رئیس سازمان حج و زیارت گفت: منتظر پاسخ وزارت حج عربستان در خصوص صدور ویزا برای زائران ایرانی طی روزهای آینده هستیم، اما کاملا به اقامه حج تمتع در سال ۹۵ امیدواریم.
به گزارش خبرگزاری دانا، رئیس سازمان حج و زیارت گفت: همه ساله حدود نیمه اول ربیع‌الثانی بر اساس تقویمی که وزارت حج عربستان دارد، نشست تفاهم نامه مرسومی که برای حج هر سال باید به امضاء برسد، برگزار می شود. امسال هم برای سال ۹۵ دعوتنامه رسمی وزیر حج عربستان حدود اوایل ماه ربیع الاول برای ما ارسال شد و تاریخ جلسه را هفتم ربیع الثانی که دی ماه بود، ابلاغ کردند و ما طبق روال هر ساله اسامی هیئت ایرانی ۸ نفر را اعلام کردیم.
سعید اوحدی اعلام کرد: روال بر این است که یک جلسه رسمی با حضور طرف ایرانی و وزارت حج عربستان تشکیل می شود، مذاکرات ضبط می شود و بر اساس آن تفاهم نامه ای که صحبت های دو طرف در آن نوشته شده، ثبت می شود. سپس جلسات کارشناسی برگزار می شود که گاه با یک جلسه به سرانجام می رسد و گاهی هم مثل سال ۹۱ مذاکرات به نتیجه نرسیده و هیئت به کشور بازگشتند. سرانجام پس از امضای توافق، قراردادهای مرتبط با حج امسال منعقد می شود.
وی افزود: چهار روز قبل از قطع رابطه سیاسی، وزیر حج عربستان طی نامه ای درخواست کردند که مذاکرات را دو ماه به تاخیر بیاندازیم و ۱۹ اسفند را به عنوان تاریخ مذاکرات اعلام کردند. ما اعلام کردیم این تاخیر، برنامه زمان بندی ما را دچار اشکال می‌‌کند، اما دهم اسفند ماه در نامه ای به وزیر حج عربستان نوشتیم که محل صدور ویزای هیئت را اعلام کنند. اعلام کردند که ویزا در دبی صادر می شود، اما به دلیل عدم هماهنگی وزارت خارجه و وزارت حج عربستان، ویزا آماده نشد و بعد از ۳۵ روز تاخیر در پاسخگویی اعلام کردند تاریخ قطعی مذاکرات به ۶ فروردین در دفتر وزیر حج عربستان است و علی رغم قطع رابطه سیاسی، شخص وزیر در مذاکرات حضور خواهند داشت.
رئیس سازمان حج و زیارت با اعلام اینکه فضای مذاکرات امسال متاثر از سه موضوع است، گفت: حوادث حج سال گذشته، موضوع فرودگاه جده، جرم غیرقابل گذشت و خلاف شئونات اسلامی که دو پلیس مجرم قصد داشتند مرتکب شوند، سقوط جرثقیل و فاجعه تلخ منا به صورت طبیعی در مذاکرات اثر داشت. موضوع دوم قطع رابطه سیاسی بود؛ چراکه سنوات گذشته روابط سیاسی داشتیم، اما امسال نمایندگان وزارت خارجه ما حضور نداشتند. موضوع سوم نیز تاخیر ۳ ماهه ای بود که ما باید ۳ ماه پیش از این قراردادها را می نوشتیم و اثرات این تاخیر ۳ ماهه هم بر فضای مذاکرات تاثیر داشت.
در مذاکرات ۲۰ پیشنهاد مشخص برای تامین امنیت زائران اعلام کردیم
اوحدی ادامه داد: روز اول مذاکرات پس از صحبت های وزیر حج عربستان سعودی، موضوع اصلی که من ارائه کردم، دغدغه جدی جمهوری اسلامی ایران، مردم ایران و زائران ما نسبت به تامین امنیت زائران بود و حدود ۲۰ پیشنهاد مشخص هم برای تامین امنیت اعلام کردیم.
وی اضافه کرد: موضوع دوم، بحث عزت، حرمت و کرامت زائران ما بود؛ زیرا زائران ما امسال از خدمات کنسولی محروم شدند.
