نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ شدت شیوع کرونا که طی هفتههای اخیر روزانه جان بیش از ۴۵۰ نفر را در کشور میگرفت، به تایید مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کارشناسان در پی تشدید اعمال محدودیتها در سراسر کشور با کاهش قابل توجهی روبهرو شده است.
ول آذر ماه بود که شدت شیوع کرونا، تکمیل ظرفیت بیمارستانها و رشد روزانه شمار جانباختگان، ستاد ملی مقابله با کرونا را بر آن داشت تا محدودیتهای تازهای را در سراسر کشور اعمال کند.
طرحی که پس از ممنوعیت تردد جادهها، کاهش شمار کارکنان در ادارات، تعطیلی مدارس و دانشگاهها و لغو طرح ترافیک، این بار تعطیلی اصناف و مشاغل ضروری و ممنوعیت عبور و مرور در سراسر کشور را به دنبال داشت.
تعداد مبتلایان ویروس کرونا از ابتدای شیوع تاکنون در کشور به یک میلیون و ۱۶ هزار و ۸۳۵ نفر رسیده و تعداد جان باختگان نیز نزدیک به ۵۰ هزار نفر رسیده است.
هرچند تعداد فوت شدگان روزانه به علت کرونا در کشور، از هفتم آذر سال ۱۳۹۹ روند کاهشی گرفته و به کمتر از ۴۰۰ فوتی در روز رسیده، اما نکته قابل تامل این است که تعداد بستریهای روزانه روند کاهشی محکمی ندارد و این یعنی مرز میان بهبود یافتن و مرگ، چندان قابل اتکا نیست.
البته روند بهبود یافتگان در روزهای اخیر صعودی بوده، اما نکته مهم اینجاست که مهمترین و قابل ارزیابیترین شاخص برای بررسی وضعیت کرونا در هر کشوری، میزان بستری در بیمارستانهاست زیرا این بیماران دقیقا پیش چشم نظام سلامت و تحت مراقبت مستقیم قرار دارند و تعیین تکلیف آنها در صورت بهبودی یا فوت، قطعی محسوب میشود.
از آنجایی که عدد بهبود یافتگان و عدد فوتیهای با تست مثبت کرونا را نمیتوان بدون قید قطعی بررسی کرد، باید به میزان بستری در بیمارستانها توجه ویژه داشت. نکته مورد تاکید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ابتدا، قید قطعی بودن تست کرونای مثبت افراد برای ثبت در آمار رسمی بوده که این موضوع مورد تاکید سازمان جهانی بهداشت نیز قرار دارد.
بسیاری از افراد ممکن است در طول این ماهها با ویروس کرونا درگیر شده و به نوع خفیفی از این بیماری مبتلا شده و بهبود یافته باشند، اما این افراد به این دلیل که شاید خودشان متوجه بیماری نشدهاند و تست کرونا ندادهاند، در آمار بهبود یافتگان قید نمیشوند. در عمل هم چنین چیزی اجرایی نیست که از افراد بدون علامت تست کرونا گرفته شود و در نتیجه قید قطعی بودن تست کرونای مثبت را میتوان منطقی و حتی اقتصادی دانست.
همچنین ممکن است از ابتدای شیوع این ویروس تاکنون، برخی افراد به دلیل عدم انجام تست کرونا یا علامت نداشتن یا به دلیل بیماریهای زمینهای دیگری که داشتند، فوت کرده باشند و در نتیجه این افراد هم در آمارهای فوت با تست مثبت کرونا قید نشدهاند. این اقدام هم مورد تاکید سازمان جهانی بهداشت است و در واقع فقط افرادی باید در آمار روزانه فوت به علت کرونا محاسبه شوند که تست کرونای آنها مثبت بوده و این موضوع ثبت شده است.
از طرفی، شاخص مبتلایان هم چندان قابل اتکا نیست؛ زیرا هرچه تعداد تستهای روزانه در کشور افزایش پیدا کند و افراد علامتدار و اطرافیان آنها تست شوند، قدر مسلم تعداد افراد شناسایی شده هم افزایش پیدا میکند. موضوعی که حداقل در یک ماه اخیر شاهد آن هستیم و با توجه به حمایت مالی دولت مبنی بر افزایش تستهای روزانه و ورود تستهای تشخیص سریع به چرخه شناسایی ویروس، روند مبتلایان شناسایی شده هم افزایش چشمگیری داشته است.
بنابراین، تنها شاخصی که میتواند قابل اتکا و ارزیابی باشد، شاخص بستری در بیمارستانهاست که با ثباتتر و قابل ارزیابیتر است. این بیماران که با تست مثبت کرونا بستری هستند، در صورت بهبودی جزو بهبود یافتگان و در صورت فوت، جزو فوتیهای کرونا ثبت میشوند.
