به گزارش خبرگزاری دانا به نقل از رویترز، قیمت نفت طی یک ماه گذشته 17 درصد کاهش یافته است و از محدوده 60 تا 65 دلار که از اواسط آوریل حفظ شده بود پایین‌تر آمده است.
پیدا کردن دلایل این کاهش چندان دشوار نیست. روزنامه فایننشال تایمز شش دلیل را برای کاهش قیمت نفت ترسیم کرده که همگی روی هم یک طوفان کامل را در بازار نفت ایجاد کرده اند.
این موارد شامل سقوط بازار سهام چین، بی ثباتی اقتصادی در یونان، چشم انداز توافق هسته‌ای ایران، افزایش تولید نفت اوپک، افزایش دکلهای حفاری نفت شیل آمریکا برای اولین بار طی شش ماه اخیر و روند نزولی بانکها است.
اما ارزیابی روند کاهش شدید قیمتها در روزهای گذشته و کاهش بیشتر آن طی یک ماه گذشته دشوارتر است زیرا تغییرات زیاد روزمره قیمت نفت و دیگر کالاها با اطلاعات جدید درباره عرضه و تقاضا همخوانی ندارند.
از شش فاکتوری که فایننشال تایمز از آنها نام برده می‌توان از سه مورد یونان، ایران و اوپک به عنوان دلیلی برای تغییر شدید قیمتها در هفته جاری و یک ماه گذشته فاکتور گرفت، زیرا این موارد از مدتها قبل مشخص بودند و نمی‌توانند اکنون و به شکل ناگهانی قیمتها را دچار تغییر کرده باشند.
موضوع چین، افزایش دکلها در آمریکا و روند نزولی بانکها اطلاعات جدیدی برای تشریح سقوط ناگهانی قیمت‌های نفت هستند. اما هیچ یک از این موارد نیز نمی‌توانند توضیح قانع کننده ای برای چنین کاهش شدید قیمتها در این مدت کوتاه باشند.
بازار سهام چین از اواسط ماه گذشته تقریبا یک سوم ارزش خود را از دست داده و تاکنون در برابر تلاش‌های مقامات برای ایجاد ثبات در قیمت سهام مقاومت کرده است.
نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه این روند کاهشی رکود اقتصادی چین را وخیم تر کند و باعث رشد کندتر تقاضای بسیاری از کالاها از نفت و زغال سنگ گرفته تا سنگ آهن و مس شود.
مطمئنا یک سری خطرات اقتصاد بزرگترین واردکننده نفت جهان را تهدید می‌کند اما ارتباط بین بازار سهام و مصرف کالا بسیار ضعیف است.
مایکل میدن از موسسه مشاور "چاینامترز" در تحقیقی گفت: خطرات سیاسی مرتبط با سقوط کنونی قیمت سهام بسیار بیشتر از خطرات اقتصادی هستند.
دیگر اطلاعات کاملا جدید در روزهای اخیر جهش در تعداد دکلهای حفاری نفت در آمریکا طی هفته گذشته است.
تعداد دکلهای حفاری نفت شیل آمریکا در هفته گذشته پس از 29 هفته کاهش متوالی 12 مورد افزایش یافت که اولین افزایش از پنج دسامبر به حساب می‌آید.
از مدتی قبل مشخص بود که روند کاهش دکلها رو به پایان است ولی افزایش در تعداد دکلهای فعال برای بازار غیرمنتظره بود.
این افزایش در شرایطی است که برخی شرکتهای تولید نفت شیل از چشم انداز بالا بردن برنامه حفاری خود و تولید در نیمه دوم 2015 و سال 2016 در صورت تداوم روند افزایش قیمتها خبر دادند.
برخی از تحلیلگران افزایش در تعداد دکلها را اینطور تفسیر کردند که قیمت نفت بیش از حد و با سرعت زیاد بالا رفته و به لزوم کاهش دوباره یا حتی سقوط تولید نفت شیل ارتباطی ندارد.
