به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا(دانا خبر)، فاطمه تاج الديني كارشناس كودكان معاونت امور بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، با بیان اینکه سوانح، پنجمین علت مرگ و میر در دنیا است، گفت: سوانح عمده ترین علت مرگ و میر و بستری شدن در بیمارستانها و همچنین علت اصلی مرگ در سنین 1 تا 18 سالگی است.
در تمامي جوامع، كودكان از آسيبپذيرترين افراد در برابر حوادث هستند و حوادث كودكان علاوه بر مرگ و مير با ميزان بالاي ناتواني نيز همراه است و هزاران كودک ناچارند بدليل آسيبهاي ناشي از سوانح، مابقي عمر خود را با معلوليت و ناتواني سپري كنند. ارتقا سلامت كودكان از مهمترين شاخصهاي سلامت يك جامعه بوده و پيشگيري از وقوع حادثه در كودكان مستلزم رعايت نكات ايمني است. کودکان قادر به درک خطرات پیرامون خود نبوده و در برابر بسیاری از خطرها آسیب پذیری بیشتری دارند. والدين و مراقبان كودك نقش مهمي در تامين، حفظ و ارتقا سلامت و ايمني كودكان دارند و براي ايفاي چنين نقشي بايد از دانش و مهارت كافي برخوردار شوند.
پیشگیری از حوادث یکی از مسئولیتهای اصلی والدین و سایر مراقبان کودک است. با شناخت نحوه وقوع حوادث و نیز با برخی برنامه ریزی ها و اقدامات اولیه، بیشتر حوادث قابل پیشگیری هستند.
عدم ارایه آموزشهای لازم در حد فهم کودکان به آنان، رها کردن کودکان به حال خود، عدم حذف عوامل خطرآفرین از محیط زندگی کودک، عدم استفاده از وسایل ایمنی (از قبیل نصب حفاظ برای وسایل گرمایشی، جعبه های محکم مخصوص دارو، نصب حفاظ برای پله ها و پنجره ها و حوض حیاط و ...) سلامتی کودکان را شدیدا تهدید می کند .
طبق تحقیقات انجام یافته بهترین و مهم ترین روش پیشگیری از آسیب ها و سوانح در مرحله اول کسب اطلاعات در خصوص علل آسیبها و در مرحله دوم چگونگی پیشگیری از آنهاست که بایستی والدین و مسوولان مراکز آموزشی و تربیتی کودکان در موارد مذکور همت به خرج دهند تا بتوانند آموزشهای لازم را در اختیار کودکان با روشی مثبت و با زبان ساده قرار دهند.
خفگی
• مهمترین و فوری ترین عامل تهدید کننده سلامت انسان است که اگر در عرض چند دقیقه عامل خفگی از بین نرود مرگ اتفاق می افتد. علایم : تنگی نفس ، کبودی لبها و نوک انگشتان ، کندی و نامنظمی نبض و از دست دادن حواس
راههای پیشگیری :
• هر گونه طناب ( طناب بازی ، بند پرده و ... ) وحتی کمر بند لباس را از دسترس کودکان دور نگه دارید .
• پاکتهای پلاستیکی یا بادکنک بزرگ را در دسترس کودکان قرار ندهید.
• از خواباندن کودکان در بالشهای خیلی نرم خو داری کنید.
• از غذا دادن به کودک در حال درازکش خود داری کنید .
• از قرار دادن اشیاء کوچک مانند سکه و تکمه در دسترس کودک خودداری کنید .
• هنگام غذا خوردن کودک را تنها رها نکنید.
• از خنداندن بچه ها هنگام غذا خوردن خودداری کنید .
• محیط زندگی کودکانتان را عاری از دود (سماور، والر، منقل و ...) نگه دارید.
• از اسباب بازیهای نرم و یا حلق دار برای کودکان استفاده نکنید.
بریدگی
• انواع بریدگیها ممکن است باعث قطع شریان، ورید و مویرگ و درنتیجه خونریزی و علائم ناشی از آن ( تندی ضربان قلب ، کاهش درجه حرارت بدن ، اختلال بینایی ، عرق سرد پیشانی ، تنفس عمیق ، تهوع و سرگیجه ، ضعف عمومی و رنگ پریدگی ) شود.
