بیماری های آمیزشی چه هستند؟

گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر) - دکتر آرمیتا شاه اسماعیلی*: رابطه جنسی یکی از غرایز اصلی برای بقا بشر است ولی می تواند راهی برای ورود عوامل بیماری زا باشد. عفونت های آمیزشی عفونت هایی هستند که از طریق تماس جنسی منتقل می گردند. بیش از 30 عامل بیماری زا شناخته شده که قادرند از طریق تماس جنسی منتقل شوند. این عوامل شامل ویروس ها، باکتری ها، تک‌یاخته‌ها و قارچ ها می‌باشند. از این بیماری ها می توان به سوزاک (گنوره)، سیفیلیس، کلامیدیا، شانکروئید (آتشک)، تبخال تناسلی، زگیل تناسلی، هپاتیت ب و ایدز اشاره کرد.

شیوع این بیماری ها در اغلب نقاط جهان بالاست. در کشورهای در حال توسعه بیماری های آمیزشی یکی از 5 علت شایع مراجعه به مراکز درمانی هستند. اغلب عفونت های آمیزشی با روش های ساده قابل درمان هستند ولی در صورت درمان نشدن می توانند عوارض جدی به جای بگذارند. از عوارض این بیماری ها می توان به  عقیمی و نازائی، زایمان زودرس، مرده زایی، به دنیا آوردن فرزند معلول، ایجاد صدمات قلبی و عصبی و حتی مرگ اشاره کرد.

بین عفونت‌های آمیزشی و انتقال اچ آی وی ارتباطی نزدیک وجود دارد؛ وجود یک عفونت آمیزشی درمان نشده احتمال ابتلا به ایدز را افزایش می دهد به طوری که احتمال انتقال اچ آی وی در زوجی که یکی از آنها همزمان به یک عفونت آمیزشی مبتلاست ۱۰ برابر بیشتر از زمانی است که هیچکدام از دو طرف مبتلا به عفونت آمیزشی دیگری نباشند.

بیماری های آمیزشی چه علائمی دارند؟ 

بیماری های آمیزشی تنها منجر به ایجاد بیماری در دستگاه تناسلی نمی شوند. برخی از این بیماری ها نظیر ایدز، هپاتیت و سیفیلیس دستگاه های دیگر بدن نظیر سیستم ایمنی، کبد، قلب و دستگاه عصبی را درگیر می کنند. با این وجود تمرکز ما در در این مبحث بر روی بیماری های آمیزشی است که مجموعه علائم را در دستگاه تناسلی ادراری ایجاد می کنند. این علائم عبارتند از:

* ترشح از مجرای تناسلی در آقایان

* زخم در دستگاه تناسلی در آقایان و خانمها

* تورم بیضه

* ترشح غیر معمول از ناحیه تناسلی در خانمها

* درد زیر شکم در خانمها

* تورم غدد کشاله ران در آقایان و خانمها

* عفونت چشمی نوزاد (به علت عفونت آمیزشی مادر)

عفونت های آمیزشی همیشه منجر به ایجاد علائم بیماری در فرد مبتلا نمی شوند. به عنوان مثال حدود ۷۰% زنان و درصد قابل توجهی از مردانی که مبتلا به عفونت با میکروب سوزاک و کلامیدیا شده اند، دچار هیچگونه علامتی از بیماری های آمیزشی نمی شوند، در حالیکه عفونت وجود دارد و قابل انتقال به شریک جنسی است. بنابراین بسیاری از افراد مبتلا به عفونت های آمیزشی بدون علامت هستند. در حالیکه آلودگی می تواند در تماس جنسی با آنها، به دیگری سرایت کند. 

همچنانکه از اسم آن پیداست عفونتهای آمیزشی از طریق برقراری تماس جنسی منتقل می‌شوند. برخی از عفونت های آمیزشی قادرند از طریق مادر باردار به نوزاد سرایت کنند و باعث ایجاد بیماری و یا معلولیت در نوزاد گردند.

