چاقی رهاورد کرونا برای دانش آموزان پس از ۳ سال دوری از مدارس

مهمترین علل چاقی کودکان چیست؟

شیوع کرونا و در خانه ماندن کودکان باعث ایجاد اشتهای کاذب آنها می‌شود؛ کودکانی که در خانه ماندند سرگرمی نداشته و خود به خود به سمت غذا خوردن روی می‌آورند در این میان اگر یخچال و آشپزخانه نیز پر از میوه‌ها و سبزی‌های خوردنی باشد برای آنها بهتر است، اما اگر به جای میوه و سبزی انواع شیرینی و خوراکی‌های صنعتی در خانه باشد، قطعاً کودکان این نوع مواد غذایی را بیشتر مصرف می‌کنند و به همان میزان نیز بیشتر در خطر ابتلاء به چاقی قرار دارند.

زندگی صنعتی همه افراد جامعه از جمله کودکان را مستعد چاقی کرده و کرونا هم نمکی بر زخم چاقی کودکان شده است، کودکان از خانه بیرون نمی‌روند، فعالیت بدنی مناسب و کافی ندارند و این باعث شده که فعالیت آنها کم شود، علاوه‌بر این چون در خانه هستند بیشتر به دنبال غذا می‌گردند و غذا خوردن برای آنها یک تفریح است، تمام این موارد باعث اضافه وزن کودکان خواهد شد.

چاقی کودکان زمینه‌ساز چه بیماری‌هایی است؟

چاقی کودکان به جز کودکان برای والدین هم دشوار است و غیر از ظاهر نازیبای کودک، شانس بیماری‌هایی از جمله دیابت و بیماری‌های قلبی در آنها افزایش خواهد داد.

اضافه وزن کودکان در چه سنی طبیعی است؟

لازم است در درجه اول از چاقی کودکان پیشگیری و افزایش وزن آنها نیز باید کنترل شود؛ البته انجام این موضوع به ویژه برای کودکان کار ساده‌ای نیست، اما کودکی که در حال رشد است باید مقداری اضافه وزن داشته باشد و این موضوع به سن کودک بستگی دارد، به طور مثال کودکان از یک تا پنج سالگی ممکن است، حدود ۹ کیلو اضافه وزن داشته باشند، اما سن آنها که بیشتر می‌شود، باید این مقدار کمتر باشد.

برخی کودکان در سن بلوغ اضافه وزن و افزایش قد را تجربه خواهند کرد، اما تمام این موارد باعث نمی‌شود تا در مورد چاقی کودکان بی‌تفاوت باشیم.

راهکار کنترل وزن کودکان در دوران کرونا چیست؟

در دوران کرونا و در خصوص کودکان نباید رژیم سخت برای کاهش وزن در نظر گرفته شود؛ به طور مثال اگر قرار است در طول سال سه کیلو اضافه کنند، با انجام برنامه ریزی و زیر نظر پزشک تغذیه یک کیلو اضافه کنند و به جای کاهش وزن افزایش وزن آنها کنترل شود.

باید مراقب بود تا در دوران کرونا به سیستم ایمنی بدن کودکان آسیب وارد نشود و تنها برای کودکان با چاقی حاد رژیم غذایی در نظر گرفته شود و با سرعت کمی اضافه وزن آنها کنترل شود، نیاز است این اقدام زیر نظر متخصص تغذیه انجام شود و والدین خودسرانه عمل و رژیم‌های سخت را برای کودکان اجرا نکنند.

باید فعالیت فیزیکی مناسب را جایگزین بازی و سرگرمی‌های مجازی کرد، در آپارتمان‌ها هم می‌توان بازی‌های کم سر و صدا انجام داد.

کم تحرکی و پرخوری دلیل چاقی کودکان

دکتر گلبن سهراب متخصص تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه چاقی کودک ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، گفت: یکی از شایع‌ترین دلایل اضافه وزن در کودکان سبک غلط زندگی، کم ‌تحرکی و پرخوری است. مشکلات مرتبط با سلامت جسم اولین مساله ای است که کودکان دچار اضافه وزن با آن روبرو هستند، افزایش میزان ابتلا به بیماری‌های مزمن متعدد شامل بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع ۲، پرفشاری خون، افزایش چربی‌های خون، بیماری‌های کبدی و بیماری‌های تنفسی از جمله این مشکلات است.