راههای پیشگیری
• متناسب با فهم کودکان نکته های مهم در رابطه با خطرناک بودن وسائل برنده را به آنها آموزش دهید.
• جلوی شیشه پنجره سیم توری محکم نصب کنید .
• با چسباندن ورقه های پلاستیکی شفاف ، خطر شکستن و پخش شدن شیشه شکسته شده را کاهش دهید .
• از نرده های محافظ استفاده کنید.
• در صورت شکستن شیشه و پخش شدن آن ، به بچه ها توصیه کنید همان جایی که هستند بایستند و سپس در حداقل زمان با خونسردی تمام پس از پوشاندن کفش مناسب کودک را از محل خارج کنید .
• اجسام تیز و برنده مانند چاقو ، قیچی ، سوزن خیاطی و سنجاق را از دسترس کودکان دور نگه دارید .
• بازی کردن و راه رفتن بچه های نوپا در حالی که ظرف شیشه ای در دست دارند بسیار خطرناک است .
• بهتر است تکه کردن گوشت و یا خرد کردن سبزی و ... در محلی دور از دسترس کودکان باشد .
• در صورتی که کودک وسائل تیز و برنده در دست دارد با خونسردی کامل آن وسیله را از او بگیرید .
• بهتر است برای عینک کود كان از شیشه های نشکن استفاده کنید .
• از خرید اسباب بازیهای تیز یا برنده برای کودکان خودداری کنید .
• از دویدن کودکان در حالی که جسم تیز مانند مداد در دست دارند جلوگیری کنید .
سقوط و شکستگی
• سقوط ممکن است به بروز صدمه هایی غیر قابل تحمل برای کودکان منجر شود مانند : ( شکستگیهای شدید ، ضربه مغزی ، خونریزی مغزی و ...)
راههای پیشگیری
• برای محیط اطراف بام و کنار پله ها حفاظ و نرده نصب کنید .
• بهتر است درب بام خانه را همیشه قفل نگه دارید تا کودکان نتوانند به تنهایی به آنجا بروند .
• جلوی پنجره ها نرده یا حفاظ نصب کنید .
• در صورت وجود بالکن در منزل درب آنرا همیشه قفل کنید
• لبه پله ها تیز و زاویه دار نباشد .
• در هیچ سن و سالی کودک را در روروک نگذارید.
• گهواره کودک را روی میز یا کابینت نگذارید .
• در خانه هایی که تنور دارند باید درپوش داشته باشند.
• درپوش محفظه کنتور آب را حتما بگذارید .
• کودکان را از بازی با سرسره های بدون حفاظ منع کنید.
• توجه به ایمنی زنجیر تاب بسیار ضروری است.
• به بچه ها آموزش دهید هنگام راه رفتن در کوچه و خیابان به مسیر دقت کنند.
• ساک حمل شیرخوار را از زیر بگیرید.
• کودک خود را در جاهای بلند مانند میز، تخت خواب بدون حفاظ، نیمکت و صندلی، تنها رها نکنید.
غرق شدن
• غرق شدن یا خفگی در آب ممکن است در دریا ، رودخانه ، استخر یا حوض حیاط منزل ، آب انبار اتفاق بیفتد و بدلیل نرسیدن به موقع کمک موجب مرگ می شود.
•
راههای پیشگیری
• از استحمام کودکان به تنهایی در وان حمام جلوگیری کنید.
• در اطراف حوض واستخر خانه ها از حفاظ استفاده کنید.
• کودک را یک لحظه هم در حمام یا لگن آب تنها نگذارید .
• بازی کودکان با تیوپ و قایقهای بادی در کنار دریا خطرناک است.
• کودکان باید شنا را در کلاسهای آموزشی یاد بگیرند.
• سطلها، تشتها و حوضچه ها را خالی نگه دارید.
سوختگی
پیشگیری از سوختگی تحت سه عنوان طبقه بندی می شود
• پیشگیری از سوختن با مایعات داغ
• پیشگیری از سوختن با آب حمام
• پیشگیری از سوختن با اشیا داغ
پیشگیری از سوختن با مایعات داغ
• ظرفهای حاوی مایعات داغ از قبیل قوری چای، ظرف سوپ و... را از دسترس کودکان دور نگه دارید .
