یادداشت سید حجت سید وکیلی، فعال حوزه تعلیم و تربیت:
در برخی از مدارس اسلامی برای تعمیق مسئله تربیت، از جایگاهی به‌عنوان معلم راهنما برای پیگیری و اثرگذاری بر دانش‌آموزان استفاده می‌کنند. معلمین راهنما ضمن مصاحبت و زندگی با دانش‌آموزان در مدرسه، ظرفیت‌های نهفته آنان را کشف و آشکار می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری دانا سید حجت سیدوکیلی مدیر دبیرستان دوره اول امام صادق علیه السلام در یادداشتی به اهمیت اضافه شدن جایگاه معلم راهنما در ساختار آموزش و پرورش رسمی کشور تاکید کرد.
به‌طورکلی آموزش و پرورش به‌عنوان مهم‌ترین نهاد تعلیم و تربیت رسمی عمومی، متولی فرآیند تعلیم و تربیت در همه ساحت‌های آن و قوام‌بخش فرهنگ عمومی و تعالی‌بخش جامعه اسلامی بر اساس نظام معیار اسلامی است.
در برخی از مدارس اسلامی برای تعمیق مسئله تربیت، از جایگاهی به‌عنوان معلم راهنما برای پیگیری و اثرگذاری بر دانش‌آموزان استفاده می‌کنند.
از دیدگاه اندیشمندان راهنمایی، ارائه اطلاعات به فرد در شرایطی است که درزمینه برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و حل مشکلات زندگی به او کمک کند.
معلم راهنما کسی است که ضمن مصاحبت و زندگی با دانش‌آموزان طی جریانی یاورانه، از طریق یک سلسله فعالیت‌های منظم و سازمان‌یافته به رشد همه‌جانبه انسان کمک می‌کند و امکان بهره‌گیری از حداکثر توانایی‌های بالقوه را برای فرد ایجاد می‌کند.
به‌عبارت‌دیگر معلم راهنما در فرآیند حضور دانش‌آموز در مدرسه، با استفاده از ابزارها و روش‌های گوناگون، توانایی‌ها و محدودیت‌های فرد را شناخته و بر اساس آن زمینه‌های لازم برای شکوفایی شخصیت، تعالی و تکامل فرد را به او نشان می‌دهد.
درواقع معلم راهنمای مدرسه، در جایگاه راهنمایی و رهبری نشسته است و حرکات او ناظر به آینده زندگی دانش‌آموزان خویش است.
تفاوت جایگاه معلم راهنما با مشاور یا مسئول پایه
مشاوره در تعاریف علمی، اقدامی حمایتی بر پایه علوم روان‌شناسی در حمایت از فردی است که آسیب‌دیده یا در معرض آسیب قرار دارد.
مشاوره، کمک مشورتی، فکری و اطلاعاتی همراه با آزادی دادن در گزینش راه‌حل و احترام، با استفاده از دانش روان‌شناسی به فردی است که در شرایط انتخاب راه‌حل و تصمیم‌گیری قرار دارد یا در سازگاری با محیط اطراف خود دچار مشکل است.
فرآیند مشاوره با حضور مراجع شکل می‌گیرد. یعنی به عبارتی آگاهی از وجود یک مشکل توسط مشاوره گیرنده، یکی از مبانی شکل‌گیری فرآیند مشاوره است. در این فرآیند مشاور، پس از بررسی جوانب مختلف موضوع و ریشه‌یابی آن، اقدام به پیشنهاد راهکارهایی برای بهبود وضعیت می‌نماید.
درحالی‌که ورود به معلم راهنما به موضوعات، لزوماً بر اساس مراجعه دانش‌آموزان نیست و معلم راهنما بر اساس برنامه‌های مدرسه، برای هر دانش‌آموز برنامه و رشد و تکاملی تدوین می‌کند که دانش‌آموز یکی از اجزای این برنامه است.
به عبارتی معلم راهنما حوزه عمل گسترده‌تری نسبت به مشاور در جایگاه اصطلاحی و کاربرد روزمره آن دارد.
وظایف مسئول پایه نیز بیشتر محدود به حیطه اداره امور روزمره دانش‌آموزان است که یکی از زیرشاخه‌های فعالیت معلمین راهنما محسوب می‌شود.
به‌عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت: معلم راهنما، نخ تسبیح فعالیت‌های آموزشی، پرورشی و تربیتی مدرسه است ضمن هماهنگی فرآیندهای مختلف مدرسه و ارتباط با دبیران گوناگون، با برنامه‌ریزی خود، منجر به افزایش تأثیر محتوای نظام آموزشی روی تک‌تک دانش‌آموزان می‌شود.
در نظام آموزش‌وپرورش رسمی کشور، خلأ وجود جایگاه معلم راهنما به شدت احساس می‌شود؛ چرا که علیرغم تلاش فراوان و صرف بودجه هنگفت در نظام آموزش و پرورش، شاهد آن هستیم که اهداف مختلف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در مدارس متولی ندارند و خروجی دانش آموزان از بعد تربیتی در حد و اندازه ترسیم شده در این سند نیستند.
ایجاد چنین جایگاهی در مدارس که فرآیند تربیتی، اخلاقی و علمی دانش آموزان را رصد کرده و برای رشد و تعالی آنان برنامه ریزی می کند؛ می تواند یکی از راهکارهای افزایش بهره وری مدارس باشد.
