افزایش تحویل گاز طبیعی منجر به کاهش سوزاندن گازوئیل در نیروگاه ها شد

گروه انرژی خبرگزاری دانا - محمد دانايي پور: اکنون دیگر شکی نیست که افزایش تولید گاز در دولت یازدهم علی رغم تاخیر 18 ماهه در تکمیل فازهای 35 ماهه پارس جنوبی در دولت دهم، منجر به کاهش خسارت های مالی و زیست محیطی حاصل از سوزاندن گازوئیل در نیروگاه ها شده است.

کلنگ زنی چندین فاز جدید در پارس جنوبی بدون توجه به ظرفیت و توان داخلی و بدون در نظر گرفتن محدودیت های بودجه، باعث شد که زمان بهره برداری از فازهایی که کار ساخت آنها زودتر شروع شده بود با تاخیر چندین ساله مواجه شود.

طبق قرارداد باید در خرداد ماه سال 92 تولید زودهنگام از  هشت فاز 13،14،19،20،21،22،23 و 24 آغاز می شد اما این امر محقق نشد و حتی پیشرفت این فازها نشان داد که در آن مقطع تنها 50 تا 60 درصد پیشرفت داشته اند.

براین اساس، بیژن زنگنه پس از تصدی پست وزارت نفت اعلام کرد تکمیل فازهای ١٢، ١٥، ١٦، ١٧ و ١٨ میدان مشترک پارس جنوبی در اولویت قرار گرفته و تاکید کرد که باید نخست تکلیف پروژه های قدیمی را روشن کنیم و مطمئن شویم به موقع می آیند و بعد روی فازهای ٣٥ ماهه تمرکز کنیم، نمی گویم آنها را تعطیل کنیم، اما هم اکنون تمرکز بر ٥ فاز قدیمی پارس جنوبی است.

زنگنه در پاسخ به این پرسش که چرا در ٥ سال گذشته یک متر مکعب به ظرفیت تولید گاز کشور اضافه نشده است، گفته است: کسانی باید پاسخگو باشند که از سال 84  و  85 ؛  حدود ٣٠ میلیارد دلار در پارس جنوبی خرج کردند و گاز تولید نکردند.

با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و در میانه های سال جاری بالاخره اولین واحد فاز 12 پارس جنوبی در مدار قرار گرفت و پیش بینی می شود تا آذر ماه حدود 50 میلیون متر مکعب و تا پایان سال 100 میلیون متر مکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده شود.

در این صورت ظرفیت تولید گاز طبیعی ایران از 607 میلیون متر مکعب در روز به حدود  656 میلیون متر مکعب در روز افزایش پیدا کند که می تواند به طور چشم گیری از مصرف حجم بالایی از مصرف فراورده های نفتی بکاهد.

در حال حاضر حدود 140 واحد نیروگاه در کشور وجود دارد که به جای اینکه از گاز طبیعی به عنوان سوخت استفاده کنند، از مازوت پرگوگرد  استفاده می‌کنند که نتیجه سوخت نفت کوره این است که به میزان بسیار بالایی که اصلاً قابل قیاس با بدترین نوع بنزین هم نیست، گوگرد وارد هوا می‌شود.

آمارهای رسمی حاکی است که  ابتدای امسال تاکنون نزدیک به ١٣ میلیارد لیتر سوخت مایع به بخش نیروگاهی کشور تحویل شده و این در حالی است که در مدت مشابه پارسال، ١٥,٥ میلیارد لیتر تحویل شده بود و کاهش تحویل ٢.٥ میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاهها در سالجاری بدلیل افزایش 7.5 میلیارد متر مکعبی تحویل گاز به این بخش است.

همچنین در نيمه دوم امسال نیز، با افزايش تحويل بيش از 2 ميليارد متر مکعب گاز به بخش نيروگاهي، حجم تحويل گاز به اين بخش نسبت به سال گذشته، 10 ميليارد متر مکعب افزايش خواهد يافت. بنابراین  در 6 ماه نخست امسال در مجموع 33 ميليارد متر مکعب گاز به نيروگاه‌ها تحويل شده است.

در زمستان سال گذشته تحويل گاز به نيروگاه‌هاي کشور با محدوديت 35 ميليون متر مکعبي مواجه شد و بصورت ميانگين روزانه 30 ميليون متر مکعب گاز به نيروگاه‌ها تحويل شد. این به معني وارد کردن روزانه 100 ميليون ليتر (معادل 100 ميليون دلار) گازوييل به کشور است. براساس آمارها در این دوره ٣٠ میلیارد دلار سوخت های میان تقطیر در نیروگاه ها، صنایع و واحدهای پتروشیمی سوزانده شد.

چالشهای کمبود گاز در سالهای گذشته در حالی است که در سال جاری با تکمیل فازهای 15 و 16 و 12 پارس جنوبی، میزان برداشت گاز از این مخزن مشترک امسال افزایش خواهد یافت. در فصل سرما بصورت ميانگين پيش‌بيني شده است روزانه 50 ميليون متر مکعب گاز به بخش نيروگاهي تحويل شود.

محاسبات نشان می‌دهد که  حجم گازرساني به نيروگاه‌هاي کشور در 6 ماه نخست امسال، بالغ بر  5  ميليارد دلار صرفه جويي به همراه داشته است.

افزایش تولید گاز در دولت یازدهم در حالی صورت می گیرد که برابرقراردادهای 35 ماهه دولت دهم باید 18 ماه پیش فازهای پارس جنوبی را  به بهره برداری و تولید می رساند اما اینطور نشد.

فاز 12 پارس جنوبی هم که هم اکنون و به مرور بخشهای مختلف آن وارد مدار می شود تا پایان کار دولت دهم تکمیل نشده بود و این فاز هم بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید به بهره برداری می رسد!. این تاخیر در حالی است که تا قبل از دولت یازدهم 30 میلیارد دلار برای توسعه فازهای پارس جنوبی هزینه شده است.

این در حالی است که مقامات معتقدند کشورمان بابت هر روز تاخیر در بهره‌برداری از فازهای پارس جنوبی ۱۰۰ میلیون دلار ضرر می‌کند (این رقم را در  تاخیر  18  ماهه ضرب کنید تا حجم خسارت روشن شود).
 
دقت کنیم که  موضوع خسارت به اینجا ختم نمی شود و مسئله وقتی حادتر می شود که بدانیم در حال حاضر قطر، معادل ١٦ فاز پارس جنوبی را به مرحله تولید رسانده و چیزی در حدود حداقل ٢ برابر ایران (٦٥٠ میلیون متر مکعب در روز) از این میدان مشترک تولید می کنند. این درحالی است که ایران روزانه حدود ٣٣٠ میلیون مترمکعب گاز از میدان مشترک پارس جنوبی برداشت می کند.

این بدین معنی است که قطریها نه تنها دو برابر ایران از پارس جنوبی درآمد کسب می کنند بلکه اگر دیر بجنبیم  هر روز به سهم خود در برداشت از میدان عظیم گازی پارس جنوبی خواهند افزود و از سهم ما برداشت بیشتری انجام خواهند داد.