نازنین دادور، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ حدود ۱۸ ماه از شیوع ویروس کرونا می گذرد اما هنوز به فرآیند مهم و تاثیر گذار آموزش همزیستی با کرونا در جامعه به خصوص برای دانش آموزان توجه لازم نشده است در حالی که یادگیری خود مراقبتی در مقابل بیماری کرونا همانند مطالب درسی، تربیتی و مهارتی باید مورد توجه خانواده ها و دست اندکاران حوزه آموزشی جامعه قرار گیرد.
گویا هنوز این واقعیت مهم که زمان به پایان رسیدن بیماری کرونا مشخص نیست را باور نکرده ایم تا حداقل در کانون خانواده که مهمترین گروه تاثیرگذار اجتماعی هر جامعه ای برای سلامت، رشد شخصیتی،اجتماعی، مهارتی،آموزشی،تربیتی و خود مراقبتی در مقابل آسیب ها محسوب می شود به اعضای آن همزیستی با کرونا را بیاموزیم.
کودکان و نوجوانان برای مقابله با کرونا از رفتار اعضای خانواده به ویژه والدین الگوبرداری میکنند لذا باتوجه به شیوع گسترده این بیماری آموزش چگونگی رعایت شیوه نامههای بهداشتی و همزیستی با کرونا در جامعه بخصوص برای کودکان و نوجوانان در ۲ کانون مهم خانه و مدرسه ضرورت دارد.
کودکان و نوجوانان برای مقابله با کرونا و رعایت پروتکلهای بهداشتی رفتار اعضای خانواده به ویژه پدر ومادر را مشاهده و الگوبرداری میکنند،بنابراین رعایت این ضوابط توسط والدین، سبب رعایت فرزندان خواهد شد.
علاوه بر مشاهدات محیط، آموزش و تعلیم از طریق کتابخوانی ،تعاریف قصه و کلیپ های آموزشی و تصویری میتواند دانش آموزان را با رعایت پروتکلهای بهداشتی مقابله با کرونا آشنا کند.
برای آموزش همزیستی با کرونا میتوان از بازیهای رایانهای هم برای آموزش کودکان و نوجوانان استفاده کرد.
آیندگان و نسل متخصصان کمسواد
در حوزه آموزش حضوری، بویژه در بخش مدارس ضربات و آسیبهای کرونا بسیار جدیتر و درازمدتتر نمود داشته است. تعطیلی مدارس حضوری و به دنبال آن کاهش میزان سواد و بهرهوری علمی دانشآموزان اگرچه ممکن است در کوتاهمدت، آشکار نباشد، اما در بلندمدت باعث افت شاخصهای علمی و کاهش کیفیت دانشآموختگان مدارس و دانشگاهها خواهد شد.
این جنبه از زیانهای اقتصادی درازمدت کمتر مورد توجه کارشناسان قرار گرفته و لازم است در محافل علمی و تخصصی به شیوه مناسبی تبیین شده و راهکارهای کاهش پیامدهای آن تدوین شود.
در واقع آنچه بیش از هرچیز باعث ضررهای اقتصادی کلان در جوامع خواهد شد محدود به تعطیلی کسب و کارهای مرتبط با مدارس نیست و در درازمدت آثار منفی آن در ساحات مختلف اقتصادی و علمی و فناوری آشکار خواهد شد.
دامه این وضعیت، جامعه را با نسلی مواجه خواهد کرد که متخصصان و تحصیلکردگانش از سواد لازم برخوردار نبوده و توانایی تولید علم و دانشهای پایهای و زیربنایی را نخواهند داشت؛ از همین رهگذر بسیاری از مشاغل و صنایع تولیدی و خدماتی و بهداشتی آسیب خواهند دید.
اما در کوتاهمدت، تعطیلی مشاغل مرتبط با فعالیتهای روزانه مدارس باعث بیکاری انبوه فعالان مرتبط شده و ضربات اقتصادی زیادی به این اقشار وارد کرده است؛ از فعالان صنایع لوازم و التحریر، کیف، کفش و لباس و فروشندگان آنها تا رانندگان سرویس مدارس، تعمیرکاران و حتی بوفهداران و سرایداران مدارس.
