منجمان می گویند از گرفتگی‌های نادر تا گذر یک دنباله‌دار درخشان جدید، مواردی هستند که در سال میلادی جدید، نگاه جهان را به سمت آسمان معطوف می‌کنند.
تقی حسن زاده، پایگاه خبری دانا، سرویس دانش و فناوری؛ در سال جدید میلادی، شاهد درخشش «ابر ماه» خواهیم بود و دو نوع گرفتگی نادر، شگفتی مختصری را برای کسانی که به اندازه کافی خوش شانس هستند که به نقاط دوردست کره زمین سفر کنند، به ارمغان می‌آورد. یک دنباله‌دار درخشان نیز در ماه‌های ژانویه تا فوریه (اواخر دی تا اوایل اسفند) از آسمان عبور خواهد کرد و انتظار می‌رود که سال ۲۰۲۳ بهترین سال برای بارش‌های شهابی باشد.
دنباله دار نئووایز (۲۰۲۰ NEOWISE) را به خاطر دارید؟ سال ۲۰۲۳ می‌تواند رقیبی برای آن به همراه داشته باشد. دنباله‌دار «C/۲۰۲۲ E ۳ (ZTF)» که در سال ۲۰۲۲ کشف شد، احتمالاً با نزدیکتر شدن به حضیض خود یعنی قرار گرفتن در نزدیکترین نقطه به خورشید در روز ۱۲ ژانویه سال ۲۰۲۳ (۲۲ دی ۱۴۰۱) در آسمان خواهد درخشید، اگرچه احتمالاً اول فوریه ۲۰۲۳ (۱۲ بهمن) به درخشان‌ترین حد خود برای زمینی‌ها برسد؛ که در نزدیکترین فاصله به زمین در هنگام خروج از منظومه شمسی قرار دارد.
چندین مقارنه سیاره‌ای در سال ۲۰۲۳ وجود دارد، اما مقارنه‌ی یک سیاره غول‌پیکر و درخشان‌ترین سیاره را نباید از دست داد. به نظر می‌رسد این دو سیاره که در آسمان شب پس از غروب خورشید در روز دوم مارس ۲۰۲۳ قابل مشاهده هستند، تنها ۰.۳۲ اینچ (۰.۸ سانتی‌متر) از یکدیگر فاصله خواهد داشت یعنی به اندازه عرض ک انگشت دست. با این حال، باید مطمئن شوید که دید واضحی از افق جنوب غربی دارید.
خورشید گرفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که ماه نو از رو به روی خورشید حرکت کند. این اتفاق دو بار در سال ۲۰۲۳ رخ خواهد داد و هر دو رویداد مناظر فوق العاده‌ای برای زمین فراهم می‌کند. در روز ۲۰ آوریل ۲۰۲۳ خورشید گرفتگی هیبریدی کمیاب یعنی ترکیبی از خورشید گرفتگی کامل و خورشید گرفتگی حلقوی «موسوم به حلقه آتش» در غرب استرالیا و غرب پاپوآ نمایان می‌شود.
درست پیش از سپیده دم ۱۷ مه ۲۰۲۳، یک هلال ماه با نور ۵٪ بر سراسر مشتری حرکت می‌کند. پس از آن، اختفا رخ می‌دهد که رویدادی در ستاره‌شناسی است و هنگامی رخ می‌دهد که یک شیئ توسط شیئ در حال عبور دیگری، از دید بیننده پنهان شود. از آنجایی که مسیر مداری ماه به دور زمین فقط ۵ درجه نسبت به مدار زمین به دور خورشید مورب است، این امر هر چند وقت یکبار اتفاق می‌افتد.
این رویداد از بخش‌هایی از قاره آمریکا و اروپا قابل رویت خواهد بود، البته فقط برای کسانی که تلسکوپ دارند و تا سال ۲۰۲۶ دیگر تکرار نخواهد شد.
خوشه ستاره‌ای M ۴۴ در فاصله ۵۲۰ سال نوری از ما در صورت فلکی سرطان (خرچنگ) قرار دارد. با یک دوربین شکاری می‌توان حدود ۱۲ ستاره آبی درخشان را در آن تماشا کرد، اما در روز دوم ژوئن ۲۰۲۳ سیاره سرخ به آن‌ها ملحق خواهد شد و عکاسان می‌توانند از این لحظه تصویربرداری کنند.