رئیس سازمان حج و زیارت افزود: مبحث سوم این بود که با در نظر داشتن تاخیر سه ماهه، راه حل شما برای مسائل اجرایی از جمله پروازها و صدور ویزا چیست؛ چراکه مثلا در خبرها گفته بودند که هواپیمایی ماهان تحریم است و علی رغم آنکه گفته می شود ویزای الکترونیک حج بسیار ساده صادر می شود، اما اینطور نیست و چون جزئیات حضور زائر از غذا، اقامت و اتوبوس باید در ویزا بیاید، این موضوع پیچیدگی بسیار زیادی دارد. وزارت خارجه ما اعلام کرد حاضر است همه تمهیدات را فراهم کند تا ویزای زائران ما در داخل کشور صادر شود.
اوحدی خاطرنشان کرد: وزیر حج عربستان از وزارت خارجه این کشور درخواست کرد که در این خصوص پاسخ بدهد.
وی گفت: در پایان جلسه تفاهم نامه ای را دادند که از جمله موارد جدی مورد اختلاف این بود که شرکت های هوایی ایران باید برای ورود به عربستان مجوز بگیرند. به موضوع ویزا هم اشاره نشده بود. یک تبصره هم آورده بودند که به ایران و عربستان اجازه می داد برای پروازها از شرکت سوم کمک بگیرند.
ما نپذیرفتیم که قبل از اعمال تغییرات تفاهم نامه را امضا کنیم
رئیس سازمان حج و زیارت با اعلام اینکه احساس کردیم در تنظیم این متن تفاهم لازم وجود ندارد، یادآور شد: جلسات کارشناسی برگزار شد و نهایتا جلسه جمع‌بندی با حضور قائم مقام وزیر حج عربستان برگزار شد و نهایتا وزارت حج عربستان پذیرفتند که متنی که نوشتند، تغییر کند. از ما تقاضا کردند که تفاهم نامه را امضا کنیم و اجازه بدهیم وزارت خارجه عربستان بعدتر به جمع‌بندی برسد و نتیجه را به ما اعلام کند، اما ما نپذیرفتیم و اعلام کردیم صدور روادید باید در متن تفاهم نامه باشد.
اوحدی اظهار کرد: قرار شد هیئت ایرانی بازگردد، طرف عربی نظر نهایی خود را اعلام کند و برای هیئت ایرانی جهت نهایی کردن تفاهم‌نامه ویزا صادر کند.
وی با بیان اینکه روش مذاکرات ما طبق روال هر ساله بوده است، گفت: بر خلاف آنچه مطرح شد، پذیرایی از هیئت طی مدتی که در عربستان بودند، طبق روال هر ساله بود. خوشبختانه تا این لحظه آنها درخواست وقت اضافه کردند و ما پذیرفتیم که وقت اضافه به آنها بدهیم. پیشنهادهایی هم دادیم که برخی از آنها را پذیرفتند و الان باید وزارت خارجه عربستان در خصوص موارد مورد اختلاف پاسخ بدهد.
امیدواریم طی روزهای آینده شاهد اعلام نظر رسمی وزارت حج عربستان باشیم
رئیس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه سرانجام شاهد برگزاری حج امسال خواهیم بود یا خیر؟ توضیح داد: امیدواریم طی روزهای آینده شاهد اعلام نظر رسمی وزارت حج عربستان باشیم و با بازگشت هیئت ایرانی به عربستان بتوانیم توافق حج امسال را امضا کنیم.
اوحدی تاکید کرد: ما برای اقامه حج، وظیفه شرعی داریم و طبق احادیث، اگر کسی یا جمعی بر اقامه حج کوتاهی کند، هلاک خواهد شد.
وی اضافه کرد: کاملا به اقامه حج تمتع امیدواریم. آنچه تا امروز دیده ایم، برآیند مذاکرات مثبت است و توقع ما از دولت عربستان بر اساس اظهارات همیشگی‌شان که می گویند درها رو به حجاج بدون تبعیض و با یک اندازه احترام باز است، آن است که تاخیری در اعلام وضعیت صدور ویزا نداشته باشند.
ایران پیشنهاد میانجی‌گری به ترکیه نداده است
اوحدی درباره صحت میانجی‌گری ترکیه برای انجام مذاکرات حج ایران و عربستان اظهار کرد: ترکیه اعلام کرده بود برای صدور ویزای زائران ایرانی در دبی وارد مذاکره با عربستان شده است. قطعا این پیشنهاد نظر شخصی خودشان بوده، چون دولت ایران هیچ وقت چنین پیشنهادی را مطرح نکرده و ما نظر خودمان را مکتوب به عربستان اعلام کرده‌ایم که همان پیشنهاد وزارت خارجه است.
