نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس ایران شناسی؛ بومگردی در ایران با ۴ اقلیم از ۵ اقلیم دنیا، متنوعترین صنایع دستی جهان، چند هزار سال قدمت و… نیاز به توجه بیشتری دارد تا رمقی گرفته و به بازوی اقتصاد گردشگری تبدیل شود.
بومگردی سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که ضمن حفظ محیط زیست، منجر به بهبود تندرستی مردم محلی میشود. در بومگردی، آموزش مهمان و میزبان بسیار مهم است و از این طریق میتوان به درک متقابل میان جوامع مختلف دست یافت.
بوم گردی این فرصت را ایجاد میکند تا گردشگران به داخل خانه ها و مزارع و کشت و زرع روستایی ها رفته (از سوییس تا ایران!) و با سبک زندگی آنان از نزدیک آشنا شوند. مثلا متوجه شوند که چگونه میتوان دانه ذرت کاشت و باغ های اناز و نخل های خرما چگونه هرس می شود و چگونه پوشاک و لبنیات محلی تولید می شود. همه این ها را که ظرفیت هایی در بوم گردی است را نمیتوان در هتل های لوکس ۵ ستاره و کروزهای مجلل چند طبقه در اختیار داشت.
بوم گردی ، بخشی فرصت آفرین در کسب و کار گردشگری جهان است که روز به روز بر اهمیت آن در مراکز علمی و تحقیقاتی و توسعه کسب و کار توریسم در کشورهای در حال توسعه و جهان اول افزوده می شود و کشور ما نیز به عنوان یکی از شگفت انگیز ترین مقصدهای گردشگری دنیا در خاورمیانه به این مقوله بیشتر توجه کند.
اکو توریسم تا لاکچری توریسم
همه کسانی که در دنیا به دنبال گردشگری هستند، مقصدهای لاکچری گردی و هیجان انگیز جهان را در نظر ندارند. برای انها مهم نیست که در هتل های اشرافی با اتاق هایی مجهز به استخر و سونا و خدمات ۲۴ ساعته اقامت کنند یا سوار بر کروزهای رویایی مجلل، گردشگری دریایی هیجان انگیزی را تجربه کنند. برای آنها مهم نیست که در فلان کافه و رستوران ۲۰۰ ساله وین و پاریس غذا بخورند یا در کافه طبقه چهارم تیفانی در خیابان پنجم نیویورک، اسپرسو ایتالیایی میل کنند.
اما برای آنها مهم است که سوار بر اتوبوس و ماشین و یا شتر و اسب شده و به مناطق روستایی و کمتر شناخته شده کشورها رفته و با چیزهایی آشنا شوند که پیش تر ندیده یا در رسانه ها به آن کمتر پرداخته می شود. سفر به مناطق حاشیه ای شهر یا روستا گردی یا اکو توریسم یا هر اسم دیگری که بر روی آن می گذاریم، اکنون بخش غیر قابل اجتناب صنعت گردشگری به عنوان سومین صنعت پولساز جهان است.
خلاقیت در این حوزه اهمیت زیادی دارد. حتی در عرصه بوم گردی هم میتوان خلاق بود و گردشگران را به سمت مقصدهای گردشگری جذاب هدایت کرد. نمونه آن را میتوان در کاری که شهرداری سالزبورگ اتریش در چند سال اخیر انجام داد مشاهده کرد. اتوبوسی به نام: Sound of Music Bus آماده شده تا گردشگران را با لوکیشن سکانس هایی از فیلم موزیکال آوای موسیقی (اشک ها و لبخندها) که یکی از فیلم های موزیکال معروف سینمای قرن بیستم بود و در مناطقی از سالزبورگ اتریش بازی شده بود آشنا کند.
مهمترین مزایای گردشگری بوم گردی
برخی از مهمترین مزایای گردشگری بوم گردی در صورت رعایت اصول دقیق ارائه میدهد، شامل موارد زیر است:
حفظ محیط اطراف
ارائه تجربه معتبر گردشگری
تقویت روشهای تحقیق و توسعه
افزایش اشتغال برای افراد محلی
کمک به توسعه اقتصادی محلی
حمایت مالی در حفظ و نگهداری محیط
محافظت از گونههای در معرض انقراض
تاثیرات فرهنگی عمیق و متنوع
فرصت عالی برای بازاریابی محصولات محلی
پل فرهنگی متقابل
کمک به مدیریت منابع طبیعی
اکوتوریسم مقرون به صرفه است
وضعیت بومگردی در ایران
قدم اول برای توسعه گردشگری در ایران، آن است که مردم دنیا بدانند که ایرانی زیبا وجود دارد که در سایه بیتوجهی داخلی و عناد خارجی ناشناخته است. ایران در سال ۱۳۹۹ به عضویت «سازمان بینالمللی بومگردی» درآمد. خبری مسرتبخش که میتواند کلید معرفی ایران و جاذبههایش به مردم جهان باشد. حال اگر ایران معرفی شد و طبیعتگردان آمدند، باید برای پذیرایی از آنان اقامتگاههای بومگردی مناسب وجود داشته باشد.
نقشه پراکندگی اقامتگاههای بومگردی که توسط گروه سیاست پژوهی و تحلیل داده نمافر گردآوری شده است، نشان میدهد که همه استانها اقامتگاه دارند و ساخت اقامتگاه جدید شاید دغدغه فعلی نباشد. در واقع مشکلات کیفی گریبانگیر بومگردی در کشور است؛ مثلاً مبنای قیمتگذاری خدمات مشخص نیست و درجهبندی کیفی اقامتگاهها هنوز به درستی انجام نشده است. به عنوان یک مثال عینی، در یکی از سایتهای اجاره اقامتگاه بومگردی ۳ اقامتگاه در مازندران وجود دارد که هر کدام چهار و پنج ستاره دارند اما قیمت یک شب اقامت در آنها ۱۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان برای هر نفر است. پس مبنا چیست؟
ولیتیموری، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (وزارتخانه فعلی) در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد که بومگردی میتواند ضعف زیرساختهای گردشگری در کشور را از بین ببرد. پس مسئولین به اهمیت بومگردی واقفند.
او «جامعه حرفهای اقامتگاههای بومگردی» را به عنوان یکی از متولیان این حوزه معرفی کرد. حتی در سال ۱۳۹۷، سازمان سندی با سازمان جهانی گردشگری امضا کرد که یکی از محورهای آن همکاری در زمینه بومگردی و گردشگری روستایی است و قرار شد در سال ۲۰۲۰ همایشی درباره بومگردی و گردشگری روستایی برگزار شود که عاقبتش مشخص نشد. یک روز میگویند ۱۶ هزار شغل در بومگردی ایجاد میکنیم، یک روز میگویند بومگردیهای کشور را درجهبندی میکنیم و یک روز دیگر هم حرف دیگر.