عملیات دانشمندان در 440 میلیون کیلومتری زمین

به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) و به نقل از ایرنا از بی بی سی دانشمندان این پروژه فضایی معتقدند بهترین نقطه برای فرود روبوت فیله (فیلای) را روی هسته یخی این دنباله دار که چهار کیلومتر عرض دارد یافته اند.

با این حال آنها معترف هستند که موفقیت در این کار بسیار دشوار است و باید بخت با آنها یار باشد.

با وجود اینکه بهترین و کم خطرترین محل برای این فرود شناسایی شده اما سطح ناهموار 67پی با دره های عمیق و صخره های رفیع سلامت فرود روبوت کوچک فیله را تهدید می کند.

علاوه بر این دقت فرود باید چند ده متر باشد در غیر این صورت ممکن است فیله سالم روی دنباله دار فرود نیاید.

دنباله دار ها اجرامی که هسته آنها از یخ، غبار و سنگ های کوچک تشکیل شده و وقتی در مدار خود به خورشید نزدیک می شوند از خود گاز متصاعد می کنند که گاهی حتی با چشم غیر مسلح از روی زمین بشکل به شکلی دمی در انتهای آن دیده می شود.

سنگ روزتا یا لوح رشید نام سنگ نبشته ای از مصر باستان و متعلق به دوران بطلمیوس پنجم (204–181 قبل از میلاد) است که بر روی آن یک متن تقریبا یکسان به سه زبان، هیروگلیف، دموطیقی (یکی دیگر از زبان های مصر باستان) و زبان یونانی باستان کنده کاری شده است. این لوح در بندر رشید در ساحل مدیترانه کشف شد. فیله یا فیلای نام جزیره ای در دریاچه ناصر، دریاچه پشت سد اسوان است که مجموعه ای از معابد مقدس مصریان باستان در آن قرار داشته است. در این جزیره ستونی به نام ستون فیله کشف شد که بر روی آن دو سنگ نبشته بود، یکی به مصری باستان و دیگری به یوانی باستان. مقایسه متون این دو سنگ نبشته باعث شد رمز خط هیروگلیف گشوده شود.

دنباله دارها را به نام کاشفان آنها نامگذاری می کنند و نام رسمی این دنباله دار 67پی/چوریوموف-گراسیمنکو است. کلیم ایوانوویچ چوریوموف و سوتلانا ایوانووا گراسیمنکو در سال 1969 این دنباله دار را شناسایی کردند.

این دنباله دار هر 6.45 سال یک بار به دور خورشید و هر 12.4 ساعت یک بار به دور خود می چرخد. در دورترین فاصله این دنباله دار در مدار خود از خورشید 840 میلیون کیلومتر (آن سوی مشتری) و نزدیکترین فاصله آن 180 میلیون کیلومتر (بین مریخ و زمین) است و از این رو در 'کلاس مشتری' قرار می گیرد.

این دنباله دار اکنون حدود 440 میلیون کیلومتر با کره زمین (جایی بین مریخ و مشتری) فاصله دارد و با سرعت 55 هزار کیلومتر در ساعت در حرکت است.

سازمان فضایی اروپا یازدهم اسفند سال 1392 (دوم مارس 2004) پروژه روزتا را راه اندازی کرد و از اردیبهشت ماه امسال پس از10سال مطالعه و بررسی، با مجموعه ای از مانورها آماده 'ملاقات' (Space rendezvous) با مدار دنباله دار شد.

در پانزدهم مرداد (ششم اوت) امسال روزتا برای اولین بار در تاریخ توانست با مدار دنباله دار 'ملاقات' کند.

برای این کار رانشگر روزتا هفت دقیقه سوخت مصرف کرد تا آن را موقعیت مناسب در فاصله سی کیلومتری دنباله دار قرار دهد.

سفینه روزتا 1.3 میلیارد دلار هزینه برداشته است.از آن به بعد روزتا با مانورهای پیچیده و متعدد موقعیت خود را طوری تنظیم کرد تا هفته پیش به فاصله سی کیلومتری دنباله دار برسد، خود را از غبار و گاز متصاعد از آن دور نگهدارد و در موقعیتی باشد که بتواند بخوبی از آن با دقت سانتی متر عکسبرداری کند.

اکنون دانشمندان معتقدند جای مناسب را برای فرود روبوت کوچکی به نام فیله یافته اند. از پنج محل که در ابتدا در نظر گرفته شده بود، دو محل نهایی شده، یکی بعنوان محلی اصلی فرود و دیگری به عنوان گزینه جایگزین.

محل اصلی که فعلا نام آن را J گذاشته اند بر روی قطعه کوچک دنباله دار است و محل دوم که C نام دارد روی قطعه بزرگتر.

هسته مرکزی دنباله دار 67پی به اندازه قله کوه مون بلان و طول دنباله آن یک میلیون کیلومتر است.

به غیر از مناسب بودن محل فرود نور هم نقش مهمی دارد، برای عکسبرداری با کیفیت و نیز برای اینکه سیستم های فیله فرصت خنک شدن داشته باشند.

تصمیم نهایی برای نقطه فرود در نیمه اکتبر گرفته خواهد شد.

سرعت نسبی روزتا با دنباله دار برای زمان فرود، 20 آبان (11 نوامبر) به دو متر بر ثانیه کاهش پیدا خواهد کرد.

طبق این گزارش هسته دنباله دار 67پی، از دو قطعه تشکیل شده که با باریکه ای به هم متصل می شود.

محققان سازمان فضایی اروپا می گویند فقط یکبار فرود فیله را می تواند امتحان کند و در صورت عدم موفقیت امکان تکرار وجود ندارد.برای این عملیات پیچیده به دلیل فاصله زیاد امکان کنترل همزمان رادیویی از راه دور وجود ندارد چون دریافت و ارسال سیگنال ها حدود نیم ساعت طول می کشد.بنابراین برنامه و فرمان های نهایی فرود فیله از چند روز پیش آماده و بر روی سیستم‎های روزتا و فیله آپلود خواهد شد.

اگر فیله که شبیه عنکبوت است با موفقیت فرود آید با سرعت پیاده روی، کاوش روی دنباله دار را آغاز خواهد کرد و یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در اکتشافات فضایی را رقم خواهد زد.