دکتر حمید پارسانیا در کتاب حدیث پیمانه با بیان ویژگی های هرکدام از این جریان ها به ریشه های تاریخی آن ها نیز می پردازند. بحث ایشان از ابتدای تاریخ اسلام آغاز می شود و با بیان ویژگی های نیروهای اجتماعی ایران در دوران متفاوت ایران وتاریخ جریان های شیعی بحث را ادامه می دهند. به تاریخ غرب می پردازند و جریان های ماسونی و غرب زندگی در ایران را شرح می دهند و سرانجام به انقلاب اسلامی می پردازند.
دکتر حمید پارسانیا، سال ها درس فلسفه را نزد علامه جوادی آملی گذرانده اند. ایشان جزو اولین ورودی های رشته جامعه شناسی دانشگاه تهران بعد از انقلاب اسلامی نیز می باشند. دکتر پارسانیا هیئت علمی دانشگاه تهران هستند و ریاست دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام) را بر عهده دارند. ایشان کتاب «حدیث پیمانه» را در شش فصل شامل «مذهب و عصبیت»، «غرب و غرب زدگی»، «منورالفکری و استبداد استعماری»، «روشنفکری در جابجایی قدرت»، «سنت و تجددطلبی دینی» و «نیروهای اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران» به رشته تحریر در آورده اند.
قسمتی از کتاب را با هم می خوانیم:
تحليل انقلاب اسلامى ايران به عنوان يك انقلاب خاص، نيازمند شناخت خصوصيات نيروهاى اجتماعى مختلفى است كه در آن حضور داشته اند؛ نيروهاى عمده اى كه در انقلاب اسلامى ايران حضور داشتند، در يك تقسيم بندى كلى به سه دسته تقسيم مى شوند:
اول: نيروى مذهبى كه اجتهاد و فقاهت، هسته ى مركزى آن را تشكيل مى دهد.
دوم: نيروى استبداد كه شاه و دربار در رأس آن قرار دارد.
سوم: نيروى منورالفكرى و روشنفكرى كه از طريق سازمان هاى سرى و يا احزاب و گروه هاى مختلف سياسى، قدرت نمايى مى كند.
بررسى صحت و سقم دسته بندى فوق در گرو دو امر است: اولا: تعريف كامل هر يك از آن ها و تبيين ريشه هاى تاريخى و نيز منابع قدرت آن ها؛ ثانياً: پى گيرى درگيرى ها و نزاع هاى آن هاست.
ظهور و يا افول نيروهاى فوق كه با درگيرى و نزاع آن ها همراه است، تاريخ مستمرى را شكل مى دهد كه به لحاظ برخى از نقاط عطف به دوران هايى تقسيم مى شود؛ برخوردهاى تاريخى گروه هاى فوق، همراه با تعريف و تبيين هويت و خصوصيت مربوط به هر يك از آن ها... [که در کتاب تحلیل می شوند.]
حدیث پیمانه (پژوهشی در انقلاب اسلامی)
نویسنده: دکتر حمید پارسانیا
ناشر: نشر معارف
تعداد صفحات: 408 صفحه