دولت باید بر اساس نیازهایش از تولیدات بخش خصوصی حمایت کند

«یاسر جبرائیلی» در برنامه «بدون توقف» با اشاره به اینکه ما باید نسبت به موضوعات مختلف از جمله موضوعات اقتصادی یک نگاه کلان داشته باشیم، عنوان کرد: دیدگاه ما باید این‌گونه باشد که موفقیت‌هایی کسب کردیم و یک اشکالاتی هم داشتیم، پیشرفت یک فرآیند است نه فرآورده، در دهه 1930 در ژاپن دو شرکت ژنرال موتورز و فورد آمریکا خودرو تولید کردند و ژاپن آنها را بیرون کرد و گفت تا شما هستید ما خودروساز نمی‌شویم.

این تحلیلگر سیاسی در ادامه تصریح کرد: آنها 25 سال زحمت کشیدند تا خودروی اولیه و ناقص خود را تولید کنند، اما آنقدر تلاش کردند تا 50 سال بعد به نتیجه نهایی خود دست پیدا کردند و صنعت خودروسازی آمریکا را هم پشت سر گذاشتند، آنها زمانی که خودروی اولیه را تولید کردند با همه نقصی که داشت ناامید نشدند.

وی با اشاره به اینکه علت عدم موفقیت ما در صنعت خودروسازی حضور شرکت‌های خارجی به ویژه شرکت‌های فرانسوی در کشور ما بود، اظهار کرد: ما قطعه وارد کرده و مونتاژ می‌کردیم و تصور این را داشتیم که خودرو تولید می‌کنیم، در پرورش مرغ هم همین‌طور هستیم 85 درصد تولید مرغ ما هم وابسته به خارج است، زمانی که برندهای خارجی در لوازم خانگی از ایران خارج شدند ما 53 درصد در این حوزه رشد داشتیم.

جبرائیلی با تأکید بر اینکه بنزین را هم که تولید کردیم به همین سادگی نبود، گفت: زمانی که قرارگاه خاتم سپاه پالایشگاه ستاره خلیج فارس را ساخت تفکر حاکم بر این دولت به آنها گفت این آهن قراضه‌ها را جمع کنید، تولیدکنندگان گفتند شش ماه وقت دهید اما دولتی‌ها تا لحظه آخر در مقابل آن مقاومت کردند، فاز چهارم پالایشگاه را داشتند می‌ساختند که همین دولت متوقفش کرد و بعد مجوز آن را گرفتند، اینکه می‌گویم تفکر حاکم این است که دیگران بیایند برای ما بسازند همین است.

این محقق اقتصاد سیاسی در پاسخ به این مطلب که «ما باید با تعامل با خارجی‌ها فن‌آوری تولید را از آنها آموزش ببینیم» تصریح کرد: تقریبا 30 سال است که پژو قرار است به ما فن‌آوری دهد، اصلا قرار بود با کمک شرکت پژو ما خودروساز شویم، همین تفکر که با کمک خارجی‌ها پیشرفت کنیم ما را به این روز انداخت و باعث شد که خودروساز صنایع مادر را در کشور خود نگه دارد و فن‌آوری را به ما ندهد، مهم این است که شما در فرایند پیشرفت قرار بگیرید، تا زمانی که خارجی‌ها در کشور هستند به ما اجازه پیشرفت نمی‌دهند، در حالیکه ما امروز 80 درصد قطعات خودرو را خودمان می‌سازیم.

وی در پاسخ به این سؤال که «اما ما پیشرفتی نداشتیم و فقط قطعات را در خودروها جابجا کرده و قیمت‌ها را بالا می‌بریم» گفت: من این را نمی‌بینم، من داخلی شدن 80 درصد قطعات در داخل را می‌بینم، من موفقیت در تولید «ای سی یو»، سنسور «ای بی اس» و «ایربگ» را می‌بینم، تا زمانی که راحت نفت صادر می‌کنیم کشور نه به نخبه احساس نیاز می‌کند نه به اینکه آنها را به کار بگیرد.

