با توجه به اینکه مسئله‌ی کمبود خواب و بی‌خوابی رایج است، زیاد در موردشان صحبت می‌شود؛ اما در مورد مضرات زیاد خوابیدن کمتر می‌شنویم، در حالی که زیاد خوابیدن هم می‌تواند بد باشد، مثلاً افسردگی یا برخی از بیماری‌های مزمن، خصوصاً اگر با مشکلی در سلامتی ارتباط داشته باشد.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس سلامت؛ حتما تابه حال در مورد عوارض و خطرات کم خوابیدن زیاد شنیده اید اما از طرفی دیگر، خوابیدن بیش از حد نیز خطرات خودش را دارد. مسئله خوابیدن مدت زمان زیادی است که مورد تحقیق محققان قرار گرفته است و مدت زیادی است که در حال بررسی اثرات آن بر روی مغز هستند.
این موضوع ثابت شده است که بدن هنگام خواب خودش را بازیابی می کند و استراحت زیاد می تواند مشکلاتی مربوط به سلامتی را به وجود بیاورد. بحث این بخش از سلامت نمناک مربوط به عوارض خواب زیاد است که همانند عوارض کم خوابی نمیتوان به سادگی از ان گذشت.
چه اندازه خواب، بیش از اندازه محسوب می‌شود؟
آیا طبیعی است که دوازده ساعت در روز بخوابیم؟ قطعاً خیر.
هرچند نیاز داریم تا هر شب به اندازه مشخص و کافی بخوابیم تا انرژی خوبی ذخیره کنیم و عملکردهای بدنمان را حفظ کنیم (مانند توانایی‌های ادراکی، سم‌زدایی و غیره)؛ اما خواب زیاد هم دردسرساز است.
مطالعات در مورد خواب همچنان ادامه دارد و کامل‌تر می‌شود، اما چیزی که تاکنون مسلم شده این است که همه‌ی کارشناسان و متخصصین باور دارند که بین هفت تا نه ساعت خواب در شب برای اکثر افراد بزرگسال، نرمال و سالم است. این میزان خواب، میانگین مقدار خوابی است که افراد 18 تا 64 سال به آن نیاز دارند تا احساس انرژی کرده و بهترین عملکرد خود را داشته باشند.
آیا خوابتان زیاد است؟
اول از همه باید ببینیم که زیاد خوابیدن یعنی چه و چه مقدار را می توان خواب زیاد محسوب کرد؟ خواب استاندارد و طلایی حدود 8 ساعت است و متعادل محسوب می شود و بعضی از متخصصان نیز معتقدند که بین 7 تا 9 ساعت می تواند خواب طبیعی باشد که برای افراد بین 18 تا 64 سال توصیه می شود.
مقدار مناسب خواب ثابت می کند که افراد با 7 ساعت خواب می توانند نشاط و انرژی کافی را داشته باشند اما ممکن است که افراد دیگر به بیش از این مقدار نیاز داشته باشند و اگرچه در بیشتر مطالعات، بیش از 9 ساعت خواب زیاد محسوب می شود.
اگر در آخر هفته ها خواب کمی دارید، با چالش بزرگی روبرو نخواهید بود و اگر به طور منظم هر شب را بیش از 9 ساعت می خوابید و هنوز هم احساس انرژی کافی ندارید، بهتر است که تجدید نظری در میزان خواب خود داشته باشید و تخمین زده شده است که بیش از 2 درصد از جمعیت به طور طبیعی خواب زیادی دارند اما مشکلاتی را به وجود خواهد آورد که قابل درمان است.
آیا فکر می کنید که زیاد خوابیدن برای شما مفید است؟
جواب بعضی از محققان به این سوال خیر است و شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد زیاد خوابیدن می تواند باعث ایجاد مشکل شود و گاهی اوقات میل بیش از حد به خواب نیز می تواند ناشی از مشکلاتی باشد که در این مقاله به عوارض و مشکلات ناشی از آن اشاره خواهیم کرد.
تحقیقات نشان می‌دهد خواب بیشتر از ۸ ساعت و نیم، احتمال مرگ و میر را تا ۱۵ درصد افزایش می دهد. خواب زیاد اگرچه بیماری نیست، ولی می تواند نشانه بیماری باشد به طوری که افرادی که بیش از حد می خوابند نسبت به سایر افراد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری هایی نظیر دیابت و چاقی قرار دارند. در اینجا ۶ عارضه جسمی و روانی ناشی از خواب زیاد در شبانه روز معرفی شده است:
کاهش تمرکز: بر اساس تحقیقات انجمن طب سالمندان آمریکا، خواب مزمن و طولانی مدت می تواند تاثیرات منفی بر روی تمرکز در انجام کارهای روزمره داشته باشد.
مرگ زودرس: مطالعات اپیدمیولوژیک در مقیاس بزرگ نشان داده اند که خواب طولانی مدت با مرگ زودرس ارتباط دارد. البته هنوز علت دقیق این ارتباط مشخص نیست ولی ظاهرا التهاب در این میان نقش جدی دارد. افزایش خواب و به تبع آن ابتلا به اضافه وزن و چاقی، التهاب در بدن را افزایش داده و خود عامل خطری برای ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و در نهایت مرگ زودرس است.
افسردگی: خواب زیاد و افسردگی می توانند علت و معلول هم باشند به این معنی که هم افسردگی منجر به خواب طولانی مدت می شود و هم خواب بیش از حد، خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد. افراد مبتلا به پرخوابی دو برابر بیش از سایرین در معرض خطر افسردگی هستند.
خستگی تمام وقت: ساعت بیولوژیکی بدن نیاز به برنامه ثابتی دارد. اگر خواب و بیداری تان زمان مشخصی ندارد، کارایی تان را نیز از دست می دهید.درست است که آخر هفته ها و روزهای تعطیل برنامه خواب همه به هم می ریزد اما با این حال باید سعی کنید زمان خواب و بیداری تان را تنظیم کنید. نتایج پژوهش های اخیر نشان می دهند افرادی که ساعت مشخصی برای خواب و بیداری ندارند حتی اگر زیاد هم خوابیده باشند، باز هم احساس خستگی می کنند.
خطر ابتلا به بیماری های قلبی: بیماری های قلبی در حال حاضر علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است و در این میان خواب بیش از ۹ ساعت در شبانه روی شانس ابتلا به این بیماری ها را تا ۳۴ درصد افزایش می دهد. در این میان شانس ابتلای زنان به بیماری های قلبی ناشی از خواب زیاد، نسبت به مردان بیشتر است.
افزایش وزن: تحقیقات نشان می دهد کم خوابی به میزان ۲۷ درصد و خواب زیاد به میزان ۲۵ درصد خطر ابتلا به چاقی را افزایش می دهد. مسلما زمانی که شما بیشتر می خوابید، کمتر تحرک دارید و در نتیجه کالری کمتری هم می سوزانید.
خطر ابتلا به دیابت: هر چه افراد بیشتر بخوابند، بیشتر مستعد اضافه وزن می گردند و اضافه وزن مقاومت به انسولین را افزایش می دهد که نتیجه آن نیز افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو است. خواب بیش از حد اختلالاتی را در متابولیسم گلوکز به وجود می آورد و حساسیت به انسولین را کاهش می دهد.
