نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ کوآگولوپاتی که اختلال انعقاد خون (که اختلال خونریزی نیز نامیده می شود) وضعیتی است که در آن توانایی خون برای انعقاد (تشکیل لخته) تحت تأثیر قرار می گیرد.
آنها می توانند مادرزادی (مانند هموفیلی ، بیماری فون ویلبراند یا بیماری های پلاکتی ارثی) یا اکتسابی (ناشی از سنتز معیوب عوامل انعقادی پلاسما یا جذب آنتی بادی هایی که به عملکرد لخته شدن خون حمله می کنند) باشند.
انواع خاصی از کواگولوپاتی اجازه لخته شدن خون را نمی دهند. برخی از انواع انعقادها با هیپرانعقاد (لخته شدن بیش از حد خون) مشخص می شوند که می تواند منجر به ترومبوز یا آمبولی شود. هر دو اختلالاتی هستند که در صورت عدم درمان کافی می توانند باعث مرگ زودرس شوند.
شایع ترین علائم اختلال انعقاد خون
شایع ترین علائم کوآگولوپاتی می تواند به اشکال زیر در بدن ظاهر شود:
- کبودی که بدون دلیل ظاهری ایجاد می شود
- هرماتروز (خونریزی در حفره مفصلی)
- خونریزی بعد از زایمان
- تجمع خون در حفره پلور (هموتوراکس)
- قاعدگی بسیار سنگین
- از دست دادن خون از طریق بینی
- خونریزی مقعدی
- خون در ادرار
- خون در اسپرم
- Livedo reticularis
- ترومبوسیتوپنی
- نعوظ غیرارادی و دردناک مداوم آلت تناسلی (پریاپیسم)
- خونریزی لثه
- روماتیسم
- لثه های خونی
- درد و تورم مفاصل
تشخیص اختلال انعقاد خون
تشخیص مبتنی بر تجزیه و تحلیل عینی عادات بیمار است نظیر:
- نوع دارویی که مصرف می‌کند
- اگر از آلرژی رنج می‌برد
- اگر تزریق خون انجام داده است
- اگر سیگار می‌کشد
- اگر الکل می‌نوشد
- سابقه پزشکی از بیمار
- تجزیه و تحلیل خون و آزمایشات برای ارزیابی لخته شدن خون
علل اختلال انعقاد خون چیست؟
اختلال انعقاد زمانی اتفاق می‌افتد که لخته‌سازی کم باشد یا وجود نداشته باشد. عواملی که اجازه انعقاد را می دهند، پروتئینی هستند که امکان تشکیل لخته های خون را فراهم می کنند. فقدان یا کمبود آن می تواند در نتیجه علل مختلفی نظیر موارد زیر باشد:
- شرایط ژنتیکی مانند هموفیلی، بیماری فون ویلبراند
- عوامل اکتسابی مانند داروهای ضد انعقاد (رقیق کننده های خون)، مصرف مداوم آنتی بیوتیک ها، بیماری کبدی یا انعقاد داخل عروقی
آیا می توان از اختلال انعقاد خون جلوگیری کرد؟
در مورد لخته شدن خون که بسیار سریع است (که می تواند باعث ترومبوز شود)، برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به اختلال انعقادی هستند، می تواند ایده خوبی باشد که تغییرات پیشگیرانه در شیوه زندگی را انجام دهند.
ورزش، کاهش وزن و ننشستن طولانی مدت می تواند علائم اختلالات انعقادی را کاهش دهد.
درمان اختلال انعقاد خون
هماتولوژیست می‌تواند تجویز داروهایی مانند موارد زیر را ضروری بداند:
- داروهایی که از تشکیل لخته خون جلوگیری می کنند
- قرص های ضد بارداری برای مقابله با خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی
- دارویی که جایگزین پروتئین در خون می شود تا خونریزی شما را کنترل کند
اختلال انعقاد خون در نوزادان
به گزارش سلامت نیوز، ایران نوشت: والدین همواره سعی می‌کنند به نحو احسن از فرزندشان مراقبت کرده نیازهای او را تأمین کنند،اما گاهی بی‌اطلاعی و ناآگاهی باعث بروز برخی مشکلات می‌شود که جبران آن بسختی صورت می‌گیرد. از این رو آشنایی با بیماری‌ها، مسائل و موارد مشکل ساز برای نوزادان بسیار ضروری است.
اختلال انعقاد خون یکی از مشکلاتی است که معمولاً تا قبل از 6 ماهگی کودکان را تهدید می‌کند و البته قابل درمان است. معمولاً نوزادان مستعد خونریزی یا لخته شدن خون هستند اما به گفته دکتر محمد فرانوش بدن نوزاد طی مدت 6 ماه به حالت فیزیولوژیک طبیعی می‌رسد و این مشکلات رفع می‌شود.