برای داشتن تصویری دقیقتر و واقعیتر از مشاغلی که در یک سال و نیم گذشته از عدم بازگشایی حضوری مدارس، آسیب دیدهاند، لازم است چرخه حضور و فعالیت فیزیکی دانشآموز و معلم را از پیش از ورود به مدرسه تا بعد از تعطیلی ساعات آموزشی بررسی کرد.
در بخش اول این زنجیره، نیازهای نوشتافزاری دانشآموزان است که همه مشاغل مرتبط با آن آسیب دیدهاند. دو روز پیش ۱۵ شهریورماه رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم تحریر و نوشتافزار تهران، از کاهش ۷۰ درصدی مصرف نوشت افزار در کشور با شیوع کرونا خبر داده و گفته برای رونق بازار لوازمالتحریر نیاز به بازگشایی مدارس و دانشگاهها باهم است.
در واقع این کاهش کلان همراه است با کاهش فعالیت کارخانجات تولیدی، بیکاری کارگران، بیکاری حملکنندگان، توزیعکنندگان و فروشندگان. همین افت فعالیت را میتوان برای صنایع پوشاک، کیف، کفش و لباس حدود ۱۶ میلیون دانشآموز و معلم متصور دانست.
در بخش دوم زنجیره حضور فیزیکی درمدارس، ضرر هنگفت رانندگان و شرکتهای حملونقل معلمان و دانشآموزان قرار دارد که با در نظر داشت حدود ۱۱۰ هزار مدرسه در سراسر ایران، میتوان تصور کرد چه تعداد زیادی از رانندگان سرویسهای مدارس و دیگر فعالان ناوگان حملونقل عمومی و خصوصی دچار خسارت یا بیکاری شدهاند.
در حلقه سوم، مواد و تجهیزات مصرفی و لوازم و تجهیزات مدارس است که بخشی از آنها در دو سال تحصیلی گذشته بلااستفاده مانده و طبیعتا نیازی به تعمیر، سرویس یا تعویض آنها نبوده است؛ مانند تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، آب، برق، میز و نیمکتها و... . در این بخش میتوان از تعطیلی ناگزیر بوفههای مدارس هم یاد کرد که شبکه بزرگی از توزیعکنندگان و فروشندگان و حتی تولیدکنندگان صنایع غذایی را متضرر کرده است.
در ساختار اداری بسیاری از مدارس کشور پستهای رسمی خاصی هستند که فعالیتشان تنها با حضور فیزیکی دانشآموزان معنا پیدا میکند؛ اگر بتوان فرض کرد که در سال تحصیلی گذشته، معاونان پرورشی مدارس برخی فعالیتها را در فضای آنلاین دنبال میکردند، اما مشاوران مدارس در کنار متصدیان آزمایشگاه، کارگاه، کتابدار و معاونان اجرایی (دفترداران سابق) در شمار کسانی قرار میگیرند که به بهانه عدم حضور بچهها، یا با حذف پست مواجه شدهاند (در مدارس غیردولتی) و یا از مزایا و اضافهکاری ماهانهشان کاسته شده است.
بخش آخر این زنجیره، به سرایداران زحمتکشی ختم میشود که کار اصلیشان تازه بعد از پایان ساعت درسی آغاز میشود. این قشر عمدتا محروم و کمتر برخوردار، در سال تحصیلی گذشته با بیتوجهی مدیران آموزشوپرورش مواجه شدهاند و احتمالا به همین دلیل بود که تیرماه گذشته تجمع بزرگی را مقابل مجلس شورای اسلامی برگزار کردند.
در کنار این موارد، میتوان از کاهش مراودات اقتصادی مرتبط با فعالیتهای فوق برنامه، جشنهای ملی و مذهبی، اردوهای دانشآموزی، برخی سلف سرویسهای مدارس غیرانتفاعی و بسیاری مشاغل دیگر نام برد که از تعطیلی مدارس متضرر شدهاند.
امید است با افزایش سرعت و شمول واکسیناسیون و همراهی بیشتر مردم در مراعات شیوهنامههای بهداشتی، شاهد بازگشایی حضوری مدارس و بازگشت جریان زندگی در شریانهای علمی، اقتصادی و اجتماعی کشور باشیم.