این روزها درگیری با کرونا و مشکلاتی که برای سلامت روان بوجود آورده است، دغدغه ذهن متخصصان و روانشناسان است. اختلالات روحی و روانی و افسردگی ای که در صورت درمان نشدن می تواند در دوره پساکرونا نیز استمرار یابد.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ ایجاد مشکل در روند عادی زندگی، عموما با استرس و تنش همراه است. فشار روانی و بروز علائم پریشانی نیز از عوارض تنش ایجاد شده توسط کرونا در جامعه می‌باشد.
ویروس کرونا به دلیل ناشناخته بودن، استرس مضاعف‌تری را به مردم وارد می‌کند. همانطور که زلزله و سیل می‌تواند خرابی‌های زیادی را برجای بگذارد، این بیماری نیز می‌تواند مشکلات جدی را برای تمامی جوامع ایجاد کند.
به یاد داشته باشید افراد با سابقه بیماری‌های زمینه‌ای و همچنین افسردگی و اضطراب در خطر بیشتری قرار دارند. اگر فردی سابقه بیماری داشته باشد، بحران‌ها و فشار روانی همراه آن باعث می‌شود بیماری او دوباره عود کند.
در سال‌های گذشته نیز با اپیدمی‌هایی مثل سارس یا ابولا مشکلات روان شناختی همانند افسردگی، اضطراب و وسواس ایجاد شد و اپیدمی کرونا نیز از این قاعده مستثنا نیست. با نگاهی به رفتارهای مردم در جوامع مختلف در دوره اپیدمی کرونا متوجه می‌شویم که بسیاری از افراد، رفتارهای وسواس گونه پیدا کردهاند مثلا اسپری ضدعفونی کننده را مدام و هر چند دقیقه یک بار استفاده می‌کنند و یا موقع صرف غذا حالات غیر طبیعی دارند.
آسیب های روحی و روانی کرونا از اواخر سال 98 آغاز شده است و به دنبال درگیری وسیع مردم جهان به این بیماری، آسیب‌های فراوانی را به جای گذاشته است که تبعات آن تا سال های به طول خواهد کشید، اما برای جلوگیری از آسیب های بیشتر آن باید اقدامات اساسی انجام داد.
اختلالات روانشناختی و روانی از جمله آسیب های کرونا است
بیماری های روانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شود. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته شده نیست ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها مؤثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا از جمله این اختلالات هستند.
یک مشاور، روان پزشک و متخصص اعصاب در این خصوص می گوید کرونا پیامدها و آسیب های روحی و روانی فراوانی را از ۹ ماه پیش تاکنون برجای گذاشته است که استرس حداقل ترین و طبیعی ترین حالت آن است.
دکتر فرخ بخت شادی اظهار کرد: اختلالات روانشناختی و روانی از جمله آسیب های کرونا است، البته به طور مثال داشتن مقداری ترس و اضطراب در مواجهه با این گونه حوادث، طبیعی است؛ بر این اساس انتظار نداریم هیچگونه اضطراب و نگرانی در جامعه وجود نداشته باشد.
وی افزود: البته مقدار طبیعی آن جامعه را به سمت احتیاط و هوشیاری سوق می دهد و افزایش آن موجب آسیب به روح و روان مردم می شود، تفسیر درست از وقایع و منطقی بودن موجب غلبه بر استرس و نگرانی می شود، البته آموزه های دینی نیز می تواند ما را برای غلبه بر این شرایط مهیا کند.
دکتر بخت شادی تاکید کرد: جدی گرفتن کرونا با ترسیدن و استرس داشتن تفاوت فاحش دارد و باید توجه به پروتکل های بهداشتی را از یاد نبریم و از طرفی استرس موجب ضعف دستگاه ایمنی بدن می شود.
وی با اشاره به آسیب های روانی ناشی از کرونا و بیان این نکته مهم که شناخت و فهم این آسیب‌ها چه کمکی به جامعه می کند، توضیح داد: افزایش آگاهی در مورد اثرات روانشناختی کرونا در قسمت های مختلف زندگی شخصی و اجتماعی اقشار گوناگون مردم در سنین مختلف موجب کاهش استرس و آسیب های حاصل از آن شده و موجب آمادگی شخصی و خانوادگی برای مقابله با این گونه آسیب ها می شود.