این متخصص خون و آنکولوژی کودکان در ادامه به «ایران» می‌گوید: سیستم انعقاد خون بدن نوزادان تا قبل از 6 ماهگی دچار عدم تعادل است. به عبارت ساده‌تر برخی نوزادان در هنگام تولد به دلیل کاهش فاکتورهایی که از لخته شدن ممانعت می‌کند مستعد خونریزی هستند و گروهی دیگر به دلیل کمبود برخی فاکتورها دچار لخته شدن خون می‌شوند. به همین دلیل همه نوزادان در بدو تولد در بیمارستان بررسی می‌شوند و تزریق ویتامین کا در بیمارستان هم به همین دلیل است اما در برخی از نوزادان علائم بیماری در همان ابتدا مشخص نیست و با گذشت زمان خود نمایی می‌کند. به همین دلیل خونریزی‌های غیرطبیعی یا کبودی‌های بی‌دلیل باید والدین را به وجود بیماری اختلال انعقادی خون مشکوک کند.خونریزی‌های غیرطبیعی در بدن نوزاد دلایل مختلفی دارد.
شایع ترین علل اکتسابی اختلال انعقاد خون
از میان شایع‌ترین علل اکتسابی می‌توان به عفونت‌ها و کمبود ویتامین کا اشاره کرد؛ اما گاهی هم این عارضه به دلایل مادرزادی اتفاق می‌افتد. برای مثال اختلال در تولید فاکتورهای انعقادی مانند فاکتور 2، 7،8،9 و 11 یکی از دلایل مادرزادی است. بررسی‌ها نشان داده اگر شدت کمبود این فاکتورها زیاد باشد نوزاد از همان بدو تولد علامت خونریزی را خواهد داشت اما اگر شدت کمبود ناچیز باشد علائم خونریزی با تأخیر یا تنها هنگام بروز اتفاقی خاص خود نمایی می‌کند.
به گفته دکتر فرانوش یکی دیگر از عوامل مؤثر در بروز این مشکل عملکرد نامناسب پلاکت‌ها یا کم بودن تعداد آنها در خون مادر است. معمولاً کمبود پلاکت خون مادر، تعداد پلاکت خون نوزاد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای مثال بیماری‌های روماتیسمی مادر یا داروهایی که در دوران بارداری استفاده می‌کند پلاکت خون او را کاهش می‌دهد. در این شرایط آنتی بادی‌های ایجاد شده از جفت عبور می‌کند و به کاهش پلاکت خون نوزاد منجر می‌شود، اما این مشکل به طور طبیعی قابل رفع است و معمولاً سه تا چهار هفته طول می‌کشد که این آنتی بادی‌ها از بین بروند و پلاکت‌ها به حالت عادی بازگردند.
وی در ادامه تأکید می‌کند در کنار این موارد، عوامل دیگری هستند که در عین باقی گذاشتن عوارض خطرناک قابل پیشگیری اند، برای مثال گاهی دیده می‌شود بین آنتی ژن پلاکت مادر و پدر اختلاف وجود دارد و نوزاد آنتی ژن پدری را به ارث می‌برد. در این موارد پلاکت‌های خون نوزاد بشدت پایین می‌آید. درصورتی که این مشکل به درستی تشخیص داده نشود نوزاد دچار خونریزی مغزی خواهد شد اما با تشخیص بموقع می‌توان از آسیب و عوارض ناشی از آن پیشگیری کرد.
پای ژنتیک هم در میان است
هرچند گاهی اختلالات انعقادی خون با گذشت زمان و بدون نیاز به مداخلات جدی پزشکی درمان می‌شود اما همواره بیمارانی وجود دارند که از این عارضه بشدت رنج می‌برند و در معرض مشکلات جدی ناشی از آن هستند. متأسفانه آمارها نشان می‌دهد اختلالات انعقادی خون در ایران نسبت به کشورهای دیگر شیوع بیشتری دارد.
دکتر فرانوش در توضیح این موضوع می‌گوید: بررسی‌ها ثابت کرده برخی مبتلایان به بیماری‌های خونریزی دهنده به صورت مادرزادی گروهی از ژن‌ها را ندارند که این کمبود به اختلال در عملکرد پلاکت دچار منجر می‌شود. ازدواج فامیلی یکی از دلایل بروز این مشکل است و متأسفانه با وجود هشدارهای مکرر همچنان ازدواج‌های فامیلی در ایران زیاد است.وی در خاتمه تأکید می‌کند: افرادی که در میان اعضای خانواده خود ابتلا به بیماری‌های مهم خونریزی دهنده را دارند باید قبل از ازدواج، آزمایش و بررسی‌های لازم را انجام دهند. اگر نتایج بررسی‌ها نشان دهنده وجود مشکلی جدی بود باید از ازدواج با یکدیگر خودداری کنند تا بتوانیم مانند بیماری تالاسمی با کاهش تعداد مبتلایان بیماری را کنترل کنیم.
