آرامش استاد در مقابل مشکلات انتشار کتابش مثال زدنی بود

سخنران بعدی مراسم، سید محمود دعایی بود. این ناشر آثار پروفسور، در سخنان خود گفت: زمانی که انتشار آثار پروفسور رضا را در دست داشتیم، گاهی کار ایرادات چاپی داشت. اما وی با آرامش و صعه صدر با ما همکاری می کرد.

او همچنین گفت: وقتی خواستیم حق التالیف کتاب های وی را بپردازیم، از ماخواست آن را به حساب دو مدرسه ای که در مشهد و رشت تاسیس کرده اند واریز کنیم. این خصلت برجسته این استاد است که هرکجا باشد اصرار به خدمت رسانی به هموطنان خود دارد.

مدیر موسسه انتشاراتی اطلاعات تصریح کرد: با وجود بیش از نیم قرن فعالیت در کشور امریکا وی هرگز تابعیت این کشور را نپذیرفت و با پاسپورت ایرانی خود رفت و آمد کرد.

دعایی تصریح کرد: من شخصیت برجسته دیگری را می شناسم که مانند پروفسور رضا بود. پروفسور نصر، به خاطر مشکلاتی ناچار شد کشور را ترک کند. او یکی از برجسته ترین فلاسفه حال حاضر دنیا است. زمانی، کشور ترکیه از او درخواست کرد کتابخانه و پارکی به نام وی در قونیه تاسیس کند تا استاد پس از مرگش کتاب هایش را به آن کتابخانه اهدا کند و در مقابل یک چک سفید امضا را به او داد. اما استاد که بیماری قلبی رنج می برد این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت که یک ایرانی است.

او ادامه داد: استاد، باوجود بی مهری هایی که به وی شده، تمام کتاب ها و سی دی های سخنرانی اش را به بنیاد حکمت و فلسفه تقدیم کرد و در مقابل تنها هزینه علمل قلبش را گرفت. او همیشه گفته یک ایرانی است و بزرگ ترین آرزوی او این است که در کشور خودش دفن شود.

دعایی گفت: با وجود این که در سال های گذشته مشکل پروفسور نصر حل شده و رهبری هم رفتار رافت آمیزی درباره وی داشته، هنوز برخی مطبوعات به او هتک حرمت کرده و زمینه بازگشت وی فراهم نیست.

باستانی پاریزی: حال و هوای دانشکده ادبیات چیز دیگری است

استاد باستانی پاریزی نیز در سخنان طنز آمیز خود به بازخوانی اشعاری در وصف استاد پرداخت و گفت: باعث افتخار من است که گواهی تبدیل دکتری من به استادی را فضل الله رضا امضا کرده است.

او همچنین گفت در سال های دور میان دانشکده فنی و دانشکده ادبیات تعاملات خوبی وجود داشته است اما حال و هوای دانشکده ادبیات همواره چیز دیگری است.

سهراب پور: پروفسور رضا مبدع مدرن شدن سیستم آموزشی بود

سعید سهراب پور، رییس سابق دانشگاه صنعتی شریف نیز گفت: من افتخار می کنم که رییس دانشگاهی بودم که پروفسور رضا در آن حضور داشته و از راهنمایی های وی بهره برده ام.

وی افزود: پروفسور رضا، موجب به روز شدن سیستم آموزشی در دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف بود که بعدها به سایر دانشگاه ها تسری پیدا کرد.

او به مخاطبان جوان خود گفت: بگذارید با یک مثال موضوع را شفاف کنم. زمانی که مادانشجو بودیم اگر یک درس را نمی توانستیم قبول شویم باید سال بعد دوباره همه درس های آن سال را از اول پاس می کردیم.

عکس: ایسنا