همه روزه آمار و ارقامی از مرگ‌های خاموش به دست قاتل نامریی انتشار می‌یابد و پلیس و بازپرس‌های ویژه قتل گزارشی از این مرگ‌ها دریافت می‌كنند.
در كنار این اخبار تكان‌دهنده، معمولاً شاهد هشدارها و راهكارهای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی هستیم؛ راهكارهای ساده‌ای كه تنها نیازمند توجه است و كمی دقت و توجه به راحتی می‌تواند از بروز حادثه‌ای دلخراش جلوگیری كند.
تعداد قربانیان گازگرفتگی در سال قبل
براساس آمار پزشكی قانونی در سال گذشته 697 تن در چنگال قاتل خاموش گرفتار شدند و سال 90 نیز 695 تن جان خود را بر اثر حادثه گازگرفتگی از دست داده‌اند كه در همه این حوادث سهل‌انگاری مهم‌ترین نقش را برعهده داشته است.گاز منوكسیدكربن هر روز از سال در كمین جان انسان‌هاست اما با آغاز فصل سرما شمار قربانیان این گاز بی‌رنگ و بوی خطرناك بیشتر می‌شود.
قاتل خاموش چگونه می کُشد؟
حسن عباسی مدیر روابط عمومی اورژانس درخصوص علایم مسمومیت با گاز منوكسیدكربن گفت: گاز منوكسیدكربن با هموگلوبین خون تركیب می‌شود و در صورت انتشار در محیط به سرعت به جای اكسیژن با هموگلوبین خون كسی كه در معرض انتشار آن قرار گرفته تركیب می‌شود و وی دچار سردرد، سرگیجه، تاری دید، خواب آلودگی غیرمتعارف و تنفس نامنظم می‌شود.
در صورتی كه فرد از محیط خارج نشود و اكسیژن به وی نرسد، سلسله اعصاب بدن وی فلج شده و علاوه بر این علایم دچار تهوع و استفراغ می‌شود و با كاهش هوشیاری به كما رفته و سرانجام با افزایش غلظت این گاز در خون مصدوم، وی دچار تشنج و نارسایی قلبی و سرانجام ایست تنفسی و مرگ می‌شود.
نشانه های مسمومیت با گاز
متاسفانه هنگام مسمومیت با این گاز خطرناك و بی‌رنگ و بو، قربانی بی‌حال می‌شود و میزان خواب آلودگی و بی‌حالی در حدی است كه وی توانایی حركت و نجات خود را نخواهد داشت، بنابراین افراد در صورت مشاهده علایم اولیه در خود یا فرد دیگری باید با قطع گاز، حتماً در و پنجره‌ها را باز كنند یا مصدوم را بی‌درنگ به هوای آزاد برسانند و در معرض اكسیژن قرار دهند. سپس با اورژانس تماس گرفته و به یاد داشته باشند شماره تماس اورژانس تنها برای اعزام آمبولانس نیست و آنها باید به توصیه كارشناسان به دقت گوش كنند و پس از انجام توصیه‌ها، منتظر رسیدن پرسنل اورژانس باشند.
وی افزود: البته به یاد داشته باشند تا رسیدن اورژانس هیچ خوراكی یا نوشیدنی‌ای به مصدوم نباید داد زیرا حالت تهوع وی ممكن‌است باعث خفگی شود.
عباسی در ادامه گفت: زمان مرگ مصدومان به میزان غلظت گاز در خون آنها بستگی دارد. اگر فردی در یك فضای كاملاً بسته قرار گیرد كمترین میزان نشت گاز هم می‌تواند وی را دچار مسمومیت كند.
وی افزود: در شش ماهه نخست سال 92 جمعاً 289 مورد مسمومیت با گاز منوكسیدكربن گزارش شده است كه البته با مراجعه به موقع نیروهای امداد، عده‌ای نجات یافته‌اند.
با وجود اطلاع رسانی‌های فراوان در مهرماه سال جاری 56 تن و در آبان‌ماه 98 تن و در دهه ابتدایی آذرماه نیز 60 تن دچار حادثه شده‌اند كه تكنسین‌های اورژانس پس از ارائه خدمات اولیه پزشكی، آنها را برای دریافت مراقبت‌های بیشتر به بیمارستان منتقل كردند.
هرچند عده‌ای از این افراد نجات یافته‌اند اما گروهی نیز در دام مرگ گرفتار شده‌اند و این در حالی است كه اگر آنها هنگام نصب وسایل گرمایشی استانداردهای لازم را رعایت می‌كردند هرگز دچار حادثه نمی‌شدند زیرا بیشترین آمار مسمومیت با گاز CO به‌دلیل استفاده نادرست از وسایل گرمایشی است و در بین این وسایل بیشترین آمارها مربوط به استفاده نادرست از اجاق‌های خوراك پزی به جای بخاری و استفاده از بخاری‌های فاقد دودكش و آبگرمكن‌های دیواری است.
جلال ملكی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی نیز در این خصوص گفت: متأسفانه با وجود اطلاع‌رسانی‌های پی‌درپی از آنجایی كه گاز منوكسید كربن گازی بی‌رنگ و بو است مردم آن را خیلی جدی نمی‌گیرند. عده زیادی از هموطنان، حادثه را تنها برای همسایه می‌دانند و فكر می‌كنند هیچ‌گاه حادثه به سراغ آنها نمی‌آید. در حالی كه بی‌احتیاطی و سهل‌انگاری باعث می‌شود حتی یك آتش‌نشان هم گرفتار حادثه شود.
وی در ادامه افزود: گاز گرفتگی و مرگ براثر مسمومیت با گاز تنها در روزهای سرد سال اتفاق نمی‌افتد و در روزهای گرم هم با یك بی‌احتیاطی در استفاده از وسایل گازسوز می‌توان فاجعه‌ای را رقم زد.
گاز خطرناك منوكسید كربن براثر احتراق ناقص وسایل گازسوز ایجاد می‌شود و ظرف مدت كوتاهی باعث مسمومیت منجر به مرگ می‌شود. بنابراین پوشاندن كامل روزنه‌های درها و پنجره‌ها و منافذ ورودی هوا برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی كه سال‌های گذشته تبلیغ می‌شد كار درستی نیست. البته این كه ما باید از انرژی به شیوه‌ای صحیح استفاده كنیم درست است و باید مانع هدر رفتن آن شویم اما این بدان معنا نیست كه همه روزنه‌ها را چنان بپوشانیم كه راهی برای جریان هوا باقی نماند.
از طرفی اتصالات كانال‌های خروجی بخاری‌ها و دستگاه‌های گرمایشی باید به گونه‌ای باشد كه مانع ورود گاز منوكسید كربن به خانه شود. شومینه و پكیج‌هایی كه گاهی میلیون‌ها تومان هزینه دربردارند اما از خروجی‌های مناسبی بر خوردار نیستند به‌راحتی زمینه گازگرفتگی را فراهم می‌كنند.
مقابله با قاتل نامریی
ملكی با اشاره به اقداماتی كه برای ایمنی در فصل سرما باید انجام شود، گفت: پیش از استفاده از دستگاه‌های گرمازا، دودكش را تمیز كرده و از باز بودن مسیر خروج گاز CO تا پشت‌بام اطمینان بیابند. پیش از نصب سیستم‌های گرمایشی نقص احتمالی را به كمك كارشناسان برطرف كنند. از قراردادن لوله خروجی بخاری در ظرف آب خودداری كنند و از بخاری‌های بدون دودكش به هیچ عنوان در فضای بسته استفاده نكنند.