وی یادآور شد: پیش از آغاز مذاکرات حج نشستی جلسات متعددی با آقایان ظریف، عراقچی و امیرعبدالهی برگزار شد. وزارت امور خارجه ایران برای فراهم کردن تمهیدات لازم برای صدور ویزای زائران ایرانی در داخل کشور، اعلام آمادگی کرد، چرا که تا وقتی عربستان حافظ منافعی را در ایران مشخص کرده لازم نیست در کشور ثالثی ویزای اتباع ایرانی صادر شود.
سهمیه امسال زائران حج تمتع ۲۰ درصد کاهش یافته است
رئیس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوالی درباره تعداد زائران اعزامی گفت: سهمیه ایران با توجه به جمعیت ۷۸ هزار نفر است، اما امسال به دلیل کارهای عمرانی این ظرفیت ۲۰ درصد کم شده و به ۶۴ هزار نفر رسیده است. با این حال از سال آینده همان تعداد ۷۸ هزار نفر ظرفیت را خواهیم داشت.
اوحدی در پایان در پاسخ به این سوال که اساسا چند نفر در فراخوان سازمان حج و زیارت ثبت نام کرده اند، اظهار کرد: در فراخوان اول پیش بینی ما ثبت نام حدود ۴۰ هزار نفر بود که ۱۰ هزار نفر ثبت نام کردند و مجموعا تاکنون ۱۷ هزار نفر ثبت نام داشته ایم، اما اگر دولت عربستان این هفته وضعیت صدور ویزا و خدمات کنسولی را مشخص کند، پیش بینی ما این است که مشکلی در جذب زائر نخواهیم داشت، همه مراجع اعظام تاکید بر اقامه واجب شرعی حج تمتع دارند، ظرفیت بسیار بالایی در سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری وجود دارد که در مسائل اجرایی علی رغم همه تاخیرها نخواهیم داشت، البته در بخش آموزش با چالش‌هایی روبه‌رو خواهیم شد.
ما آمادگی داریم از ناوگان ایرانی و حتی هواپیماهای خارجی اجاره‌ای برای پوشش زائران کشورمان استفاده کنیم
«فرهاد پرورش»، مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز که عضو هیات مذاکره‌کننده حج 95 بود درباره‌ی احتمال کارشکنی عربستان برای اجازه ورود هواپیماهای ایرانی به آسمان این کشور با توجه به سوابق گذشته‌ی عربستان، گفت: این تفاهم‌نامه بین دو طرف با لحاظ پیشنهادها امضا خواهد شد و عربستان متعهد به اجرای آن خواهد بود. ممکن است شیطنت‌هایی در شرایط خاص انجام شود و غیرقابل پیش‌بینی است که ما متناسب با آن برخورد خواهیم داشت. مثلا ایرادی که آنها در سنوات گذشته به سِن هواپیمایی ایرانی وارد کردند، در حالی‌که همان هواپیماها به اروپا پرواز داشتند. در هر حال اکنون پیش‌بینی خاصی از کارشکنی‌های آنها نداریم.
وی تاکید کرد: قاعدتا نباید تفاهمی شود که مشکل بوجود آورد.
او همچنین درباره سهم پرواز ایران یادآور شد: براساس تفاهم‌نامه‌های موجود، 50 درصد پروازها سهم شرکت‌های ایرانی و بقیه پروازها با سعودی‌ها است. این قرارداد مختص ایران نیست و با همه کشورها اجرا می‌شود.
«پرورش» به احتمالات مربوط به ممانعت عربستان برای برقرار نکردن پروازهایش در خاک ایران، پاسخ داد: این پیش‌بینی در متن پیش‌نویس تفاهم‌نامه لحاظ شده، چون احتمال می‌دادیم عربستان نخواهد پروازی به ایران بگذارد، ما آمادگی داریم از ناوگان ایرانی و حتی هواپیماهای خارجی اجاره‌ای برای پوشش زائران کشورمان استفاده کنیم.
مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خبر روزنامه "عکاظ" مبنی بر ممنوعیت پروازهای ایرانی در حج، اظهار کرد: برداشت ما این بود که آن مصاحبه یا قبل از تفاهم ایران و عربستان انجام شده و یا مسوول مربوطه از جزییات تفاهم‌نامه اطلاعی نداشته است.
به گفته‌ی اوحدی نیز پروازهای حج تمتع امسال باید از 15 مردادماه آغاز شود که طبق متن تفاهم‌نامه حج، تجهیزاتی مانند دارو از ایران به عربستان نیز از ماه شوال ارسال خواهد شد.