بانک گلدمن ساش در تحقیقی نوشت: نه تنها نفت 60 دلاری بلکه افزایش شدید و بازارهای سهام انرژی باعث افزایش حفاریها در هفته گذشته شد ولی ساختار بازار نظم جدید نفتی انگیزه‌هایی را برای تولیدکنندگان کم هزینه نظیر اوپک و روسیه ایجاد کرده که تولید کنونی و آتی خود را افزایش دهند.
این بانک آمریکایی افزود: ما همچنان روی پیش‌بینی خود مبنی بر کاهش قیمت نفت که براساس عوامل عرضه و تقاضای بازار است تاکید داریم.
این در حالیست که دلایلی نیز برای محتاط بودن وجود دارد. پس از کاهش 981 موردی(61 درصدی) دکلها طی هشت ماه گذشته، افزایش آنها بسیار اندک و تنها 12 مورد(0.2 درصد) بوده است.
شمارش دکلها نشان دهنده یک تغییرپذیری قابل توجه(انحراف معیار تغییر هفتگی 13 دکل است) است بنابراین این آمار مخشوش بوده و افزایش هفته گذشته به خودی خود مهم نیست. بعلاوه افزایش دکلهای حفاری نفت تقریبا برابر کاهش تعداد دکلهای حفاری گاز طبیعی است که بیشترین کاهش طی 13 هفته گذشته بوده است.
احتمال دارد که برخی دکلها از میادین گازی به میادین نفت منتقل شده باشند یا صرفا هدفگذاری حفاری از گاز به نفت تغییر کرده باشد.
قدری ثبات یا حتی افزایش در تعداد دکلهای حفاری نفت از مدتها قبل پیش‌بینی می‌شد. کاهش دکلها نمی‌توانست به صورت نامحدود ادامه پیدا کند و صنعت نفت نیاز دارد که تولید نزولی از چاههای موجود را جایگزین کند.
اما آیا چنین افزایش حاشیه ای در تعداد دکلها حفاری نفت شیل میتواند توجیه کننده کاهش شش درصدی قیمت نفت ظرف یک روز یا کاهش 17 درصدی آن ظرف یک ماه گذشته باشد؟
توضیح هرچه باشد، کاهش بهای نفت برنت در معاملات روزهای گذشته به شکل غیرمعمولی زیاد بوده است. در ربع قرنی که از شروع دهه 1990 می‌گذرد، درصد کاهش قیمت نفت در 54 روز نسبت به 6500 روز دیگر بیشتر بوده است.
کاهش شدید قیمتها گاهی اوقات با اخبار عرضه و تقاضا همزمان شده است مثل زمانی که اوپک در نوامبر 2014 تصمیم گرفت تولید خود را به رغم کاهش قیمتها کاهش ندهد.
اما کاهش شدید قیمتها همچنین کاهش اوقات در نبود اخبار قابل توجه درباره عرضه و تقاضا در بازار رخ داده مثل می 2011 که قیمتها به شکلی برق آسا سقوط کردند. رابطه بین جریان خبری و تغییرات قیمت در کوتاه مدت نسبتا ضعیف است و ارتباط این دو را سخت می‌کند.
موضع و افکار بازار گاهی اوقات در کوتاه مدت نفوذ بیشتری روی قیمتها دارد حتی اگر عوامل عرضه و تقاضا در میان مدت و بلند مدت مشخص باشد.
دانیل یارگین، تاریخدان می‌گوید: سقوط قیمت نفت در هفته جاری داستان نگرانی و عوامل بازار است. نگرانی عامل شفاف تر دیدن عوامل عرضه و تقاضا است. اما گاهی اوقات تغییر ناگهانی قیمت جز یک بازار شلوغ که در آن افراد زیادی در یک زمان سعی در معامله در یک جهت را دارند، بیانگر چیز دیگری نیست.