برخی دیگر از عفونتهای آمیزشی از طریق تماس خونی نیز منتقل می شوند که از این میان میتوان به ایدز و هپاتیت ب اشاره کرد.

در برخی از عفونتهای آمیزشی مانند گال تماس نزدیک پوست دو نفر برای انتقال کافی است. زخمها و یا ضایعات ناشی از عفونت های آمیزشی بر حسب محل برقراری تماس می تواند متفاوت بوده و در دستگاه تناسلی، دهان و یا مقعد بروز کند.

برخی از عفونت های آمیزشی ممکن است توسط دست آلوده خود فرد به قسمتهای دیگری از بدن مانند چشم سرایت کند. درمان فرد مبتلا باعث می شود زنجیره انتقال این بیماری شکسته شده بیماری سرایت نکند

برقراری رابطه جنسی با بیش از یك نفر‏، تغییر مداوم شرکای جنسی، تماس جنسی با افرادتن فروش و یا سایر افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند و نیز مقاربت محافظت نشده (بدون استفاده از کاندوم) از عوامل رفتاری هستند که خطر ابتلا به بیماری های آمیزشی را افزایش می دهند. عواملی چون مصرف الکل، مواد مخدر ومواد محرک امکان برقراری یک رابطه جنسی حفاظت نشده و پرخطر را بیشتر می کنند.

اغلب عفونت های آمیزشی با مصرف آنتی بیوتیک های مناسب که توسط پزشک تجویز شده باشد درمان پذیرند. در مورد عفونتهای ویروسی درمان چندان ساده نیست. ولی امکان کنترل بیماری وجود دارد. رعایت چند نکته مهم در درمان بیماری آمیزشی ضروری است:

• از درمان خود سرانه و یا توسط افراد غیر پزشک خودداری کنید. پزشک رازدار شماست. اطلاعات درست در اختیار پزشک قرار دهید. 

• دوره درمان را کامل کنید حتی اگر علائم شما با مصرف اولین آنتی‌بیوتیک بهبود یافته باشد. 

• ممکن است پزشک بیش از یک دارو برای شما تجویز کند. در مورد نحوه مصرف و طول مدت مصرف هر دارو از پزشک سوال کنید. 

• تا پایان دوره درمان از تماس جنسی پرهیز کنید و یا حتما از کاندوم استفاده کنید. 

• نحوه استفاده صحیح از کاندوم را یاد بگیرید. در مورد فواید و ضرورت استفاده از کاندوم با همسر خود صحبت کنید.

• ممکن است همسر یا شریک جنسی شما در حالی که علامتی از بیماری ندارد مبتلا شده باشد. بنابراین ضرورت دارد که همزمان همسر یا شریک جنسی شما بررسی و درمان شود. در غیر این صورت آلودگی مجدد به شما سرایت خواهد کرد. 

• برای انجام آزمایش HIV در اولین فرصت اقدام کنید. مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری بصورت رایگان و محرمانه اینکار را انجام می دهند. نشانی نزدیکترین مرکز را می توانید از طریق سایتی که در انتهای این مطلب آمده است، به دست آورید.

• با پرهیز از برقراری رابطه جنسی خارج از چهارچوب ازدواج، محدود کردن شرکاء جنسی به یک نفر  و استفاده از کاندوم در کلیه تماسهای جنسی میتوان از عفونت های آمیزشی پیشگیری کرد. درمان کامل عفونتهای احتمالی میتواند از بروز عوارض و یا عود بیماری جلوگیری کند. همچنین بررسی و درمان این عفونتها در دوران بارداری از ابتلا نوزاد پیشگیری خواهد کرد. 

• کاندوم مهمترین وسیله برای پیشگیری از انتقال ایدز و بیماری های آمیزشی در تماس جنسی است. 

در صورت داشتن سوال و یا برای دستیابی به اطلاعات بیشتر می توانید به 2 آدرس زیر مراجعه کنید:

http://www.hiv-sti.ir

http://www.hiv-sti.org