روزهای سخت پاندمی کرونا حالا سلامت روان را به دغدغه اصلی متخصصان و روانشناسان تبدیل کرده است. این ویروس منحوس علیرغم ضررهای جانی و مالی زیاد بیشترین تاثیر خود را بر سلامت روان افراد گذاشته است.
نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ ایجاد مشکل در روند عادی زندگی، عموما با استرس و تنش همراه است. فشار روانی و بروز علائم پریشانی نیز از عوارض تنش ایجاد شده توسط کرونا در جامعه می‌باشد. ویروس کرونا به دلیل ناشناخته بودن، استرس مضاعف‌تری را به مردم وارد می‌کند. همانطور که زلزله و سیل می‌تواند خرابی‌های زیادی را برجای بگذارد، این بیماری نیز می‌تواند مشکلات جدی را برای تمامی جوامع ایجاد کند.
به یاد داشته باشید افراد با سابقه بیماری‌های زمینه‌ای و همچنین افسردگی و اضطراب در خطر بیشتری قرار دارند. اگر فردی سابقه بیماری داشته باشد، بحران‌ها و فشار روانی همراه آن باعث می‌شود بیماری او دوباره عود کند.
اضطراب واکنش طبیعی به شرایط سخت و تهدیدآمیز است اما اگر شدید و طولانی شده و رنج ایجاد کند، زندگی را مختل خواهد کرد. اضطراب می‌تواند روی سیستم ایمنی تأثیر منفی داشته باشد و بدن را برابر بیماری‌ها تضعیف کند. گاهی نیز اضطراب باعث رفتارهای ناکارآمد می‌شود برای مثال ممکن است باعث شود مکرراً اخبار اشتباه یا ناخوشایند را برای یکدیگر ارسال کنیم و پیام‌های درست و دستورالعمل‌های علمی را ندیده بگیریم.
یک روانپزشک می گوید با ورود غیرمنتظره ویروس کرونا به کشور و نیز اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی، اضطراب اجتماعی گریبان همه افراد جامعه از جمله بیماران زمینه‌ای را گرفته است.
محمدرضا محمدی افزود: به تجربه ثابت شده همه افراد در یک موقعیت بین فردی قرار دارند حتی در زمان تنهایی نیز افکار و اعمال ما تحت تاثیر این روابط قرار دارد. برخی در برقراری و حفظ روابط بین فردی سالم و تواناتر و برخی دچار مشکل هستند و این مساله می تواند ریشه در ژنتیک، نحوه تربیت و تعاملات اولیه فردی داشته باشد.
وی با بیان اینکه البته تجارب روزمره روابطی که فرد در دوران بلوغ برقرار می کند بتدریج به این ساختار اولیه شکل می دهد، افزود: اضطراب اجتماعی یکی از شایع ترین اختلال در بین افراد جامعه است که اکنون با توجه به شیوع ویروس کرونا و ترس و نگرانی از ابتلا و یا انتقال آن به خود یا دیگری، بروز این اختلال را خواهی نخواهی تشدید می کند.
این روانپزشک گفت: فردی نیست که در این موقعیت ترس و نگرانی را تجربه نکرده باشد زیرا در همه مکان ها و لحظات زندگی این ویروس ناقل را می توان با توجه به اینکه چه فردی و یا گروهی در کنار هم زندگی کردن مانند شاغلان ادارات و یا کارگران در کارگاههای تولیدی، به خوبی احساس و از این رو اختلال رفتاری شناختی یا اضطراب اجتماعی را در وجود دیگران مشاهده کرد.
محمدی افزود: آثار این اضطراب اجتماعی را می توان در لرزش صدا و عرق کردن دست، غیرعادی بودن صحبت در مقابل جمع یا حضور در میان غریبه ها بطور غالب احساس کرد. این دسته افراد وقتی در چنین موقعیت هایی قرار می گیرند قادر به مدیریت استرس خود نیستند. ممکن است انجام کارهایی مثل برقراری ارتباط چشمی و مکالمه های کوتاه، که به نظر دیگران ساده است، برای آنان بسیار سخت باشد و حتی از موفقیت های اجتماعی فرار کنند.
وی ادامه داد: اختلال اضطراب اجتماعی می تواند همه ابعاد زندگی این افراد را تحت تاثیر قرار دهد. نگرانی یا ترس شدید از قضاوت شدن، ارزیابی منفی یا تایید نشدن در یک موقعیت جمعی و گروهی، نگران از اینکه رفتار آنان مرکز توجه دیگران قرار گیرد و کم حوصله بودن در موقعیت های اجتماعی بویژه که وجود بیماری کرونا همچنان موضوع روز جامعه است، از دیگر عوامل تشدید کننده این اختلال رفتاری شناختی است.
این متخصص روان درمانگر با بیان اینکه در حالت عادی بالغ بر ۲۰ درصد افراد جامعه به اضطراب اجتماعی دچار هستند، افزود: به همین دلیل این عده اغلب از حضور در موقعیت هایی اجتماعی خودداری و اگر مجبور به حضور در آن جلسه شوند، با استرس و نگرانی زیادی درگیر خواهند بود.
محمدی تصریح کرد: باید توجه داشت اختلال اضطراب اجتماعی شدید می تواند زندگی روزمره فرد را مختل و ارتباط مبتلا به بیماری را با دوستان، خانواده و همسر، حتی در مصاحبه های شغلی و تحصیل با مشکل مواجه سازد. این افراد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به افسردگی و سوء مصرف مشروبات الکلی قرار دارند.
چگونه آرام باشیم؟
علی درخشان یک روان شناس بالینی می گوید کاملاً طبیعی است که با شیوع این بیماری افراد نگران سلامتی خود باشند، اگرچه کرونا ویروس یک بیماری بسیار واگیردار و در مواردی کشنده است، اما طبق گفته متخصصان افرادی بیشتر در معرض خطر قرار دارند که سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری‌های زمینه‌ای دارند و توصیه‌های پزشکان را جدی نمی‌گیرند؛ بنابراین افراد با رعایت نکات بهداشتی و پیشگیری می‌توانند از ابتلا به این ویروس تا حد زیادی مصون بمانند.
این روانشناس بالینی افزود: اگر مشغول گفت‌وگوی درونی با خود هستید و باورهای غیرمنطقی را در خود پرورش می‌دهید و به نگرانی خود دامن می‌زنید و احساس کردید نگرانی بیش‌از حد و دردسر ساز دارید بهتر است با یک روانشناس، مشاور یا یک دوست قابل اعتماد در مورد نگرانی خود صحبت کنید.
وی افزود: شاید نیاز باشد از برخی تکنیک‌های ذهن آگاهی یا مراقبه یا راهکارهایی که قبلاً در مواقع بحران به کار می‌بردید، استفاده کنید تا به این وسیله بتوانید بر اضطراب خود چیره شوید.
درخشان بیان کرد: هر راهکاری که به ذهن‌تان می‌رسد برای کاهش استرس و اضطراب خود انجام دهید؛ زیرا آسیب‌هایی که استرس به شما می‌رساند به مراتب بیشتر است.
این روانشناس بالینی افزود: بروز اپیدمی‌ها هر از گاهی در سراسر جهان رخ می‌دهد؛ گرچه برخی از آن‌ها ترسناک هستند اما کاملاً طبیعی است، باید توجه داشت که با آرامش و رعایت موازین بهداشتی توصیه شده حتی اگر در منطقه آلوده هم زندگی کنید می‌توانید نگرانی‌های خود را مدیریت کرده و به آن دامن نزنید.
