سالانه با 5 میلیارد مترمکعب کسری مخزن آب زیرزمینی مواجه هستیم

به گزارش خبرگزاری دانا (دانا خبر) مهندس محمد حاج‌رسولی‌ها، در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو با بیان اینکه کشور در بخش آب‌های زیرزمینی با چالش عمده‌ای روبه‌رو است، اظهار داشت: وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب ایران برای دو موضوع مهم مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبریز و احیای منابع آب زیرزمینی برنامه عملیاتی جامعی را تعریف کرده است.

 
وی با اشاره به تصویب طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی در شورای عالی آب گفت: در این طرح احیای دشت‌های کشور مطرح است، چرا که سالانه به طور متوسط با 5 میلیارد مترمکعب کسری مخزن منابع زیرزمینی مواجه هستیم، اما طبق نظر کارشناسان، این رقم شاید با اضافه برداشت از آب زیرزمینی 8 میلیارد مترمکعب نیز برسد که البته بخشی از آن در اثر تزریق جریان آب سطحی به آبخوان جبران می‌شود.

حاج‌رسولی‌ها افزود: در طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی 15 طرح پیش‌بینی شده که مهم‌ترین بخش آن نصب کنتور هوشمند و تجهیزات اندازه‌گیری بر روی چاه‌ها است و اگر بتوانیم این طرح را با موفقیت به اتمام برسانیم 50 درصد هدف قابل دسترس است.

وی ادامه داد: راهکارهای دیگری همچون تقویت بخش نظارت و بازرسی و تغذیه مصنوعی آب‌خوان‌ها و مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز نیز در این روند تاثیر خواهند گذاشت.

حاج‌رسولی‌ها با اشاره به پیگیری طرح مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز در راستای طرح احیای دشت‌های کشور گفت: تا قبل از سال 85 تعداد چاه‌های عمیق غیرمجاز کشور در دشت‌های ممنوعه حدود 103هزار حلقه بوده است، اما بعد از سال 85 نیز بعد از تصویب قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز حدود 95 هزار چاه غیرمجاز دیگر نیز حفر شده که در مجموع هم‌اکنون حدود 200 هزار چاه عمیق غیرمجاز در کشور موجود است.

وی تصریح کرد: هر ساله 3 تا 4 هزار چاه در کشور مسدود می‌شود، اما به همین تعداد چاه نیز در جاهای دیگر به صورت غیرقانونی حفر می‌شود.

حاج رسولی‌ها یادآور شد: بر اساس قانون در صورتی می‌توان برای چاه‌های کشاورزی پروانه بهره‌برداری صادر کرد که دشت‌های موجود دارای ظرفیت آبی باشد و از 103 هزار حلقه چاه، 55 هزار حلقه در مناطق ممنوعه قرار دارند و نمی‌توان برای آنها پروانه صادر کرد، اما برای 45 هزار چاه دیگر با بررسی‌های لازم امکان صدور پروانه میسر است، اما از طرف مردم به دلایلی همچون نداشتن سند مالکیت، پرداخت هزینه کارشناسی، نصب کنتور و نظارت بر آنها استقبالی انجام نمی‌شود.

وی در خصوص اجرای طرح‌های آبیاری و زهکشی گفت: مجموع اراضی پایاب سدها حدود 2 میلیون و 300 هزار هکتار است که در یک میلیون و 700 هزار هکتار از آنها شبکه‌های آبیاری و زهکشی ایجاد شده است. با توجه به تغییر اقلیم و بازنگری انجام شده در اجرای شبکه‌های زیردست سدها بخش بیشتری از آب سدها برای شرب و صنعت اختصاص یافت ولی با این حال برای یک میلیون هکتار از زمین‌های پایین دست نیاز به اجرای شبکه وجود دارد که 400 هزار هکتار برای سدهای احداث شده و 600 هزار هکتار برای سدهای در حال احداث است.

وی افزود: هم‌اکنون موافقت اولیه استفاده از یک میلیارد دلار فاینانس خارجی برای اجرای شبکه‌ در 400 هزار هکتار از اراضی کشور دریافت شده و اعتبار دیگری نیز در فصل طرح‌های ویژه صندوق توسعه ملی دیده شد که شبکه مورد نیاز برای 379 هزار هکتار از محل تسهیلات این صندوق اجرا خواهد شد.