آیا سرانجام آب تاجیکستان به ایران می رسد؟

به گزارش خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) کاهش نزولات جوی در کشور و افت ذخایر آب سدها در کنار بیلان به شدت منفی سفره های آب زیرزمینی، مسوولان وزارت نیرو را به فکر تامین آب به روش های نو و شاید تاحدی غیرمتعارف انداخته است.

بعد از آنکه مقامات وزارت نیرو از به کارگیری برنامه هایی چون بارورسازی ابرها برای افزایش بارندگی در کشور خبر دادند، با موج گسترده ای از مخالفت های کارشناسان و صاحب نظران رو به رو شدند که یا به کارگیری چنین روش هایی را در گذر از بحران آب بی تاثیر می دانستند و یا همچون رییس سازمان حفاظت از محیط زیست، که قاطعانه با استفاده از دستگاه های بارور کننده ابر برای احیای دریاچه ارومیه مخالفت کرد، انجام چنین کاری را باعث افزایش احتمال مخاطرات طبیعی و زیست محیطی قلمداد کردند.

طرحی که دوباره به روی میز آمد!
 
اما در کنار این بحث ها، موضوع قدیمی انتقال آب از کشورهای آسیای میانه به ویژه تاجیکستان به ایران، بار دیگر به کانون توجهات بازگشت. ایده اولیه صادرات آب از تاجیکستان به ایران به 10 سال قبل بازمی گردد، زمانی که ایران نامه‌ای درباره صادرات آب به «امامعلی رحمان» رییس جمهور‌ تاجیکستان ارسال و برای سرمایه‌گذاری سه میلیارد دلاری در پروژه انتقال آب این کشور به استان خراسان اعلام آمادگی کرد.
 
گزارش ها از لغو این پیشنهاد اولیه حکایت می کند اما در سال 2007 ایران و تاجیکستان قراردادی را برای صادرات آب از تاجیکستان به ایران امضا کردند و در واقع تا شروع سال 2013 تاجیکستان باید روزانه یک میلیارد متر مکعب آب آشامیدنی به ایران منتقل می کرد که این امر تاکنون محقق نشده است.

رقابت بر سر آب
 
در اوایل سال جاری دفتر مطبوعاتی رییس جمهوری تاجیکستان در اطلاعیه ای از دیدار «عبدالله معتوق المعتوق» معاون امیر کویت و «امامعلی رحمان» رییس جمهوری تاجیکستان خبر داد و نوشت: مقام کویتی در این دیدار خواستار انتقال آب از تاجیکستان به کویت، در مقابل اختصاص سهمیه نفت برای طرف تاجیک شد.

این خبر که حکایت از شروع رقابت در منطقه خاورمیانه برای خرید آب از کشورهای حوزه آسیای میانه داشت، در حالی منتشر شد که  پیش از آن «علیرضا دائمی» معاون وزیر نیرو از انجام مذاکره با کشورهای تاجیکستان، ارمنستان و افغانستان برای انتقال آب به ایران خبر داده بود.

اما اظهارات روز گذشته دو مقام رسمی کشور، نشان از عزم جدی دولت برای انجام مطالعات جدی و مذاکرات رسمی با طرف تاجیک برای انتقال آب از این کشور به ایران دارد.

آب در برابر گاز

حمید چیت چیان؛ وزیر نیرو با بیان اینکه در زمینه واردات آب باید مطالعات جامع، فنی، اقتصادی و محیط زیستی انجام شود که در حال انجام است، گفت: واردات آب وابستگی ایجاد می‌کند. ممکن است در صورتی که واقعا نیازمند واردات باشیم این کار انجام شود البته با تعاملاتی که با کشورهای همسایه داریم جوابگو خواهد بود.

اما علی مروی؛ رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم  از موافقت وزارت نیرو با این طرح خبر داد و اعلام کرد: اگر این پروژه عملیاتی شود، برای انتقال گاز به این کشور مشکلی وجود ندارد. هم اکنون هم برای انجام این کار، کارگروهی تشکیل شده است. علاوه بر انجام مطالعات توسط  کارشناسان وزارت نیرو، یک کارگروه از نمایندگان مجلس تشکیل شده است که بحث انتقال آب از تاجیکستان به ایران را دنبال می‌کنند.

حال باید منتظر نشست و دید که طرح واردات آب از کشوری که یک سوم آب آسیای میانه از کوه‌های آن سرچشمه می گیرد اما تقریبا نیمی از جمعیتش به آب آشامیدنی کافی دسترسی ندارند، چه سرانجامی خواهد یافت؟