استرس ابتلا به کرونا و عواقب آن
محمد رضا محمدی روانشناس بالینی روز جمعه با اشاره به نشانه های ابتلا فرد یا افراد به یک یا چند ویژگی از اختلال روانی، گفت: برای نمونه با پیدایش و ورود سرزده ویروس کووید ۱۹ به زندگی فردی و اجتماعی مردم، به نحوی بارز ترس و اضطراب و از همه مهمتر استرس ابتلا به بیماری کرونا وارد زندگی مردم شد و بدین طریق نه تنها این روند موجب تغییر سبک زندگی، بلکه اختلالات روانی از جمله انواع وسواس در میان بسیاری از مردم افزایش یافت.
وی افزود: در این خصوص و با توجه به اتفاقاتی که ویروس کرونا با خود به دنبال داشت، موجب شد بسیاری از مردم کوچک و بزرگ، پیر و جوان بطور طبیعی حداقل احساس استرس، فرسودگی شغلی، نگرانی، غم یا خستگی ذهنی را تجربه کنند و در مواجهه با این بیماری یا شنیدن اخبار مرتبط با آن، عکس العمل های غیرعادی از خود نشان دهند که به نوعی اختلال روانی را می توان در این گونه مواقع تشخیص داد.
محمدی گفت: فردی که به اختلال روانی مبتلا است احتمال اینکه به فکر خودکشی، اختلال خواب، کم اشتهایی یا ضعف در کارکردهای زندگی و از همه مهمتر استرس و اضطراب مواجه شود بسیار است و از این رو به هر دلیلی می توان اذعان کرد این افکار و رفتار طبیعی نیست و با توجه به مشکل پیش آمده برای فرد بیمار، باید به تناسب شدت یا ضعف اختلال پیش آمده با مراجعه به کلینیک های مشاوره به فکر بهبودی و تسکین آن بود.
مشکلاتی که پس از کرونا هم می ماند
به گزارش پایگاه اینترنتی en.people، محققان موسسه سلامت جهانی بارسلونا (ISGlobal) که این مطالعه را انجام دادند در جریان ارایه گزارشی در زمینه این مطالعه اعلام کردند که سلامت روان افراد به طور همزمان توسط چند مکانیسم مورد حمله قرار گرفته و اتخاذ اقدام فوری در این زمینه ضروری است.
آنها تاکید کردند: هزینه های اقتصاد جهانی همراه با مشکلات بهداشت روانی سالانه به یک تریلیون دلار آمریکا رسیده است که ۸۵ درصد از مبتلایان به اختلالات روانی نمی توانند در کشورهای فقیر با درآمد متوسط تحت درمان قرار بگیرند و این امر باعث «بحران بی سابقه جهانی» می شود.
آنها توضیح دادند: بیماری همه گیر کووید-۱۹ بر سلامت افراد و نیز بر اهداف شخصی، پویایی خانواده، نقش آنها در کار و ثبات اقتصادی آنان تأثیر گذاشته است.
از دیگر عواملی که به این بحران دامن می زند، می توان به تغییر در نقش های خانوادگی، خشونت خانگی، انزوا، تنهایی، غم و اندوه ناشی از دست دادن خانواده یا دوستان، اضطراب عمومی، فرسودگی شغلی و استرس پس از مصیبت بزرگ (تروما) اشاره کرد.
این مطالعه همچنین نشان داد که در ۳۰ تا ۶۰ درصد بیماران مبتلا به کرونا سیستم عصبی مرکزی و محیطی آنها تحت تأثیر قرار گرفته است که منجر به بروز مشکلات مختلفی می شود.
هذیان شایع ترین و حاد ترین سندرم عصبی - روانپزشکی است که بیماران مبتلا به کووید-۱۹ از آن رنج می برند و به دنبال آن حالت افسردگی و اضطراب ایجاد می شود؛ این در حالی است که افسردگی و خستگی وضعیت های طولانی تری هستند.
محققان موسسه سلامت جهانی بارسلونا براساس نتایج این تحقیق خواستار ارایه راهکارهای حمایت اجتماعی برای مقابله با مشکلات ناشی از بیکاری، از دست دادن غیرمنتظره عزیزان، تنهایی و انزوا، با تضمین ارایه خدمات اساسی و تأمین اعتبار خدمات اجتماعی برای کمک به خانواده های نیازمند شدند.