شاخصهای فوتی و بستری کاهشی است
همان طور که گفته شد، آمار مبتلایان با تست مثبت کرونا در ماههای اخیر روند افزایشی داشته که این موضوع ناشی از انجام تست روزانه بیشتر و تمرکز بر بیماریابی است. اتفاقی که باید در کنار قرنطینه بیماران و جلوگیری از تردد آنها در سطح جامعه همراه باشد که موثر واقع شود. این روند افزایشی از ۲۷ مهر ماه ۱۳۹۹ آغاز شده است. در آن بازه زمانی، تعداد مبتلایان شناسایی شده روزانه تقریبا بین ۳ هزار و ۸۰۰ تا ۴ هزار نفر در روز بود که این روند در حال حاضر به ۱۱ هزار تا ۱۳ هزار و ۳۰۰ بیمار شناسایی شده روزانه افزایش پیدا کرده است.
میانگین شاخص بستری با تست مثبت کرونا در کل کشور، در نیمه آبان ماه حدود ۲۹۰۰ نفر بوده که بعد کم کم سیر نزولی پیدا کرده و در هفتههای اخیر، شاخص بستری با تست مثبت کرونا به حدود ۱۸۰۰ نفر رسیده است.
رنگ کرونا به رفتار اجتماعی بستگی دارد
با همه این اوصاف، کرونا همچنان در شهرها و کشورها میتازد و جان میگیرد، اما آنچه در همه ماههای اخیر به اثبات رسیده، تاثیر مستقیم رفتارهای اجتماعی و مسئولان در برابر بیماری کووید ۱۹ است.
محدودیتهای کرونایی اجرا شده که هفتههای اول آبان ابتدا در ۴۳ شهرستان و سپس در ۴۶ شهرستان اجرا شد و همچنین محدودیتهای اجرایی از اول آذر، تا حدودی موثر واقع شده و در حال حاضر ۶۴ شهرستان در وضعیت قرمز کرونا قرار دارند و این در حالیست که این میزان در ابتدای آذر ماه، ۱۶۰ شهرستان بود.
هرچند تعداد شهرهای نارنجی از ۲۰۸ شهرستان در ابتدای آذر به ۲۷۸ شهرستان رسیده و این زنگ خطری برای افزایش مجدد تعداد شهرهای قرمز کرونایی محسوب میشود. همچنین تعداد شهرهای زرد کرونایی هم از ۸۰ شهرستان به ۱۰۶ شهرستان رسیده است.
جزییات تبدیل وضعیت رنگهای کرونایی شهرستانها
علی رضا رییسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره وضعیت رنگ بندی شهرها گفت: محدودیتهای جدید کرونایی از شنبه اول آذر در ۴۴۸ شهر شامل ۱۶۰ شهر با وضعیت قرمز، ۲۰۸ شهر با وضعیت نارنجی و ۸۰ شهر با وضعیت زرد به مدت دو هفته به اجرا در آمده بود. در حال حاضر ۶۴ قرمز، ۲۷۸ نارنجی و ۱۰۶ زرد داریم.
وی درباره جزییات تبدیل وضعیت این شهرها به خبرنگار سلامت ایرنا بیان کرد: در مجموع از ۱۶۰ شهر با وضعیت قرمز در ابتدای آذر ماه، ۳۷ شهر قرمز ماند، ۱۲۰ شهر نارنجی و ۳ شهر زرد شد. همچنین از ۲۰۸ شهرستان با وضعیت نارنجی، ۲۳ شهر قرمز، ۱۳۶ شهر نارنجی و ۴۹ شهر زرد شد.
رییسی اظهار کرد: از مجموع ۸۰ شهر با وضعیت زرد نیز، ۲۶ شهر نارنجی و ۵۴ شهر در وضعیت زرد باقی ماند. با اضافه شدن ۳ شهر که قبلا وضعیت قرمز و ۴۹ شهر که وضعیت نارنجی داشتند، در حال حاضر تعداد شهرستانها با وضعیت زرد به ۱۰۶ شهرستان رسیده است.
به هر حال از امروز شنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۹ وضعیت شهرها به این صورت خواهد بود و همچنان فعالیت مشاغل گروه یک در مناطق قرمز، مشاغل گروه یک و دو در شهرهای با وضعیت نارنجی و مشاغل گروه یک و دو و سه در شهرهای با وضعیت زرد مجاز است.
قدر مسلم اگر دلخوش به کاهش شهرهای قرمز کرونا یا کاهش روند بستری بیماران در بیمارستانها باشیم، اندوخته شهرهای نارنجی و زرد و بیماران شناسایی شده جدید میتواند به سرعت جایگزین شود و دوباره در آستانه فصل سرد، سرمای خستگی را به جان کادر بهداشت و درمان بنشاند.