برای تماشای گذر ۱۰۰ ستاره در هر ساعت در یک آسمان تاریک آماده شوید. پس از چند سال تماشای بارش شهابی زیر آسمان مهتابی، محبوب‌ترین بارش شهابی نیمکره شمالی در سال ۲۰۲۳ زمانی که ماه غروب می‌کند، رخ خواهد داد. بارش برساوشی که به شهاب‌های درخشان و سریع شناخته می‌شوند، توسط دنباله‌دار سوئیفت تاتل ایجاد می‌شود که تقریباً هر ۱۳۳ سال یک بار به دور خورشید می‌چرخد.
دیگر بارش‌های شهابی بدون حضور ماه در سال ۲۰۲۳ عبارتند از:
بارش شهابی شلیاقی در روز شنبه/یکشنبه، ۲۲ و ۲۳ آوریل - دوم و سوم اردیبهشت ۱۴۰۲ (۲۰ شهاب در ساعت)
بارش شهابی جباری در روز جمعه/شنبه، ۲۰ و ۲۱ اکتبر - ۲۸ و ۲۹ مهر ۱۴۰۲ (۲۰ شهاب در ساعت)
بارش شهابی اسدی در روز جمعه/شنبه، ۱۷ و ۱۸ نوامبر - ۲۶ و ۲۷ آبان۱۴۰۲ (۱۰ تا ۲۰ شهاب در ساعت)
بارش شهابی جوزایی در چهارشنبه/پنجشنبه ۱۳ و ۱۴ دسامبر - ۲۲ و ۲۳ آذر ۱۴۰۲ (۷۵ شهاب در ساعت) «ابرماه آبی» در آسمان می‌درخشد.
در سال ۲۰۲۳ چهار اَبرماه به وقوع خواهد پیوست. اَبرماه (Supermoon) به زمانی گفته می‌شود که ماه کمی بزرگتر از حد متوسط به نظر می‌رسد، زیرا کمی نزدیکتر به زمین قرار دارد و بزرگترین، درخشان‌ترین و بهترین آن‌ها ماه آبی خواهد بود.
ماه کامل اواخر اوت را ماه آبی (blue moon) می‌نامند؛ زیرا این دومین ماه کامل در یک ماه تقویمی است. براساس اعلام ناسا، ماه آبی تقریباً هر دو سال و نیم یک بار رخ می‌دهد.
آمریکای شمالی در حال گذراندن دوران طلایی خورشیدگرفتگی است. احتمالاً تا به حال در مورد خورشید گرفتگی کامل بعدی که در سال ۲۰۲۴ به آمریکای شمالی می‌آید، شنیده‌اید. با این حال، در سال ۲۰۲۳ یک خورشید گرفتگی حلقوی که حلقه آتش نیز نامیده می‌شود، در سراسر جنوب غربی قابل مشاهده خواهد بود.
ایالت‌های ایالات متحده از اورگان تا تگزاس از جمله بسیاری از پارک‌های ملی ایالات متحده شاهد این خورشید گرفتگی خواهند بود که در اصل یک خورشید گرفتگی جزئی است که طی آن قسمت میانی خورشید مسدود می‌شود.
اگر بتوانید حدود دو ساعت قبل از طلوع خورشید در ۹ نوامبر ۲۰۲۳ از رختخواب بیرون بیایید، می‌توانید هلال ماه را با ۱۴ درصد روشنایی در کنار یک سیاره بسیار درخشان یعنی زهره ببینید که به خودی خود منظره بسیار جذابی است و از آمریکای شمالی نیز امکان مشاهده ناپدید شدن زهره در پشت هلال ماه وجود خواهد داشت.
دنباله دار بیلا که آخرین بار در سال ۱۸۵۲ در منظومه شمسی داخلی دیده شد به زیاد به ایجاد بارش‌های شهابی شناخته نمی‌شود. با این حال، در سال ۲۰۲۳ می‌توان شاهد نمایشی نادر از آن طی بارش شهابی آندرومدیدز (Andromedids) بود که حدود ۶۰ شهاب در ساعت پرتاب می‌کند.