رییس سازمان حج و زیارت همچنین درباره آخرین آمار انصرافی‌های عمره تحت تاثیر شرایط حج و روابط سیاسی دو کشور با توجه به آمار 18 هزار نفری که قبلا اعلام شده بود از عمره انصراف داده‌اند، گفت: اگر این عدد قابل ملاحظه بود، حتما اعلام می‌شد
سعید اوحدی اعلام کرد: روال بر این است که یک جلسه رسمی با حضور طرف ایرانی و وزارت حج عربستان تشکیل می شود، مذاکرات ضبط می شود و بر اساس آن تفاهم نامه ای که صحبت های دو طرف در آن نوشته شده، ثبت می شود. سپس جلسات کارشناسی برگزار می شود که گاه با یک جلسه به سرانجام می رسد و گاهی هم مثل سال ۹۱ مذاکرات به نتیجه نرسیده و هیئت به کشور بازگشتند. سرانجام پس از امضای توافق، قراردادهای مرتبط با حج امسال منعقد می شود.
وی افزود: چهار روز قبل از قطع رابطه سیاسی، وزیر حج عربستان طی نامه ای درخواست کردند که مذاکرات را دو ماه به تاخیر بیاندازیم و ۱۹ اسفند را به عنوان تاریخ مذاکرات اعلام کردند. ما اعلام کردیم این تاخیر، برنامه زمان بندی ما را دچار اشکال می‌‌کند، اما دهم اسفند ماه در نامه ای به وزیر حج عربستان نوشتیم که محل صدور ویزای هیئت را اعلام کنند. اعلام کردند که ویزا در دبی صادر می شود، اما به دلیل عدم هماهنگی وزارت خارجه و وزارت حج عربستان، ویزا آماده نشد و بعد از ۳۵ روز تاخیر در پاسخگویی اعلام کردند تاریخ قطعی مذاکرات به ۶ فروردین در دفتر وزیر حج عربستان است و علی رغم قطع رابطه سیاسی، شخص وزیر در مذاکرات حضور خواهند داشت.
رئیس سازمان حج و زیارت با اعلام اینکه فضای مذاکرات امسال متاثر از سه موضوع است، گفت: حوادث حج سال گذشته، موضوع فرودگاه جده، جرم غیرقابل گذشت و خلاف شئونات اسلامی که دو پلیس مجرم قصد داشتند مرتکب شوند، سقوط جرثقیل و فاجعه تلخ منا به صورت طبیعی در مذاکرات اثر داشت. موضوع دوم قطع رابطه سیاسی بود؛ چراکه سنوات گذشته روابط سیاسی داشتیم، اما امسال نمایندگان وزارت خارجه ما حضور نداشتند. موضوع سوم نیز تاخیر ۳ ماهه ای بود که ما باید ۳ ماه پیش از این قراردادها را می نوشتیم و اثرات این تاخیر ۳ ماهه هم بر فضای مذاکرات تاثیر داشت.
در مذاکرات ۲۰ پیشنهاد مشخص برای تامین امنیت زائران اعلام کردیم
اوحدی ادامه داد: روز اول مذاکرات پس از صحبت های وزیر حج عربستان سعودی، موضوع اصلی که من ارائه کردم، دغدغه جدی جمهوری اسلامی ایران، مردم ایران و زائران ما نسبت به تامین امنیت زائران بود و حدود ۲۰ پیشنهاد مشخص هم برای تامین امنیت اعلام کردیم.
وی اضافه کرد: موضوع دوم، بحث عزت، حرمت و کرامت زائران ما بود؛ زیرا زائران ما امسال از خدمات کنسولی محروم شدند.
رئیس سازمان حج و زیارت افزود: مبحث سوم این بود که با در نظر داشتن تاخیر سه ماهه، راه حل شما برای مسائل اجرایی از جمله پروازها و صدور ویزا چیست؛ چراکه مثلا در خبرها گفته بودند که هواپیمایی ماهان تحریم است و علی رغم آنکه گفته می شود ویزای الکترونیک حج بسیار ساده صادر می شود، اما اینطور نیست و چون جزئیات حضور زائر از غذا، اقامت و اتوبوس باید در ویزا بیاید، این موضوع پیچیدگی بسیار زیادی دارد. وزارت خارجه ما اعلام کرد حاضر است همه تمهیدات را فراهم کند تا ویزای زائران ما در داخل کشور صادر شود.