• دستگیره های تابه و قابلمه حاوی مایعات داغ را به طرف بیرون در دسترس کودکان قرار ندهید.
• در صورت استفاده از کتری برقی آن را در محل امنی قرار دهید.
• مایعات داغ را ازروی سر کودکان عبور ندهید .
• هنگام نوشیدن مایعات داغ کودک را بغل نکنید.
• مایعات داغ را روی میزهای پوشیده با رومیزی بلند قرار ندهید.
• مسئولیت حمل مایعات داغ را به کودکان واگذار نکنید.
• استفاده مستقیم کودکان از سماور حتی در مواقعی که آب آن سرد است خطرناک است.
پیشگیری از سوختن با آب حمام
· پیش از حمام کردن کودکتان، دمای آب را با پشت دست خود امتحان کنید تا مطمئن شوید که آب ولرم باشد.
پیشگیری از سوختن با اشیاء داغ
• هرگز روی علاءالدین ، کتری یا ظرف غذا نگذارید.
• اطراف تمام وسائل گرمازا نظیر بخاری ، اجاق گاز ، سماور و پیک نیک حفاظ مناسب قرار دهید.
• بعد از استفاده از اتو بلافاصله آنرا از دسترس کودک دور نگه دارید.
برق گرفتگي
• در اثر بي دقتي افراد در نحوه استفاده از وسائل برقي و عدم رعايت توصيه هاي ايمني اتفاق مي افتد.
• ممكن است باعث آسيبهايي مانند ( ايست قلبي، ايست تنفسي، شكستگي استخوانها ، قطع نخاع در اثر پرت شدن و سوختگي عميق و مرگ) شود.
راههاي پيشگيري
• در پريزهاي برق محافظ پلاستیکی قرار دهید.
• وسائل برقي را هر چند وقت يكبار بررسي كنيد تا از سالم بودن آنها مطمئن شويد.
• داخل حمام نبايد پريز باشد و اگر هست بايد درپوش داشته باشد.
• سيمهاي برق را از زير فرش اتاق عبور ندهيد.
آسيبهاي ناشي از وسيله نقليه
پيشگيري از آسيبهاي وسيله نقليه به كودكان
1) پيشگيري از آسيبهاي ناشي از تردد وسيله نقليه
• آموزش مقررات عبور و مرور براي كودكان
• مراقب باشيد كودكان در كنار خيابان بازي نكنند.
• به كودكان كم سن اجازه ندهيد به تنهايي از خيابان عبور كنند.
• سوار شدن كودكان در موتور سيكلت بسيار خطرناك است.
2) پيشگيري از آسيبهاي داخل وسيله نقليه
• از صندلي مخصوص كودكان در خودرو استفاده كنيد.
• هرگز كودك را در صندلي جلوي خودرو بدون كمربند ايمني ننشانيد.
• هرگز كودك كنار راننده ننشيند.
• كودكان نبايد در خودرو در حال حركت بايستند.
• از بيرون آوردن سر يا دست كودك از پنجره جلوگيري كنيد.
مسموميت غذايي
راههاي پيشگيري
• به كودكان آموزش دهيد كه ازفروشنده هاي دوره گرد خريد نكنند.
• از خريد مواد غذايي بدون مشخصات لازم خودداري كنيد (شماره ثبت ، پروانه ثبت ، تاريخ ساخت ، تاريخ انقضا ).
• به كودكان آموزش دهيد استفاده از آب مخصوص براي آبياري فضاي سبز در پاركها براي سلامتي آنها مضر است.
مسموميتهاي شيميايي
داروها ، حشره كشها و مواد شوينده عامل اصلي اين گونه مسموميتها هستند.
راههاي پيشگيري:
• داروها را درجاي امن و دور از دسترس كودكان قرار دهيد.
• كودكان را از دسترسي به گياهان، خاك و گلدان محافظت نماييد.
• سموم شيميايي ( مرگ موش، حشره كشها، كند زداها، انواع اسيدها، پاك كننده ها ) در جايي دور از دسترس كودكان قراردهيد.
• براي مخزن نفت يا گازوئيل شير قفل دار نصب كنيد.
• مواد سفيد كننده و پاك كننده را همزمان در يك ظرف نريزيد.
• درب کابینت و کمد توسط کودک قابل باز کردن نباشد.