اختلال کنترل تکانه ، نوعی اختلال اضطرابی است که در آن شخص نمی تواند جلوی افکار وسواس گونه و آسیب زای خویش را بگیرد و تا هنگامی که فکر خودرا به عمل تبدیل نکند ، استرس و اضطراب زیادی را تجربه می کند.
فاطمه زمانی ، خبرگزاری دانا ، گروه سبک زندگی ؛ اختلال کنترل تکانه ، نوعی اختلال اضطرابی است که در آن شخص نمی تواند جلوی افکار وسواس گونه و آسیب زای خویش را بگیرد و تا هنگامی که فکر خودرا به عمل تبدیل نکند ، استرس و اضطراب زیادی را تجربه می کند.
افراد مبتلا به این اختلال معمولا به طور تکراری یک رفتار زیان بار را انجام می دهند . آن ها فکر می کنند توانایی مقاومت در برابر وسوسه را ندارند . درنتیجه اضطراب و تنش فراوانی را تحمل کرده و این امر آن ها را وادار می سازد تا برای رهایی از تنش ، به افکارشان جامه ی عمل بپوشانند.
مهم ترین علائم و نشانه ها
علائم رفتاری
دزدی ، دروغ گویی ، آتش افروزی ، رفتارهای پرخطر ، بی پروا ، پرخاشگرانه و تهاجمی
علائم اجتماعی و عاطفی
کاهش عزت نفس یا گوشه گیری اجتماعی ، اضطراب ، تجربه ی تغییرات زیاد در افکار و خلقیات ، داشتن حس گناه یا بی توجهی
علائم شناختی
زودرنجی و پریشانی ، ناتوانی و ضعف در تمرکز
عوامل ایجاد کننده
دانشمندان دقیقا نمی دانند چه چیزی سبب بروز این اختلالات می شود.ولی عوامل زیادی در بروز آن نقش دارند.از جمله فاکتور های فیزیکی یا بیولوژیکی ، روانی ، عاطفی یا اجتماعی.
آن ها معتقدند که ساختار های خاص مغز مثل سیستم لیمبیک می تواند بر اختلال کنترل تکانه تأثیر بگذارد.هورمون های مربوط به پرخاشگری مثل تستوسترون هم می تواند نقش مهمی در پیدایش این اختلال داشته باشد.
مراحل انجام یک فکر در افراد مبتلا به اختلال کنترل تکانه
مرحله اول
یک تنش یا فکر وسواس گونه و اسب زا در ذهن ایجاد می شود.
مرحله دوم
فرد مبتلا برای گسترش تنش و اقدام به آن برنامه ریزی می کند.
مرحله سوم
اقدام به عمل که لذتی شدید را برای فرد ایجاد می کند.
مرحله چهارم
پس از محقق شدن خواسته ، احساس آرامش داشته و به ادامه ی زندگی می پردازد.
مرحله ی پنجم
احساس پشیمانی و گناه به سراغ فرد می آید و با وجود تنش ممکن است فرد دوباره آن کار را تکرار کند. البته این مرحله در همه ی افراد دیده نمی شود.
درمان
پژوهش ها برای درمان اختلال کنترل تکانه ای تمرکز روی استفاده از درمان شناختی و دارو درمانی دارد. درمان شناختی می تواند به شخص کمک کند تا یاد بگیرد آرام باشد ، با افکار منفی مبارزه نماید و مانع از رفتارهای آسیب رسان شود.
دارو ها نقش جانبی درمان این اختلال را به عهده دارند و درمان اصلی با روان درمانی انجام می شود. هم چنین گروه درمانی و خانواده درمانی نیز از جمله روش هایی است که می تواند به درمان این اختلال کمک کند .
