این روزها خبر روبه رویی با پیک هشتم کرونا در حالی دهان به دهان می‌چرخد که آلودگی هوا، نفس مردم را در پایتخت و شهرهای بزرگ بند آورده‌است و این شبهه را که آلودگی هوا می‌تواند تا حدود زیادی خطر کرونا را بیشتر کند، ایجاد کرده‌است.
نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی، این ماجرا آن‌قدرها هم دور از ذهن نیست؛ زیرا پر واضح است که آلودگی هوا تاثیر مستقیم بر افزایش آمار بیماران قلبی و عروقی دارد. از سوی دیگر کرونا بیشترین آسیب را در دو سالی که گذشت روی همین بیماران گذاشت و نتیجه این‌که آلودگی هوا می‌تواند اثر مستقیم بر افزایش آمار مرگ و میرهای کرونایی داشته‌باشد.
آمار جهانی می‌گوید آلودگی هوا خودش به تنهایی می‌تواند عامل مرگ و میر باشد و سالانه حدود هفت‌میلیون نفر در جهان بر اثر همین موضوع دچار مرگ زودرس می‌شوند. حدود ۸۰ درصد این هفت‌میلیون نفر، ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی است و ۲۰درصدش مربوط به سایر ارگان‌هایی است که به دلیل آلودگی هوا درگیر می‌شوند. این مهم نشان می‌دهد تاثیری که آلودگی هوا روی سلامت جامعه گذاشته‌است، مشابه بیماری‌های شایعی همچون فشار خون، سیگاری بودن و فعالیت فیزیکی نداشتن است.
رسول خوش‌خلق، متخصص قلب و عروق تاکید کرد: «آلودگی‌های گازی و سوخت‌های فسیلی که در حدود ۲.۵میکرون است، بیشترین اثر را در ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی ایفا می‌کنند.» او به این موضوع اشاره می‌کند که «در حال حاضر آلودگی‌های مازوت از همه خطرناک‌تر است. هر ۱۰میکروگرم افزایش در ذرات معلق با سایز بیش از ۲.۵میکرون ، می‌تواند ۸ تا ۱۸درصد افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین مرگ و میر این بیماران را افزایش دهد که این ۱۸درصد رقم بزرگی است. مواجهه با این ذرات چه به شکل حاد و چه به صورت مزمن باعث افزایش احتمال ابتلا می‌شود.»
کرونا و آلودگی هوا
کرونا از زمانی که سر و کله‌اش در دنیا پیدا شد، بیشتر گروه‌های حساس را تحت تاثیر قرار داد و شاید بیشترین آمار فوتی‌ها مربوط به کسانی بود که مشکلات قلبی و عروقی یا تنفسی داشتند. آمارهای وزارت‌بهداشت نشان می‌دهد آلودگی هوا به‌طور میانگین سبب افزایش حدود ۲۰درصدی آمار قربانیان کرونا می‌شود. در واقع این تحقیق نشان داده آلودگی هوا زمینه مرگ و میر تقریبا ۱۵ تا ۳۰ درصد افرادی را که در زمان شیوع کرونا کشته شده‌اند، فراهم کرده است.
براساس گزارشی که وزارت بهداشت و درمان منتشر کرده است، تعداد قربانیان کرونا در کشورمان تا روز گذشته ۱۴۴هزار و ۶۸۵ نفر برآورد شده‌است. با توجه به این آمار، اگر به‌طور میانگین در نظر بگیریم که آلودگی هوا مرگ‌ومیر ناشی از کرونا را ۲۰درصد افزایش می‌دهد، می‌توان گفت از زمان شیوع کرونا در کشورمان، آلودگی هوا شرایط را برای مرگ حدود ۲۹هزار نفر از قربانیان کرونا مهیا کرده‌است.
