فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ، پایگاه خبری دانا ، گروه سلامت و سبک زندگی ؛ هیجانات یک پدیده اجتماعی است که در ارتباط با سایر افراد بروز میکند، وقتی بهطور مستقیم یا غیرمستقیم با افراد ارتباط برقرار میکنیم، سلسلهای از هیجانها بهطور مداوم در ما ظهور مییابد و تظاهرات هیجانی ما در برخورد با شخصی که با او در ارتباط هستیم، عامل تحریکی برای وی ایجاد میکند و طرف مقابل نیز به نوبه خود با واکنشی که نشان میدهد، محرکی برای ما بهشمار میآید. برخی هیجانها مثل ترس، اضطراب، عصبانیت یا خجالت در عین حال که طبیعی و ضروری هستند، اگر به درستی با آنها برخورد نشود، ممکن است منجر به شکلگیری رفتارهایی شود که دردسرها و مشکلات متعدد و پیچیدهتری را به همراه داشته باشند؛ حال نوجوان برای یافتن هویت فردی و مشخص کردن جایگاه اجتماعیاش (در میان گروه) هر روز با موقعیتهای مختلفی روبهرو میشود که بایستی تصمیم بگیرد. دو ویژگی خاص تکاملی در مغز نوجوان وجود دارد که باعث افزایش رفتارهای پرخطر در آنها میشود، اول این که در دوران نوجوانی میزان حساسیت سیستم پاداش و لذت در مغز (خصوصا ناحیه نوکلئوس آکومبنس) چند برابر افزایش مییابد و این مسئله باعث میشود تا تمایل فرد برای انجام اعمال هیجانانگیز و لذتبخش افزایش یابد و دوم این که مرکز قضاوت، ارزیابی، برنامهریزی و کنترل خود (قشر پره فرونتال مغز) هنوز از رشد کافی برخوردار نیست. بسیاری از نوجوانان و نیز برخی از جوانان نه تنها تصمیمهای آنی و از روی احساس میگیرند بلکه ترس کمتری نسبت به عواقب احتمالی تصمیم و رفتار خود دارند و در نتیجه بیشتر درگیر کارهای پرمخاطره میشوند. لذا علت درگیر شدن بیشتر نوجوانان به کارهای غلط و رفتارهای پرخطر ریسک پذیری بالای آنها و داشتن پیش فرضیات غلط، عدم توجه به عواقب، غفلت و الویت های نادرست آنها است. هر ساله با نزدیک شدن به هفته آخر سال دغدغه برخی خانوادهها و مسئولین شروع میشود چرا که سنتی که در گذشته بسیار خوب بوده است و مردم با روشن کردن آتش کوچکی از روی آن میپریدند امروز تبدیل به مواد آتشزار و محترقه در خیابانها شده است. اگر والدین فکر کنند که میتوانند جلوی جوانان و نوجوانانشان را بگیرند، سخت در اشتباه هستند. زیرا آنها به هر طریقی از زیر چشم این مراقبتها خارج می شوند. بنابراین برای ایمنسازی در چهارشنبه سوری توصیه میشود والدین با فرزندان خود همراهی کرده و ضمن نظارت بر آنان نگذارند آنها به تنهایی از مواد آتشزا یا محترقه استفاده کنند؛ همچنین والدین بر خرید مواد آتشبازی از سوی فرزندان خود نظارت داشته و مواد آتشبازی بیخطر را از مراکز معتبر تهیه کنند. والدین میتوانند به عنوان اولین عنصر تاثیرگذار بر روی فرزندان آنان را با رفتارهای اجتماعی صحیح آشنا کرده تا شاهد اقداماتی نظیر پرت کردن مواد محترقه جلوی افراد دیگر و آتش زدن اموال عمومی نباشیم؛ والدین خطر استفاده از مواد محترقه را یادآوری کرده و آنان را با تبعات و آسیبهای حوادث سوختگی آشنا کنند. حضور جوانان و نوجوانان در جمعهای دوستانه میتواند احتمال انجام رفتارهای پرخطر را افزایش دهد؛ بنابراین خانوادهها باید نوجوانان و جوانان را به سمت تخلیه صحیح هیجاناتشان سوق دهند.