یادداشت
یائسگی زودرس معمولا در سنین زیر 40 سالگی رخ می داد که اصلاح الگوی تغذیه می تواند به درمان آن کمک کند
گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر) - دکتر امیرهومن کاظمی :* چندی پیش خانمی سی و پنج ساله به کلینیک مراجعه کرده و شاکی بود در چند ماه گذشته قاعدگی‌هایش بسیار نامنظم و فواصل قاعدگی‌ها بسیار طولانی شده است و از گرگرفتگی، بی‌خوابی و اضطراب رنج می‌برد. اینها می‌تواند زنگ خطر شروع یائسگی زودرس برای این بیمار باشد؛ مشکلی که می‌تواند پیامدهای متعددی ازجمله ناباروری، کاهش میل جنسی، مشکلات خلقی ـ روانی، خستگی مفرط، کاهش تمرکز و حافظه و افزایش خطر عفونت‌های زنانه را به همراه داشته باشد.
یائسگی یک فرآیند طبیعی است که معمولا در سنین حدود 50 ـ 48 سالگی اتفاق می‌افتد، اما اگر توقف قاعدگی در سنین جوان‌تر مثلا حدود 40 سال یا کمتر از آن رخ دهد به آن یائسگی زودرس می‌گویند.
هر عاملی که باعث اختلال در ترشح هورمون‌های زنانه شود، مانند بیماری‌های استخوان، درآوردن تخمدان‌ها و مصرف برخی داروها یا پاسخ ندادن تخمدان‌ها به تحریکات هیپوفیز می‌تواند علت یائسگی زودرس باشد و در برخی موارد، سابقه فامیلی و ژنتیک نیز وجود دارد.
اما در صورت وجود چه علایمی باید به یائسگی زودرس شک کرد؟
قاعدگی نامنظم به همراه فواصل طولانی بین دوره‌های قاعدگی یا قطع ناگهانی قاعدگی به همراه کاهش میل جنسی، گرگرفتگی، اختلالات خواب و اختلالات خلقی در خانمی که هنوز به سن یائسگی نرسیده است.
در صورت وجود این علایم حتما باید به پزشک مراجعه کرد زیرا این بیماری در صورت تشخیصی و درمان به موقع و مناسب قابل پیشگیری یا اصلاح است.
غیر از درمان رایج هورمونی، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند به درمان یائسگی زودرس کمک کند.
اصلاح الگوی تغذیه‌ای و مصرف بیشتر مواد غذایی حاوی استروژن‌های گیاهی نظیر سویا، نخود فرنگی، عدس، لوبیا و به‌طور کلی حبوبات می‌تواند کمک‌کننده باشد.
گیاه پنج‌انگشت که حاوی استروژن گیاهی است، دارای مواد موثره‌ای است که می‌تواند روی محور هیپوفیز ـ تخمدان تاثیر گذاشته و به بهبود اختلالات قاعدگی از جمله یائسگی زودرس کمک کند.
البته به علت تداخل اثر بهتر است از مصرف همزمان آن با قرص‌های ضد بارداری و داروهای هورمونی پرهیز شود. مصرف ترکیب رازیانه، تخم کرفس، آنیسون، شیرین‌بیان و پونه نیز در درمان یائسگی زودرس کمک‌کننده است.
فوفل و جینسینگ نیز از گیاهان اثربخش در این زمینه است و دم‌کرده زنجبیل، زعفران و دارچین نیز می‌تواند موثر باشد.
گل پامچال، شبدر قرمز، گل ساعتی، گزنه و شنبلیله هم از دیگر گیاهان موثر در کمک به درمان اختلالات قاعدگی است.
البته با توجه به تفاوت مزاج‌ها و علل بیماری در افراد مختلف، مصرف تمام گیاهان فوق باید با نظر پزشک متخصص گیاهان دارویی یا طب سنتی انجام شود.
طب سوزنی نیز با مکانیسم ایجاد آرامش در فرد، تحریک ترشح هورمون‌های زنانه و افزایش جریان خون و انرژی در تخمدان و رحم، روش موثری در کمک به درمان اختلالات قاعدگی و یائسگی زودرس است.
چی‌گنگ و انرژی درمانی البته نوع علمی آن که باید از سوی متخصص زبده انجام شود نیز می‌تواند یک روش مکمل در درمان باشد.
*متخصص طب سوزنی و گیاهان دارویی
