چرا دچار یبوست می شویم؟ / از بروز تا درمان

نزدیک به نیمی از افرادی که دچار بیماری یبوست هستند از میزان و یا نحوه دفع مدفوع شکایت دارند. تعداد دفعات اجابت مزاج در افراد مختلف جامعه متفاوت است و از 3 بار در روز تا 3 بار در هفته، کاملا طبیعی تلقی می شود. به همین دلیل بوجود آمدن تغییر در تعداد دفعات اجابت مزاج در هر فرد نسبت به وضعیت معمولی او، باید یبوست تلقی شود. این تغییرات به نوع رژیم غذایی هر فرد و کاهش میزان فیبر در غذا بستگی دارد که می تواند منجر به مدفوع کم حجم و خشک شود که با تغییر رژیم اصلاح می شود.

باور غلط 2: یبوست و ایجاد سموم و مشکلات بهداشتی

برخی تصور می کنند که بیماری یبوست باعث می شود تا مواد سمی موجود در مدفوع جذب بدن شده و عوارضی از قبیل آرتروز، آسم و سرطان روده بزرگ را ایجاد کند، در حالی که این چنین نبوده و هیچ مدرک و شواهدی دال بر اثبات این حقیقت وجود ندارد که دفع سموم بدن با اجابت مزاج یا پاک سازی روده بزرگ، مصرف داروهای مسهل یا تنقیه که همگی برای کنترل یبوست به کار می روند، در پیشگیری از سرطان یا سایر امراض موثر باشد. بنابراین هیچ ارتباط عمیقی بین عارضه یبوست و بیماری های فوق وجود ندارد.

دلایل بروز یبوست

کمبود فیبر و ابتلا به بیماری های خاص

از دلایل شایع ایجاد یبوست، می توان به کمبود میزان فیبر در بدن اشاره کرد. افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی اغلب می تواند به یبوست کمک کند. گنجاندن روزانه حدود 20 گرم فیبر در رژیم غذایی درمان را بسیار آسان تر می کند. اما گاهی ممکن است یبوست مزمن حاکی از عملکرد ضعیف در برخی دستگاه های بدن مانند غده تیروئید و یا بیماری دیابت باشد. از دیگر دلایل ایجاد یبوست، ابتلا به بیماری پارکینسون یا سکته مغزی و عوارض جانبی مصرف برخی داروها است. باید آگاه باشید که در صورت تکرار علایم یبوست بیش از دو هفته، مشاهده خون در مدفوع، احساس درد هنگام دفع مزاج و کاهش غیر منتظره وزن، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

مصرف لبنیات می تواند موجب یبوست شود

مصرف لبنیات هم به دلیل دارا بودن لاکتوز، برخی افراد را گرفتار این بیماری می کند. افرادی که بدن آنها در برابر دریافت لاکتوز حساسیت نشان می دهد در معرض ابتلا به یبوست قرار دارند و باید مصرف لبنیات را به حداقل برسانند. در صورتی که با مصرف مقدار کمتری از لبنیات، مجددا دچار این عارضه شدید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

قورت دادن آدامس

کودکان اغلب به دلیل نا آگاهی، آدامس خود را قورت می دهند. گاهی قورت دادن مقدار زیاد آدامس به خصوص اگر با مواد غیر قابل هضم دیگری همراه شود می تواند توده ای در مسیر روده بزرگ به وجود آورد. لازم به ذکر است که در بیشتر افراد این توده قادر به حرکت در مسیر روده بوده و در نهایت دفع می شود. از این رو، می توان گفت قورت دادن آدامس ضرر چندانی ندارد.

مسافرت

مسافرت و تغییر در عادات غذایی روزمره، در ابتلا به یبوست بی تاثیر نیست. پزشکان مصرف زیاد آب را به خصوص در مسافرت های هوایی بسیار توصیه می کنند. همچنین توقف در طول راه و قدم زدن یا انجام کمی تمرین ورزشی، خوردن مقدار فراوان میوه و سبزیجات در طول سفر نیز در جلوگیری از این عارضه بسیار سودمند است.

ارتباط بین خلق و خوی و یبوست

افسردگی، می تواند در فرد یبوست ایجاد کند و یا موجب تشدید آن شود. روش های درمانی از قبیل مدیتیشن، یوگا و روش های کسب آرامش راهکارهایی هستند که در کاهش رنج ناشی از این عارضه می تواند موثر باشد. ماساژ ناحیه شکم نیز می تواند باعث شل شدن عضلات روده و بهبود عملکرد آنها شود. بنابراین خلق و خوی مناسب و متعادل اثر بسیار سودمند بر عملکرد سیستم دفاعی بدن دارد.

تاخیر در اجابت مزاج

گاهی برخی افراد در محل کار خود به قدری درگیر کار هستند که اجابت مزاج خود را به ساعت های بعدی یا خانه موکول می کنند.
اما باید بدانید که نادیده گرفتن این موضوع نه تنها به لحاظ فیزیکی فرد را رنج می دهد، بلکه به طور قطع منجر به بروز یا تشدید علایم یبوست می شود.

مصرف برخی داروها

برخی از داروها برای رفع درد، افسردگی، فشار خون بالا و بیماری پارکینسون با بروز یبوست ارتباط نزدیکی دارد. بالا بودن میزان کلسیم و آهن نیز در بدن احتمال ابتلا به این عارضه را دامن می زند. بنابراین اقدام به مصرف کلسیم همراه با سایر مکمل های غذایی باید با نظر پزشک باشد.

عدم تحرک

عدم تحرک و نداشتن فعالیت های ورزشی در تشدید یبوست تاثیر دارد. برعکس ورزش موجب دفع مزاج منظم می شود و نیز از تنش های عصبی نیز کم می کند. بنابراین 10 تا 15 دقیقه پیاده روی در طول روز توصیه می شود.

چگونگی درمان یبوست

آلو به یبوست کمک می کند

آلو به عنوان یک روش طبیعی برای درمان یبوست، از شهرت بزرگ و جهانی برخوردار است. آلو خشک می تواند در پیشگیری و یا بهبود علایم یبوست، نقش بسزایی را ایفا کند. فیبر موجود در آلو نه تنها به درمان یبوست کمک می کند بلکه در کاهش کلسترول نیز بسیار موثر است. بنابراین مصرف طولانی مدت آن کاملا بی خطر است.

نوشیدنی های کافئین دار

نوشیدن آب فراوان در کمک به درمان یبوست، تاثیر فراوانی دارد. بر عکس تصور برخی که می پندارند محدود کردن آب به انواع نوشیدنی های کافئین دار می تواند نیاز بدن به آب را برطرف کند، باید توجه داشت که مصرف بیش از حد آنها باعث کم آبی بدن می شود.

روغن کرچک

روغن کرچک یک ملین قوی است. اما مانند سایر ملین ها، استفاده طولانی مدت آن، ممکن است مشکلات دیگری علاوه بر یبوست برای شما ایجاد کنند برای مثال ممکن است که باعث از بین بردن باکتری های مفید روده و ممانعت از جذب ویتامین ها و مواد مغذی لازم برای بدن، شود. بنابراین تنها با تجویز پزشک می توانید از آن استفاده کنید.