اوحدی خاطرنشان کرد: وزیر حج عربستان از وزارت خارجه این کشور درخواست کرد که در این خصوص پاسخ بدهد.
وی گفت: در پایان جلسه تفاهم نامه ای را دادند که از جمله موارد جدی مورد اختلاف این بود که شرکت های هوایی ایران باید برای ورود به عربستان مجوز بگیرند. به موضوع ویزا هم اشاره نشده بود. یک تبصره هم آورده بودند که به ایران و عربستان اجازه می داد برای پروازها از شرکت سوم کمک بگیرند.
ما نپذیرفتیم که قبل از اعمال تغییرات تفاهم نامه را امضا کنیم
رئیس سازمان حج و زیارت با اعلام اینکه احساس کردیم در تنظیم این متن تفاهم لازم وجود ندارد، یادآور شد: جلسات کارشناسی برگزار شد و نهایتا جلسه جمع‌بندی با حضور قائم مقام وزیر حج عربستان برگزار شد و نهایتا وزارت حج عربستان پذیرفتند که متنی که نوشتند، تغییر کند. از ما تقاضا کردند که تفاهم نامه را امضا کنیم و اجازه بدهیم وزارت خارجه عربستان بعدتر به جمع‌بندی برسد و نتیجه را به ما اعلام کند، اما ما نپذیرفتیم و اعلام کردیم صدور روادید باید در متن تفاهم نامه باشد.
اوحدی اظهار کرد: قرار شد هیئت ایرانی بازگردد، طرف عربی نظر نهایی خود را اعلام کند و برای هیئت ایرانی جهت نهایی کردن تفاهم‌نامه ویزا صادر کند.
وی با بیان اینکه روش مذاکرات ما طبق روال هر ساله بوده است، گفت: بر خلاف آنچه مطرح شد، پذیرایی از هیئت طی مدتی که در عربستان بودند، طبق روال هر ساله بود. خوشبختانه تا این لحظه آنها درخواست وقت اضافه کردند و ما پذیرفتیم که وقت اضافه به آنها بدهیم. پیشنهادهایی هم دادیم که برخی از آنها را پذیرفتند و الان باید وزارت خارجه عربستان در خصوص موارد مورد اختلاف پاسخ بدهد.
امیدواریم طی روزهای آینده شاهد اعلام نظر رسمی وزارت حج عربستان باشیم
رئیس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه سرانجام شاهد برگزاری حج امسال خواهیم بود یا خیر؟ توضیح داد: امیدواریم طی روزهای آینده شاهد اعلام نظر رسمی وزارت حج عربستان باشیم و با بازگشت هیئت ایرانی به عربستان بتوانیم توافق حج امسال را امضا کنیم.
اوحدی تاکید کرد: ما برای اقامه حج، وظیفه شرعی داریم و طبق احادیث، اگر کسی یا جمعی بر اقامه حج کوتاهی کند، هلاک خواهد شد.
وی اضافه کرد: کاملا به اقامه حج تمتع امیدواریم. آنچه تا امروز دیده ایم، برآیند مذاکرات مثبت است و توقع ما از دولت عربستان بر اساس اظهارات همیشگی‌شان که می گویند درها رو به حجاج بدون تبعیض و با یک اندازه احترام باز است، آن است که تاخیری در اعلام وضعیت صدور ویزا نداشته باشند.
ایران پیشنهاد میانجی‌گری به ترکیه نداده است
اوحدی درباره صحت میانجی‌گری ترکیه برای انجام مذاکرات حج ایران و عربستان اظهار کرد: ترکیه اعلام کرده بود برای صدور ویزای زائران ایرانی در دبی وارد مذاکره با عربستان شده است. قطعا این پیشنهاد نظر شخصی خودشان بوده، چون دولت ایران هیچ وقت چنین پیشنهادی را مطرح نکرده و ما نظر خودمان را مکتوب به عربستان اعلام کرده‌ایم که همان پیشنهاد وزارت خارجه است.
وی یادآور شد: پیش از آغاز مذاکرات حج نشستی جلسات متعددی با آقایان ظریف، عراقچی و امیرعبدالهی برگزار شد. وزارت امور خارجه ایران برای فراهم کردن تمهیدات لازم برای صدور ویزای زائران ایرانی در داخل کشور، اعلام آمادگی کرد، چرا که تا وقتی عربستان حافظ منافعی را در ایران مشخص کرده لازم نیست در کشور ثالثی ویزای اتباع ایرانی صادر شود.
