واکنش گریز یا ستیز. . .

فاطمه ترکاشوند-کارشناس ارشد مشاوره-پایگاه خبری دانا(گروه سلامت و سبک زندگی): بسیاری از ما والدین از خود می‌پرسیم که تا چه حد داد و فریاد زدن بر سر کودکان به آنها آسیب می‌رساند. می‌توان گفت که این صدمه بستگی به شدت و نوع این فریادها دارد. داد زدن سر کودک آن‌ها را می‌ترساند و باعث می‌شود که احساس بی‌پناهی کنند. متخصصان هم می‌گویند که داد زدن سر کودک فایده‌ای هم ندارد. پاسخ جنگ یا گریز، یک واکنش فیزیولوژیکی است که زمانی رخ می‌دهد که ما چیزی را تجربه می‌کنیم که مغزمان آن را تهدیدکننده می‌داند. به این ترتیب، کودک شما نمی‌تواند وقتی سر او فریاد می‌زنید، چیزی یاد بگیرد زیرا مغزش به او می‌گوید این فرد بزرگسال که سرش فریاد می‌زند یک تهدید است و به طور موثر سایر بخش‌های مغز را که به محافظت و دفاع اختصاص ندارد، خاموش می‌کند. تحقیقات نشان داده است کودکانی که معمولا در معرض داد و فریاد والدین خود هستند، بیشتر احتمال دارد که دچار اضطراب شوند و میزان افسردگی در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. در واقع کودکان اضطراب را که ناشی از این رفتار والدین است، جذب می‌کنند. علاوه‌بر‌این، احتمال پرخاشگر شدن کودک هم بیشتر می‌شود. کودکان رفتار والدین خود را تقلید می‌کنند در نتیجه اگر زیاد سر کودک داد می‌زنید باید انتظار داشته باشید که کودک شما هم نشانه‌هایی از پرخاشگری را نشان دهد. مطالعه‌ی دیگری نشان داده است که داد زدن سر کودک روی کودکان تأثیری مشابه با تنبیه بدنی دارد. آزار کلامی و فریاد زدن مکرر حتی می‌تواند نحوه رشد مغز کودک را تغییر دهد. گاهی اوقات می‌توانید برای کودکان مهلت تعیین کنید. مثلا اگر برای رفتن به رخت‌خواب تعلل می‌کنند، به آن‌ها بگویید که فقط پنج دقیقه فرصت دارند که بازی خود را تمام کنند و به تخت بروند. بعد از پنج دقیقه تنبیهی که در انتظارشان است را تشریح کنید. معمولا بچه‌ها با این تهدیدهای جدی، رفتار خود را اصلاح می‌کنند. وقتی عصبی هستید، موقع خوبی برای یاد دادن مسائل خلاقی به کودک نیست. باید از قبل خط قرمزهای خود را برای کودک مشخص کنید. برای او توضیح دهید که هر رفتارش چه نتایجی ممکن است داشته باشد. با تعیین کردن این خط قرمزها، معمولا می‌توانید کودکان را راحت‌تر کنترل کنید. اما اگر بعد از هر رفتار اشتباه، سعی کنید کودک را با داد و فریاد تربیت کنید، نتیجه‌ی عکس می‌گیرید.