دیابت بارداری، نوعی دیابت است که در حاملگی به دلیل افزایش قندخون تشخیص داده می شود. هورمون های ترشح شده از جفت اثرات ضد انسولینی دارند و با ترشح انسولین توسط سلول های لوزالمعده مادر اثر این هورمون ها خنثی می شود ولی مقدار ترشح انسولین در افراد مستعد دیابت برای جبران کافی نیست.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ کنترل قند خون یکی از مهم ترین مسائل بارداری است. مقید بودن به کنترل قند خون، مطمئنا به داشتن شانس حاملگی موفق کمک می کند. کنترل دیابت برای افراد مبتلا به دیابت که می خواهند باردار شوند و هم چنین افرادی که در دوران بارداری به دیابت مبتلا می شوند، اهمیت دارد.
گزارش ها نشان میدهد به طور متوسط 2 تا 4 درصد زنان، مبتلا به دیابت موقت می شوند، که به عنوان دیابت بارداری نیز شناخته می شود. در دیابت بارداری، هیچ نشانه ای از علائم خارجی که به طور معمول به عنوان مشخصه بیماری شناخته می شوند، به عنوان مثال تشنگی بیش از حد، خستگی و افزایش ادرار وجود ندارد.
دیابت بارداری، ممکن است قبل از بارداری نیز وجود داشته باشد ولی اولین بار در طی بارداری شناسایی شود. این نوع دیابت در صورت عدم درمان، می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در 15 تا 20 سال آینده در زنان باردار افزایش دهد. اگر دیابت بارداری خوب مدیریت نشود کودک را نیز در معرض ابتلا به این بیماری قرار می دهد و مادر و کودک هر دو، دچار عوارض جانبی آن در دوره بارداری و بعد از زایمان خواهند شد.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
اضافه وزن خطرناک ترین عامل ابتلا به دیابت بارداری است؛ ریسک ابتلا به دیابت هنگامی که چربی بدن در اطراف شکم ذخیره شده باشد، بالا است؛ افرادی که دور شکم شان بیشتر از 88 یا 90 سانتی متر است، مادران بالای 35 سال، خانم هایی که نوزاد قبلی آن ها بیش از 4 کیلوگرم وزن داشته اند، خانواده هایی که سابقه معلولیت در وابستگان درجه یک دارند و افرادی که سابقه ابتلا به دیابت بارداری در تجربیات قبلی شان داشته اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند.
نشانه های زیر زنگ خطر برای افرادی است که مستعد دیابت بارداری هستند:
- بالای 25 سال هستید و سابقه دیابت خانوادگی دارید.
- قبل از بارداری اضافه وزن داشتید.
- در دوره بارداری بیشتر از حالت عادی اضافه وزن پیدا کرده اید.
- چند قلو باردار هستید.
- قبلا بچه ای با وزن بالای 4 کیلوگرم به دنیا آورده اید.
- در گذشته مبتلا به دیابت بارداری شده اید.
- در گذشته سقط جنین یا زایمان نوزاد نابالغ داشته اید.
- دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک و اختلال اکانتوسیس نیگریکانس یا بیماری های دیگری هستید که با مقاومت انسولین در ارتباط هستند.
تاثیر دیابت بر حاملگی
این روزها با پیشرفت علم بيشتر زنان مبتلا به ديابت حاملگي، كودكان سالمي بدنيا مي آورند. پزشك معالج بيمار را تحت نظر گرفته و قند خون با استفاده از رژيم درماني و ورزش و در صورت لزوم تزريق انسولين کنترل مي شود اما در صورتيكه كنترل به درستی صورت نگیرد عواقب جدي براي مادر و كودك به همراه خواهد داشت.
مهمترین نگرانی در بيشتر زنان حامله بالا رفتن قند خون جنين است. در این حالت لوزالمعده جنين بايد براي سوزاندن گلوكز اضافي انسولين بيشتري ترشح كند. مجموعه اين اتفاقات سبب مي شود بدن جنين چربي بيشتري توليد كرده و وزن جنين بويژه در بالا تنه افزايش يابد.
افزايش وزن در بالا تنه جنين منجر به وضعيتي به نام ماكروزومي مي شود. كودك ماكروزوم ممكن است خيلي بزرگ باشد بطوريكه در زايمان طبيعي نتواند از كانال زايماني خارج شود. يا سر كودك در هنگام زايمان وارد كانال شود ولي شانه هايش گير كند. در اين كودكان خطر ابتلا به يرقان نوزادي، پلي سيتمي (بالا بودن تعداد گلبول هاي قرمز خون)، و هيپو كلسمي (پايين بودن كلسيم خون) نيز بيشتر است
بعضي مطالعات نشان داده اند كه ميان ديابت حاملگي شديد و افزايش خطر مرده زايي در دو ماه آخر حاملگي رابطه وجود دارد. و در نهايت، ديابت حاملگي خطر ابتلابه پره اكلامپسي را دو برابر مي كند.
بارداری یک دوران چالش بر انگیز از لحاظ احساسی و فیزیولوژیکی است.حفظ سطح قند خون مطلوب در دوران بارداری باعث جلوگیری از مشکلات جدی مادر و فرزند می شود.
برای ارزیابی خطر ابتلا به دیابت و مراقبت از سطح قند خون در حد طبیعی، مراقبت های اولیه و مداوم در دوران بارداری بسیار مهم است.
اگر باردار هستید و به مراقبت های قبل از زایمان آشنایی ندارید به پزشک یا ماما مراجعه کنید.