سهمیه امسال زائران حج تمتع ۲۰ درصد کاهش یافته است
رئیس سازمان حج و زیارت در پاسخ به سوالی درباره تعداد زائران اعزامی گفت: سهمیه ایران با توجه به جمعیت ۷۸ هزار نفر است، اما امسال به دلیل کارهای عمرانی این ظرفیت ۲۰ درصد کم شده و به ۶۴ هزار نفر رسیده است. با این حال از سال آینده همان تعداد ۷۸ هزار نفر ظرفیت را خواهیم داشت.
اوحدی در پایان در پاسخ به این سوال که اساسا چند نفر در فراخوان سازمان حج و زیارت ثبت نام کرده اند، اظهار کرد: در فراخوان اول پیش بینی ما ثبت نام حدود ۴۰ هزار نفر بود که ۱۰ هزار نفر ثبت نام کردند و مجموعا تاکنون ۱۷ هزار نفر ثبت نام داشته ایم، اما اگر دولت عربستان این هفته وضعیت صدور ویزا و خدمات کنسولی را مشخص کند، پیش بینی ما این است که مشکلی در جذب زائر نخواهیم داشت، همه مراجع اعظام تاکید بر اقامه واجب شرعی حج تمتع دارند، ظرفیت بسیار بالایی در سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری وجود دارد که در مسائل اجرایی علی رغم همه تاخیرها نخواهیم داشت، البته در بخش آموزش با چالش‌هایی روبه‌رو خواهیم شد.
ما آمادگی داریم از ناوگان ایرانی و حتی هواپیماهای خارجی اجاره‌ای برای پوشش زائران کشورمان استفاده کنیم
«فرهاد پرورش»، مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز که عضو هیات مذاکره‌کننده حج 95 بود درباره‌ی احتمال کارشکنی عربستان برای اجازه ورود هواپیماهای ایرانی به آسمان این کشور با توجه به سوابق گذشته‌ی عربستان، گفت: این تفاهم‌نامه بین دو طرف با لحاظ پیشنهادها امضا خواهد شد و عربستان متعهد به اجرای آن خواهد بود. ممکن است شیطنت‌هایی در شرایط خاص انجام شود و غیرقابل پیش‌بینی است که ما متناسب با آن برخورد خواهیم داشت. مثلا ایرادی که آنها در سنوات گذشته به سِن هواپیمایی ایرانی وارد کردند، در حالی‌که همان هواپیماها به اروپا پرواز داشتند. در هر حال اکنون پیش‌بینی خاصی از کارشکنی‌های آنها نداریم.
وی تاکید کرد: قاعدتا نباید تفاهمی شود که مشکل بوجود آورد.
او همچنین درباره سهم پرواز ایران یادآور شد: براساس تفاهم‌نامه‌های موجود، 50 درصد پروازها سهم شرکت‌های ایرانی و بقیه پروازها با سعودی‌ها است. این قرارداد مختص ایران نیست و با همه کشورها اجرا می‌شود.
«پرورش» به احتمالات مربوط به ممانعت عربستان برای برقرار نکردن پروازهایش در خاک ایران، پاسخ داد: این پیش‌بینی در متن پیش‌نویس تفاهم‌نامه لحاظ شده، چون احتمال می‌دادیم عربستان نخواهد پروازی به ایران بگذارد، ما آمادگی داریم از ناوگان ایرانی و حتی هواپیماهای خارجی اجاره‌ای برای پوشش زائران کشورمان استفاده کنیم.
مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خبر روزنامه "عکاظ" مبنی بر ممنوعیت پروازهای ایرانی در حج، اظهار کرد: برداشت ما این بود که آن مصاحبه یا قبل از تفاهم ایران و عربستان انجام شده و یا مسوول مربوطه از جزییات تفاهم‌نامه اطلاعی نداشته است.
به گفته‌ی اوحدی نیز پروازهای حج تمتع امسال باید از 15 مردادماه آغاز شود که طبق متن تفاهم‌نامه حج، تجهیزاتی مانند دارو از ایران به عربستان نیز از ماه شوال ارسال خواهد شد.
رییس سازمان حج و زیارت همچنین درباره آخرین آمار انصرافی‌های عمره تحت تاثیر شرایط حج و روابط سیاسی دو کشور با توجه به آمار 18 هزار نفری که قبلا اعلام شده بود از عمره انصراف داده‌اند، گفت: اگر این عدد قابل ملاحظه بود، حتما اعلام می‌شد
