با شیوع بیماری کرونا و ابتلای تعدادی از هموطنانمان به این بیماری، بیش از پیش نیاز به رعایت اصول بهداشت فردی و اجتماعی احساس می‌شود اما نتایج مطالعات دفتر مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد حاکی است که افزایش ناگهانی تقاضا برای محصولات پزشکی برای مقابله با کووید–۱۹، به رشد قاچاق محصولات تقلبی و غیراستاندارد همچون ماسک منجر شده است.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت، سلامت و جان افراد به واسطه سواستفاده جنایتکاران از بحران کرونا برای کسب درآمد از قبل نگرانی مردم و افزایش تقاضا در زمینه تجهیزات محافظتی شخصی و دارو، در معرض خطر است.
تقلبی بودن محصولات پزشکی خطر قابل توجهی را برای سلامت عمومی به همراه دارد، زیرا این محصولات به روشیمناسب در درمان این بیماری موثر نیست و ممکن است به مقاومت دارویی کمک کند.
نگاهی به وضعیت بازار ماسک به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اقلام روزانه برای حضور در جامعه حکایت از این دارد که آنچه در بازار برای عموم مردم عرضه شده، ماسک‌های کارگاهی است که با قیمت‌های جورواجوری از ۱۰۰۰ تا چند‌ده‌هزار تومان خرید و فروش می‌شود.
قیمت‌ها نیز شباهتی به آنچه در سایت ir.۱۲۴ آمده است، ندارد. در این سایت قیمت هر عدد ماسک ۳ لایه کش‌دار و بنددار به ترتیب ۹۶۶ تومان و ۱۱۰۰ تومان درج شده است. وزارت بهداشت نیز سقف قیمت ماسک‌های نیمه‌صنعتی را ۱۶۰۰ تومان تعیین کرده است. این قیمت‌ها در حالی است که داروخانه‌های متعدد در نقاط مختلف شهر، قیمت ماسک‌های کش‌دار کارگاهی در بسته‌های ۳ تا ۵ عددی را دانه‌ای ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ تومان بیان می‌کنند.
مینا عبدالعلی زاده مسئول روابط عمومی معاونت غذا و داروی آذربایجان غربی گفت: علاوه بر آن نکات بهداشتی را به صورت کامل و اصولی انجام دهیم، زیرا انجام هر یک از این توصیه‌ها به صورت ناقص نه تنها کمکی به پیشگیری از بیماری نخواهد کرد، بلکه می‌تواند خطر ابتلا را چندین برابر افزایش دهد. یکی از این نکات بهداشتی که این روزها نه فقط در کشور ما که در بسیاری از کشورها به بحران تبدیل شده، استفاده از ماسک‌های تنفسی برای پیشگیری از این بیماری است.
یکی از سوالات رایج در پیشگیری از ابتلا به این ویروس، استفاده از ماسک‌های تنفسی است و اینکه آیا هر نوع ماسک در جلوگیری از انتقال ویروس موثرند؟
در ماسک‌های معمولی سه لایه، عمل محافظت و فیلتراسیون توسط یک لایه بنام ملت بلون انجام می‌شود که تا ۷۰ درصد از ورود ذرات به سیستم تنفسی فرد جلوگیری می‌کند.
عبدالعلی زاده هشدار داد: در شرایط فعلی کمبود جهانی ماسک، عده‌ای افراد سودجو اقدام به تهیه این ماسک‌های سه لایه می‌کنند که در ظاهر شبیه ماسک‌های سه لایه هستند ولی در باطن فاقد هر گونه لایه محافظتی می‌باشند.
این موارد تخلف در خصوص ماسک‌های سوپاپ دار (N۹۵، N۹۹،FFP۲، FFP۳) که در بین مردم به فیلتردار مصطلح است نیز مشاهده می‌شود؛ عدم استفاده از لایه‌ای حفاظتی باعث می‌شود به جای کارایی ۹۴ درصد و به بالای این نوع ماسکها، فقط ۱۰ درصد از ورود ذرات ممانعت می‌کند.
لازم به ذکر است دوخت استفاده شده در تولید ماسک‌های پزشکی دوخت اولتراسوند می‌باشد که درزهای ایجاد شده توسط آن غیر قابل نفوذ میکرو ارگانیسم‌ها است. ماسک‌های تولیدی در کارگاه‌های زیرزمینی و عدم انجام فرآیند استریلیزاسیون که می‌تواند عامل انتقال میکروب باشد.
کمبود ماسک و دیگر اقلام استاندارد پزشکی به کادر درمان هم رسیده است؟ هرچند حمیدرضا رحیمی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به شهرآرا می‌گوید که کادر درمان کمبودی در ماسک و دست‌کش استاندارد ندارند و برای مراکز خصوصی که در طرح کرونا مشارکت دارند نیز سهمیه در نظر گرفتیم، علی بیرجندی‌نژاد، رئیس سازمان نظام‌پزشکی مشهد، از کمبود‌ها این‌طور می‌گوید: با شیوع ناگهانی کرونا سازمان نظام‌پزشکی مشهد برای تهیه اقلام محافظتی واقعا دچار مشکل بوده است و البته هنوز هم هست. با گذشت زمان شرایط در برخی از اقلام خیلی بهتر از قبل شده است و مشکل چندانی نداریم؛ اما مشکل ماسک برای کادر درمان هنوز پابرجاست.
علی بیرجندی‌نژاد تاکید می‌کند: برای تهیه ماسک و دست‌کش استاندارد برای پزشکان و مطب‌های خصوصی که در بسیاری موارد خط مقدم مبارزه با کرونا محسوب می‌شوند، حتی در زمان غیر پیک بیماری با مشکل روبه‌رو بودیم و هستیم؛ بنابراین اینکه مردم عادی هم در تهیه این اقلام با کالا‌های غیراستاندارد و قیمت‌های مختلف روبه‌رو هستند، کاملا منطبق بر واقعیت است و باید متولیان وارد میدان شوند.
تقویت چارچوب های قانونی و مجازات ها و یک رویکرد جهانی هماهنگ برای جرم انگاری تولید و قاچاق محصولات پزشکی تقلبی، بسیار حیاتی و مهم است، زیرا تنها یک رویکرد مشترک، پاسخ های موثر به جرایم تاثیرگذار بر اشخاص و سلامت عمومی را فراهم می کند.
در عین حال، پیشگیری، تشخیص و پاسخ به جرایم مرتبط با محصولات پزشکی مستلزم آن است که افراد شاغل در بخش تولید این محصولات از مهارت های جدید و بیشتر برخوردار شوند.
