روان شناسان معتقدند هیچ رفتاری بدون علت و مقدمه بروز نمی کند و عوامل مختلفی در بروز آن دخالت دارند که مهم ترین آن ، محیط زندگی نامساعد خانواده است.
فاطمه زمانی، خبرگزاری دانا، گروه سبک زندگی ؛ با وجود اینکه شخصیت و رفتار هرفرد تحت تاثیر وراثت و محیط زندگی خویش پرورش
می یابد. اما درصد قابل توجهی از رفتار انسان ها ، اکتسابی بوده و و در
اثر یادگیری به خصوص در دوران کودکی شکل می گیرد.
خانواده نخستین و مناسب ترین مکان نقش پذیری و کانون اصلی پرورش کودک
است و مانند سیستم پویایی عمل می کند که اعضای آن پی درپی باهم در تعاملند و
متقابلا بر هم اثر می گذارند. بنابراین اختلال در عملکرد این نظام موجب اختلال در رفتار اعضای آن می
شود.
به گفته محققان وجود الگوهای نامناسب در خانواده ، روابط نادرست والدین با کودک و روابط خانوادگی گسسته و ناپایدار و عدم انسجام اعضای خانواده می تواند تأثیرات مخربی را بر روح و روان کودکان بر جای گذارد. پرخاشگری یکی از رایج ترین مشکلات رفتاری است که در خانواده های ناسالم و نامطلوب دیده می شود. کودک در چنین محیطی بیش از حد مضطرب و پریشان می شود و رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز را از خود ابراز می کند.
اگر پرخاشگری در سنین کودکی تحت کنترل قرار نگیرد ، در سنین بزرگسالی به خصوص در دوران بلوغ شدت بیشتری می یابد و پیامدهای آن خانواده و جامعه را نیز درگیر می کند. طرد شدن از سوی همسالان ، ناسازگاری با اجتماع ، بروز رفتارهای پرخطر و احتمال ترک تحصیل از جمله مهم ترین پیامد هایی است که این اختلال به دنبال خواهد داشت. از این رو پژوهشگران ، محیط اولیه ی کودک و فضای صمیمی و منسجم خانواده را عاملی مؤثر در کاهش پرخاشگری کودکان می دانند.
خانواده منسجم چه ویژگی هایی دارد؟
در خانواده های منسجم ، اعضای آن دغدغه ها و نیازهای عاطفی و روانی یکدیگررا درک می کنند و برای رفع خواسته های خود تلاش می کنند.
پیوند عاطفی ، گرمی روابط و عواطف حاکم بر خانواده های منسجم ، این احساس را در فرزندان آن ها به وجود می آورد که مورد پذیرش والدین هستند و والدین شان نسبت به خواسته های آنان حساس و مسئولند.
به طبع ، کودکی که در خانواده منسجم پرورش می یابد ، گرمی روابط و عواطف و عشق و علاقه و احساس مسئولیت را نسبت به اعضا ی خانواده احساس می کند و در نتیجه خودش را در قبال خواسته های دیگران مسئول می داند.
در خانواده های منسجم فرزندان تشویق می شوند تا به آثار و عواقب اعمال و رفتار خود بیاندیشند و عملکردی مناسب از خود نشان دهند.
انسجام خانواده فرصتی به کودکان می دهد تا از حمایت خانواده بهره مند شوند و بدون نگرانی و ترس از تنبیه و سرزنش به ابراز وجود بپردازند.
کودکان در چنین محیطی مهارت های ارتباطی مؤثر را یاد می گیرند و به آن عمل می کنند. انسجام خانواده موجب می شود تا کودکان در موقعیت های سخت و دشوار کمتر به رفتارهای پرخاشگرانه روی آورند.
پیامد های عدم انسجام خانواده در پرخاشگری کودکان
از سوی دیگر کودکانی که در خانواده های پرکشمکش و پر تنش رشد می یابند ، پیوسته از سوی والدین طرد می شوند و فرصت های برخورداری از روابط مؤثر را از دست می دهند.
درنتیجه برای مقابله با تعارض و کشمکش ها به راه های نامناسب روی می آورند تا خلأ های خودرا پر کنند.
روابط ضعیف بین والدین می تواند بر روابط بین فرزندان با والدین تأثیر گذارد و کودکان را با اختلال های رفتاری همچون پرخاشگری مواجه کند.
بنابراین انسجام در خانواده مهم ترین عاملی است که بقای خانواده را تضمین می کند و فقدان آن می تواند فروپاشی و نابودی خانواده را به دنبال داشته باشد.