سهراب افزود: مواردی مانند آسیب به سلامت روان، اضطراب، افسردگی، عدم پذیرش توسط همسالان، اعتماد به نفس پایین و موفقیت‌های تحصیلی کمتر در کودکان و نوجوانانی که مبتلا به اضافه وزن یا چاقی هستند بیشتر مشاهده می شود.

وی به خانواده ها توصیه کرد: در گام نخست برای کنترل وزن کودکان بهتر است، یک آزمایش خون در زمینه تعیین غلظت هورمون های موثر در چاقی به ویژه هورمون های تیروئیدی و کورتیزول صورت گیرد تا مطمئن شویم چاقی کودک ناشی از مشکلات هورمونی نیست، در صورت وجود مشکلات هورمونی باید مشکل توسط پزشک متخصص برطرف شود تا تجویز راهکارهایی مانند افزایش فعالیت بدنی و رژیم غذایی موثر واقع شود و در صورتی که مشکل پرخوری کودک ناشی از مشکلات روانی باشد باید با روانشناسان در این مورد مشورت شود.

این متخصص تغذیه ادامه داد: کودکان باید روزانه ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشند که می تواند در چندین مرحله در روز انجام شود. والدین سعی کنند کودک را به انجام بازی ها و ورزش های پر تحرک تشویق کنند. باید ساعت تماشای تلویزیون و بازی های کامپیوتری در روز به حداقل برسد مطالعات زیادی نشان داده که این شیوه زندگی در کودکان با افزایش وزن آنها ارتباط مستقیم دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: معمولا برای کودکان و نوجوانان در حال رشد رژیم کاهش وزن مانند بزرگسالان توصیه نمی شود چون پیروی از رژیم های کاهش وزن ممکن است باعث اختلال رشد در این گروه سنی شود و تنها یک برنامه غذایی که مطابق با نیازهای کودک اعم از انرژی، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی تنظیم شود.

 وی با اشاره به اینکه میزان کاهش وزن مجاز برای کودکان ۲ تا ۵ سال، نیم کیلوگرم در ماه و برای کودکان ۶ تا ۱۱ سال حداکثر یک کیلوگرم در ماه است تاکید کرد: نوجوانان بالاتر از ۱۲ سال مجاز به کاهش یک کیلوگرم در هفته هستند، اصلاح رژیم غذایی کودکان با اعمال تغییرات در برنامه غذایی روزانه امکان پذیر است.

سهراب افزود: محدود کردن دسترسی کودکان به تنقلات پرکالری مهمترین توصیه برای کنترل وزن کودکان است و تنقلاتی مانند چیپس و پفک انرژی خیلی زیادی تولید می کنند و بسیار چاق کننده هستند،  ولی حاوی مواد موردنیاز رشد کودک مانند ویتامین ها و مواد معدنی نیستند.

وی اضافه کرد: لبنیات منبع بسیار خوب پروتئین و کلسیم هستند این گروه از موادغذایی برای رشد کودکان ضروری است، بستنی حاوی شکر و چربی زیادی است و نباید به عنوان جایگزین شیر و لبنیات به خصوص در کودکانی که مستعد اضافه وزن و چاقی هستند استفاده شود.

این متخصص تغذیه تصریح کرد: کودکانی که والدین‌شان چاق هستند خطر بیشتری برای ابتلا به چاقی تهدیدشان می کند همچنین چاقی بیشترین شیوع را در میان تک فرزندان و کمترین شیوع را در میان کودکان خانواده‌های شلوغ دارد. در کودکان به خصوص سنین پیش دبستان والدین بیشترین نقش را در شکل‌گیری الگوهای غذایی دارند چرا که غذا خوردن در کنار خانواده از موارد بسیار مهم و تاثیرگذار در ایجاد آرامش و شکل گیری عادات غذایی صحیح در کودکان است. زیاده‌روی در مصرف غذاهای سالم نیز می‌تواند باعث ایجاد اضافه وزن و چاقی در کودکان شود.

دکتر سهراب اهمیت خواب کافی برای پیشگیری از اضافه وزن و بروز چاقی را مورد توجه قرار داد و گفت: مطالعات نشان داده اند کودکانی که به اندازه کافی می خوابند کمتر مبتلا به چاقی می شوند.