اعتراف به مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها
اما در حالی دکتر خوش‌خلق از خطرناک بودن مازوت و افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی بر اثر استنشاق این گاز و در نتیجه آن افزایش شدت بیماری کرونا در این گروه از افراد سخن به میان می‌آورد که سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت‌محیط‌زیست ضمن تاکید بر عدم مازوت‌سوزی در تهران، می‌گوید: « از بین ۱۶ نیروگاه بخاری در کشور ۱۴ نیروگاه مازوت‌سوزی دارند.»
داریوش گل‌علیزاده هم به این نکته اشاره کرده که« تنها نیروگاه بعثت در منطقه ۱۶ تهران قابلیت مازوت‌سوزی دارد که از سال ۹۳ با حکم قضایی این بخش آن پلمب شده‌است. مازوت در نیروگاه‌های بخاری یا توسط صنایع سوزانده می‌شود اما صنایع ما در چند روز اخیر قطعی گاز نداشتند که بخواهند به سمت سوخت دوم و مازوت بروند. نیروگاه‌های‌مان نیز مازوت سوزی نداشته‌اند.»
گل‌علیزاده با وجود تکذیب استفاده از سوخت مازوت توسط برخی مسئولان وجود آن را در بعضی نیروگاه‌های کشور تایید کرده و توضیح می‌دهد : «از ۱۶نیروگاه بخاری در کشور ۱۴نیروگاه مانند نیروگاه طوس در مشهد، مفتح در همدان، سهند بناب در تبریز، ایرانشهر در سیستان و بلوچستان، شهید منتظری در اصفهان، شهید منتظر قائم در البرز، شهید رجایی در قزوین و بندرعباس مازوت‌سوزی دارند.»
این مقام مسئول توضیح می‌دهد: « می‌توان گفت مصرف مازوت عامل ایجاد آلودگی هوا نیست اما می‌تواند در شهرهایی که در مجاورت نیروگاه‌ها هستند، تشدیدکننده آلودگی هوا باشد. به این دلیل در سال‌های گذشته با وجود مصرف صرفا گاز، به علت وارونگی دما، آلودگی هوا داشته‌ایم.»
او به این موضوع تاکید می‌کند که« ما هیچ وقت مازوت‌سوزی در کشور را تکذیب نکردیم. تنها استفاده از سوخت مازوت در تهران را تکذیب می‌کنیم؛ چراکه واقعا چنین چیزی وجود ندارد.»
آلودگی هوا بیماران کرونایی را زمین می‌زند
دکتر خوش‌خلق معتقد است: «افرادی که مشکل قلبی دارند اگر در مواجهه با ذرات مازوت قرار بگیرند، بیش از دو برابر احتمال سکته قلبی آنها افزایش پیدا می‌کند و افراد مسن و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند، بیشتر در معرض این احتمال قرار دارند. البته باید دقت کنیم همیشه سکته قلبی مطرح نیست بلکه بیماری‌های دیگری هم وجود دارد که افزایش پیدا می‌کنند؛ از جمله این‌که سیستم‌های الکتریکی قلب بر اثر تحریک با آلودگی هوا ایجاد شود که باز هم افراد مسن و گروه‌های حساس احتمال بیشتری برای درگیری با این بیماری دارند.» حالا شما تصور کنید فردی که با این آلودگی‌ها به مشکلات قلبی دچار شده اگر در معرض کرونا هم قرار بگیرد، درصد شدت یافتن بیماری کرونا در او چند برابر می‌شود.
او توصیه می‌کند: «در حال حاضر افرادی که مشکل قلبی دارند یا دارای سابقه بیماری قلبی در نزدیکان و خانواده خود هستند، باید احتیاط بیشتری کنند. اگر کار ضروری ندارند از خانه بیرون نیایند یا این‌که در خانه از تصفیه‌کننده‌های هوا استفاده کنند و کمتر در جمع‌ها و جاهایی که هوا در آنجا نامطلوب است، شرکت کنند تا احتمال ابتلا به کرونا نیز در آنها کاهش پیدا کند.»
