این روزها آمارهای ابتلا و مرگ و میر کرونا نسبت به ابتدای اردیبهشت کمی کاهش یافته است. عده‌ای دستورالعمل‌های بهداشتی را سخت‌تر از گذشته رعایت می کنند اما متاسفانه عده‌ای نسبت به آن بی‌تفاوت شده و گویا خسته از شرایط کنونی، عادی‌انگاری را در پیش گرفته و همزیستی با کرونا را برگزیده‌اند.
نرگس درودیان، خبرگزاری
دانا، سرویس سلامت؛ عادی‌انگاری اجتماعی به گفته کارشناسان، احساس ناشی از خستگی روانی
تداوم بحران است که زیر سایه بهره‌گیری از هنر رسانه، گفت وگو با مردم، تبلیغات صحیح
و تکنیک‌های ارائه آمار واخبار از بین خواهد رفت.
۱۳ فروردین ماه ۱۴۰۰ بود که آمار جانباختگان کرونا پس از هفته‌ها روند کاهشی، بار دیگر سه‌رقمی شد و سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از فوت ۱۱۷ هموطن و ۱۱ هزار و ۶۶۰ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور خبر داد.
عددی که این روزها سوگ نزدیک به ۴۰۰ خانواده را روایت می‌کند و به گفته کارشناسان اجتماعی سوغات سفرهای نوروزی ۱۴۰۰ و عادی‌انگاری اجتماعی است.
حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری هم در جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا گفته بود: رعایت مردم نسبت به پروتکل‌های بهداشتی در کشور به طور متوسط ۶۱ درصد است و ۳۹ درصد از مردم دستورالعمل‌های بهداشتی را مراعات نمی‌کنند.
مرگ تنها برای همسایه نیست
یک رفتارشناس می‌گوید: خیزش موج‌های دوم تا چهارم کرونا نتیجه عادی‌انگاری است. البته با وجود نگرانی‌های نظام سلامت، مسیر سفر، ترددهای شهری و تشکیل دورهمی‌های خانوادگی باز بود و خود الگویی برای عادی‌انگاری شد.
همزمان با هشدارها نسبت به روند عادی‌انگاری کرونا در کشور و ورود کشور به موج چهارم کووید-۱۹، آمار مبتلایان و بستری شدگان ویروس کرونا افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده است.
این روزها بیماری کرونا بر کل نقشه کشور سایه انداخته، به‌طوری که بیشتر شهرها به رنگ نارنجی و قرمز کرونایی درآمده‌اند، اما با این حال هنوز برخی مرگ را برای همسایه می‌دانند و بعد از یک‌سال و اندی از شیوع بیماری سعی دارند جان خود و دیگران را با رعایت نکردن شیوه‌نامه‌های بهداشتی به خطر بیندازند.
به گفته دین‌پرست، شرایط بیماری در کشور در شرایط نامناسبی قرار دارد و در شرایط پیش رو باید با بسیج همه امکانات و البته همراهی مردم به‌صورت رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی بر موج چهارم بیماری غلبه کنیم.
وی با بیان اینکه برای مهار موج چهارم بیماری کرونا راهی جز هماهنگی و هم‌افزایی ظرفیت‌ها در کشور نیست، گفت: براساس تجربه، مکانیسم کارآمد و عملیاتی در مهار بیماری منحوس کرونا، رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی است و باید میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی از وضعیت کنونی ۵۸ درصد به بالای ۹۰ درصد برسد.
از دیگر سو با وجود اخطارها و هشدارهای جدی متخصصان حوزه بهداشت، برخی از افراد جامعه قانون‌گریزی می‌کنند و پروتکل‌ها و محدودیت‌ها را نادیده می‌گیرند، این مساله هم از سوی مردم و هم از طرف مسئولان دائماً مورد انتقاد است و معتقدند که برای عبور از بحران ملی کرونا نیاز به مشارکت همگانی است اما قدم خاصی در این زمینه برداشته نمی‌شود.
مهدی عسکری‌پور روانشناس و مدرس دانشگاه درباره علل این عادی‌انگاری و چگونگی کاهش و رفع این آسیب اجتماعی به خبرنگار ایرنا گفت: از منظر طبیعی، بشر اعتقاد به خطرات یک بحران را با گذشت زمان از دست می‌دهد و براساس این احساس، مخاطرات واقعه عادی می‌شود.
وی افزود: در بحران کرونا نیز مخاطرات بیماری به تدریج با گذشت زمان عادی می‌شود، به عنوان مثال اکنون کشور هند با یک سونامی ویروس کرونا مواجه است، اما در این شرایط نیز گاها آداب و سنن سنتی و... توسط مردم انجام می‌شود.
مطابق با دستورات دین اسلام حفظ جان واجب است
این استاد دانشگاه ادامه داد: این کنش‌ها و رفتارها در هر یک از کشورها مشاهده می‌شود و این در حالیست که براساس دستورات دینی هم حفظ جان واجب و بنابراین باید از خطرات احتمالی به ویژه در جامعه مسلمان ایران پیشگیری شود.
این روانشناس تصریح کرد: یکی از مهمترین علل عادی‌انگاری اجتماعی در یک جامعه، تکرار مشابه و یکنواخت اخبار و اطلاعات واقعه است. تکرار همسان اطلاعات و آمار و ارقام مربوط به کرونا می‌تواند رویداد را برای جامعه عادی و در نتیجه مخاطرات را به دست فراموشی بسپارد.
تکرار «بدون تغییر» باعث عادی‌سازی واقعه می‌شود
عسکری‌پور با اشاره به مبحث تلقین در علم روانشناسی افزود: تکرار جملات انرژی‌بخش و مثبت نیز در علم روانشناختی به دلیل ثبت شدن این عبارات در ذهن و بنابراین عادی شدن این مثبت‌اندیشی انجام می‌شود.
وی تاکید کرد: بنابراین باید گفت، تکرار «بدون تغییر» باعث عادی‌سازی واقعه می‌شود و به منظور کاهش و رفع این آسیب (عادی‌انگاری بحران) باید از تنوع در ارائه آمار و اخبار استفاده کرد. ساخت فیلم، انیمیشن و بهره‌گیری از هنر رسانه می‌تواند از عادی‌انگاری اجتماعی جلوگیری کند.
عسکری‌پور ادامه داد: گاه این تکرار برای پیشگیری از وحشت روانی جامعه هم اتفاق می‌افتد، اما کاهش این تنش اجتماعی نباید به عادی‌انگاری اجتماعی بیانجامد و عمق فاجعه نادیده گرفته شود.