جبرائیلی در پاسخ به این مطلب که «80 درصد شرکت‌ها در انحصار و وابسته به دولت است، در حالیکه باید بستری مهیا شود تا مردم این تحولات را رقم بزنند» بیان کرد: دستاورد بنزین برای سپاه است، دستاورد قطعات خودرو برای بخش وزارت دفاع است اما تفکر حاکم بر دولت می‌گوید ما که بی‌عرضه‌ایم، ما که توان رقابت نداریم و باید التماس خارجی‌ها کنیم تا برای ما بسازند، وقتی من می‌گویم تفکر حاکم باید اصلاح شود به ساختار ربطی ندارد به کارگزار و نهاد ربط دارد.

رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه توضیح داد: دو تفکر وجود دارد یکی اینکه می‌گوید دولت کنار بایستد و تنظیم همه چیز را به دست بازار بسپرد و تفکر دیگر می‌گوید که دولت باید متصدی همه امور باشد، اینجا اشکال نظری و الگو وجود دارد که در کتاب دولت و بازار مفصلا یک الگوی هوشمند برای رابطه دولت و بازار ارائه کردم، چون مصائب شرکت بنگاه‌داری دولتی یکی دو تا نیست، مدیر دولتی تنبل است و اصلا سود و زیان برایش مهم نیست، اما آیا راهش این است که اقتصاد و بخش خصوصی را رها کنیم؟.

وی ادامه داد: خوب وقتی رها می‌شود می‌رود 20 هزار میلیارد تومان خرج ساخت ایران مال می‌کند، آیا الان مشکل کشور مال است یا تولید؟ خدماتی ارزشمند است که متصل و مرتبط با تولید باشد، ایران مالی که بزنی و در آن برندهای خارجی عرضه کنی و با پول نفت آنها را وارد کنی اصلا برای ما مطلوب نیست. تولید ما لنگ سرمایه است، 57 درصد تسهیلات بانکی را به بخش بازرگانی و خدمات می‌دهیم، اینجا چه نسبتی باید بین دولت و بخش خصوصی برقرار باشد تا پیشرفت کشور اتفاق بیفتد.

جبرائیلی همچنین اظهار کرد: آقا می‌فرمایند که بخش خصوصی موتور محرک اقتصاد است، پس دولت این وسط باید چه کار کند؟ دولت باید حامی، هادی و ناظر باشد در حالیکه ما بعضا حمایت‌مان بی‌حساب و کتاب است، دولت باید برنامه داشته باشد و بگوید من در صنایع مختلف این نیازهای فن‌آوری را دارم، ما باید از شرکت‌هایی که می‌توانند این فن‌آوری‌ها را تولید کنند حمایت کنیم آیا این کار را می‌کنیم؟ الان یک معاونت علمی ریاست جمهوری داریم که متولی شرکت‌های دانش‌بنیان است که از منابع عمومی امتیاز می‌گیرند، مگر منابع ما نامحدود است که همه شرکت‌ها را دانش‌بنیان کنیم.

این فعال رسانه‌ای اصوالگرا همچنین یادآور شد: الگوی مطلوب این است که دولت به عنوان متولی پیشرفت کشور بیاید نیازهایش را در بخش‌های مختلف اعلام کند و از هر شرکتی که در این حوزه‌ها کار کند حمایت فنی کند، دانشگاه‌ها را مأمور همکاری با آنها کند، تسهیلات و معافیت مالیاتی دهد تا به موفقیت برسند.

وی در پایان عنوان کرد: دوستانی که متولی واکسن فخرا بودند می‌گفتند ما رفتیم از سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح خواستیم واکسن را پیش‌خرید کند که اگر موفق شویم بقیه آن را هم به آنها بفروشیم و اگر نشدیم بگذارند به حساب حمایت از پروژه تحقیقاتی، که موفق شدند، یک چنین نسبتی باید بین دولت با بخش خصوصی برقرار شود، اگر دولت خودش متولی شود می‌شود حکایت ایران خودرو، در همه حوزه‌ها هم می‌شود این کار را کرد.