بهار دارای طبع گرم و تر است به همین جهت انتخاب اشتباه مواد غذایی در این فصل ممکن است باعث ناخوشی و کسالت افراد شود.
به گزارش خبرگزاری دانا،حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ اظهار داشت: همان گونه که عوامل گوناگونی در بروز بیماری دخالت دارند، حفظ سلامتی و تندرستی نیز نیازمند رعایت مواردی است. این موارد «سته ضروریه» نامیده شده که شامل شش مورد می‌شوند.
وی افزود: برخورداری از آب و هوای سالم، مصرف خوردنی و نوشیدنی‌ها به مقدار کافی، داشتن خواب و بیداری، حرکت و سکون به اندازه لازم، استفراغ (فارغ شدن بدن از آلودگی، مواد سمی و زائد از طریق دفع از روده، مجاری ادراری، تعریق و حجامت) و احتباس (نگهداری مواد حیاتی در بدن) و امراض نفسانی جزو موارد سته ضروریه محسوب می‌شوند.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی عنوان کرد: فصل بهار از نظر طبعی گرم و‌تر و در حد معتدل است. به سبب همین اعتدال مزاج است که روح و روان انسان وضعیت بهتری به خود می‌گیرد و این فصل برای افراد در سنین مختلف به خصوص کهنسالان و اشخاصی که طبع سرد و خشک دارند، مناسب است.
عظمایی تاکید کرد: بدن افراد در فصل زمستان برای تامین حرارت و انرژی به غذای بیشتری برای مقابله با سرما نیاز دارد، بنابراین با مصرف زیاد مواد غذایی، مقدار مواد زائد و غیر ضروری نیز در بدن افزایش پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: درفصل بهار اخلاطی که در زمستان به علت سرما و نداشتن تعریق روی هم انباشته شده اند، با گرمی هوا به حرکت در می‌آیند و به پوست، کشاله ران و اطراف بدن می‌روند و در برخی افراد موجب پیدایش جوش، خارش و دمل‌های چرکی می‌شوند.
عظمایی تصریح کرد: اگر این اخلاط لزج و مضر باشند، با حرکت به سمت مغز و ورود به بطن‌های آن موجب بروز بیماری هایی مانند صرع می‌شود و در صورتی که وارد قشای مغزی شوند، اختلال وسواس (فکری و عملی) پدید می‌آید.
وی ادامه داد: اگر این اخلاط به سمت بینی رفته، زکام، گرفتگی صدا و سرفه به وجود می‌آید و در نهایت ریزش این مواد به مفاصل موجب بروز ورم‌های چرکی یا درد مفاصل می‌شود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی افزود: از نظر ابوعلی سینا در فصل بهار بیماری‌های مزمن بروز پیدا می‌کند. به عبارتی هر ماده‌ای که در زمستان ساکن بوده در فصل بهار به هیجان درمی آید و پس از پخته شدن، دفع می‌شود. بنابراین پاکسازی بدن، دفع فضولات و سموم و تقویت بدن از طبیعت این فصل به شمار می‌آید.
تدابیر فصل بهار
عظمایی در خصوص تدابیر فصل بهار یادآور شد: اعمال خونگیری، فصد (رگ زدن) و حجامت در فصل بهار توصیه می‌شود که عمل فصد بهتر است در اواخر ماه قمری و هنگام غروب و حجامت پس از کامل شدن ماه (در روزهای ۱۷، ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه قمری) انجام شود.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از تدابیر فصل بهار، تخلیه و تصفیه مزاج است، اظهار داشت: برای تخلیه و تصفیه مزاج بهتر است استفراغ عمدی به مدت ۲ روز با معده پر هنگام ظهر انجام شود یا از مواد مسهل به منظور پاکسازی معده، کبد، روده و کلیه‌ها استفاده شود.
شست‌وشوی دستگاه گوارش و کلیه‌ها
این محقق و پژوهشگر طب سنتی مصرف مسهل عام را برای کلیه طبع‌ها مفید دانست و عنوان کرد: افراد برای تهیه این مسهل باید ۳۰ گرم برگ سنا را به همراه ۱۰ گرم تخم کتان، پنج گرم گل افسنتین، ۱۰ گرم گل پنیرک، ۱۰ گرم گل سرخ و ۱۰ گرم تخم گشنیز با هم ترکیب کنند و دمکرده این مخلوط را به ۳ تا ۵ قسمت تقسیم کنند و هر قسمت را برای یک روز در نظر بگیرند و روزانه سه لیوان از این دمنوش را قبل از غذا میل کنند.
عظمایی افزود: بهار فصل جوشش خون است با گذر از زمستان، پایان سردی هوا، ریزش باران و گرمی روز، در بهار تمامی قوای بدن تقویت می‌شود و خونسازی اتفاق می‌افتد. بنابراین در این فصل پرهیز از مصرف مواد غذایی خونساز و کاهش استفاده از انواع گوشت‌ها به خصوص گوشت گاو ضروری است. البته افرادی که دچار کم خونی هستند از این امر مستثنی هستند.
وی تاکید کرد: در فصل بهار اشخاص باید در مصرف شیرینی، روغن، تخم مرغ، عدس و کله پاچه و خامه زیاده روی نکنند. همچنین خودداری کردن از استفاده مواد غذایی کنسرو شده، شکلات و کاکائو الزامی است.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه امتناع از هیجانات روانی مانند عصبانیت، بیقراری، اضطراب و استرس در تمام فصول و به خصوص بهار ضروری است، تصریح کرد: افراد در این فصل باید از مصرف مواد گرم، تلخ، تند، شور، تیز، حمام‌های گرم و طولانی و سونا پرهیز کنند.
عظمایی با بیان اینکه اشخاص باید از مصرف ادویه جات گرم مانند فلفل، دارچین و زنجبیل اجتناب کنند، یادآور شد: نوشیدن آب با معده خالی به خصوص صبح ناشتا در فصل بهار مضر و مصرف شربت و نوشیدنی‌های ضد عطش مانند شربت ریواس، کاسنی و شاه تره به همراه سکنجبین، زرشک، غوره، نارنج، لیمو و بِه مفید است.
وی افزود: افراد در فصل بهار باید مواد غذایی با طبع سرد مانند سبزیجات، میوه، انواع سالاد، آش و سوپ‌های ساده را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند. در صورتی که برخی اشخاص با مصرف سبزیجات و میوه دچار نفخ و دل درد می‌شوند باید از گیاهان ضد نفخ مانند نعناع، زنیان و گشنیز استفاده کنند.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی توصیه کرد: بورانی اسفناج، آش شبدر و یونجه، شربت رب انار، کاهو همراه با سکنجبین، سوپ جو، ماء الشعیر طبی، آب گیاهان و سبزیجات صحرایی و حبوبات با طبع سرد و خشک مانند ماش، نخود و جو از خوراکی‌های مناسب فصل بهار محسوب می‌شوند.
عظمایی یادآور شد: افراد گرم مزاج باید در فصل بهار از موادی مانند ماست همراه با گل سرخ یا آب دوغ خیار همراه با پونه و گل سرخ استفاده کنند. در این فصل مصرف عرق کاسنی، بید، ختمی و شاه تره همراه با سکنجبین مناسب است. همچنین مبتلایان به آلرژی بهاری می‌توانند روزانه چند قطره روغن بنفشه و بادام را به داخل بینی خود بچکانند.
