هشدار! / موج سوم ایدز در راه است

به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا (داناخبر) و به نقل از روزنامه ایران، اپیدمی بزرگ ایدز در دنیا از 34 سال گذشته یعنی اوایل دهه 1980 آغاز شد اما سابقه شناخت این ویروس در ایران به سال 1365 برمی گردد.

این كودك پیشقراول جمعیتی بزرگتر بود، 15 درصد از 2 هزار نفر هموفیلی كه در ایران زندگی می‌كردند با داروی فاكتور هشت كه از فرانسه به ایران آمده بود تا جان كودكان و جوانان ما را نجات دهد، به ویروس HIV مبتلا شدند.

آغازموج دوم اپیدمی ایدز در بین معتادان تزریقی اتفاق افتاد، معتادانی كه به دلیل استفاده از سرنگ و سوزن مشترك عامل دومین سونامی ایدز در ایران شدند. 

این فاجعه به قدری تكان‌دهنده بود كه عامل بیش از 90 درصد مبتلایان به ایدز در آن زمان اعتیاد تزریقی شناخته شد. 

بر اساس آخرین آمار به دست آمده از مبتلایان به HIV كه مربوط به تابستان سال‌جاری می‌شود 68 درصد مبتلایان به ایدز در كشور به دلیل تزریق مشترك گرفتار شده‌اند و در این میان  هم 29 درصد افراد هم از طریق تماس جنسی پرخطر به ایدز مبتلا شده‌اند. 

تغییر الگوی انتقال ایدز از اعتیاد تزریقی به روابط جنسی پرخطر و افزایش 9 برابری مبتلایان به ایدز طی 10 سال گذشته، این روزها زنگ‌های خطر را به صدا درآورده است. 

به هر ترتیب آنچه نگرانی‌ها را بیشتر كرده عامل اصلی این تغییر الگو است.

افزایش گرایش جوانان و حتی نوجوانان به مواد محرك صنعتی كه گفته می‌شود به رده سنی 11 تا 18 سال رسیده است یعنی در اوج سال‌های بلوغ این موضوع به قدری حساس و شاید غیر قابل كنترل باشد كه باید منتظر بود ایران نیز در فهرست كشورهایی قرار بگیرد كه تماس جنسی پرخطر عامل ابتلای دو سوم مبتلایان به ایدز باشد چرا كه این ماده محرك صنعتی كه به راحتی در دسترس قرار می‌گیرد باعث بروز رفتارهای جنسی مهار گسیخته‌ای می‌شود كه در نهایت موج سوم اپیدمی ایدز را به دنبال خواهد داشت.

بر اساس آنچه در بالا آمد، باید توجه مسوولان معطوف به دو گروه ویژه باشد:

 اول معتادان تزریقی كه تاكنون اقدامات زیادی در قالب برنامه‌های كاهش آسیب و خطر مورد توجه بوده‌اند، لازم است این برنامه‌ها همچنان ادامه یابد. 

دیگری موج گرایش جوانان به استفاده از مواد محرك صنعتی است كه می‌تواند در كوتاه‌مدت ویرانگر باشد.

 

یكی از نگرانی‌های عمیق كارشناسان خاصیت نهفتگی و دوره پنهان این بیماری است كه به گفته متخصصان بیماری‌های عفونی مدت آن نه تنها كم نیست بلكه بین 2 تا 15 سال و به‌طور متوسط تا 10 سال زمان می‌برد. 

در این مدت، فرد از بیماری خود اطلاعی ندارد. در عین حال بیشترین درصد انتقال ویروس ایدز نیز در این مدت اتفاق می‌افتد. 

براین اساس نداشتن اطلاع از بیماری و اصلاح نكردن شیوه زندگی در مجموع عاملی برای افزایش و شیوع سریع این بیماری خواهد شد. 

 

رییس دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد نیز با توجه به خروج ناتو و نیروهای امریكایی از افغانستان، نسبت به افزایش تولید هروئین در افغانستان و بازگشت آن به چرخه مصرف مواد مخدر هشدار داده است. 

اگرچه در افغانستان به جای زمین‌های تریاك چیز دیگری كشت نمی‌شود، اما از طرف دیگر لابراتوارهای تولید هروئین در مرز این كشور با چین به سرعت در حال رشد است. 

بنابراین باید منتظر بود كه عرضه هروئین تا سال ۲۰۱۴ با قیمت ارزان از دیگر مواد پیشی بگیرد.

 افزایش مصرف هروئین یعنی افزایش استعمال ماده مخدر تزریقی، به عبارت دیگر فعالیت دوباره عاملی كه موج دوم اپیدمی ایدز را به راه انداخت. 

بی تردید شیوع هروئین و بازگشت آن به چرخه مصرف مواد مخدر در كنار شیشه‌ای كه امروزه مشتری اصلی آن قشر جوان است، خطری‌انكار ناپذیر به شمار می‌آید.

 اگر تصور كنیم كه انتقال جنسی و انتقال از طریق سرنگ مشترك دو كفه یك ترازو هستند و شیوع یكی یعنی رهایی از دیگری، كاملاً به بیراهه رفته‌ایم.

 كاملاً روشن است كه آمار انتقال از طریق اعتیاد تزریقی همچنان جایگاه خود را حفظ كرده و بالا می‌رود و در كنار آن انتقال از طریق تماس جنسی هم شیوع پیدا كرده است.

 اینطور نیست كه شیوع یكی از این طرق اصلی متوقف شود و روش دیگر فعال‌تر عمل كند، بلكه هر دو با هم حركت می‌كنند.

بنابراین باید به این روند در هر كدام از راه‌های انتقال به صورت جداگانه و تلفیقی نگاه كرد. 

شاید همه ما كودكان كار و خیابانی را هر روز سر چهارراه‌ها در حال فروختن گل، فال و... دیده‌ایم و خیلی راحت از كنار آن‌ها گذشته‌ایم، بی‌آن‌كه به این موضوع فكر كنیم یا اصلاً به ذهنمان خطور كرده باشد كه شاید اینها قربانیان جدید موج ایدز در كشور باشند.

موضوعی كه چندی پیش معاون بهداشتی وزیر بهداشت بی‌پرده از آن سخن گفت و زنگ خطر آن را به صدا درآورد. 

بر اساس یک مطالعه انجام شده روی یك هزار كودك خیابانی در شهر تهران شیوع ایدز در كودكان مورد مطالعه 4/5 درصد بوده است.

این در حالی است كه شیوع این بیماری در جمعیت عموم كشور یك دهم درصد است.

بر این اساس می‌توان گفت شیوع این بیماری در كودكان كار و خیابانی 45 برابر جمعیت عادی است.

اگر مصرف‌كننده مواد مخدر و یا كسی كه به رفتارهای پرخطر تن می‌دهد و یا كودك بی‌گناهی كه شاید اسم ایدز را هم نشنیده باشد آگاهی در چگونگی رفتارهای خود داشتند، هیچ گاه به دام این ویروس كشنده نمی‌افتادند و خاموشی مسوولان و رسانه‌ها ثمره تلخی به بار خواهد آورد. 

آنچه امروز نگران کننده تر از هر چیز به نظر می رسد تغییر الگوی انتقال ایدز است، تغییری که شاید هنوز راهبرد دقیق و مشخصی برای مقابله با آن از سوی نهادهای مسوول طراحی و تدوین نشده است.