آیا با ورود به فصل‌های جدید، احساس افسردگی می‌کنید؟
آیا وقتی به فصل‌هایی مثل پاییز وارد می‌شوید، احساس افسردگی و کسل بودن دارید؟ در این دوره، ممکن است بی‌حال و کم انرژی باشید و تغییراتی در اشتها و خواب خود احساس کنید. آیا احساس خستگی و حساسیت بیشتری دارید؟
افسردگی فصلی چیست؟
افسردگی فصلی نوعی افسردگی است که با تغییر فصل‌ها بروز می‌کند. این نوع افسردگی معمولاً در پاییز و زمستان شایع‌تر است، به‌طوری‌که فرد با شروع پاییز، علائم افسردگی را تجربه می‌کند و این علائم در طول زمستان ادامه می‌یابد. با ورود به فصل‌های دیگر، معمولاً شدت این علائم کاهش می‌یابد.
افرادی که به افسردگی فصلی مبتلا هستند، ممکن است احساس کنند که انرژی‌شان به شدت کاهش یافته و دچار تغییرات در اشتها و وزن شوند. این علائم معمولاً با آغاز فصل جدید همزمان است.
ارتباط با اختلال‌های دیگر
ممکن است فردی که به افسردگی فصلی مبتلا است، در طول سال علائم خفیف‌تری از افسردگی را تجربه کند، اما با ورود به پاییز، این علائم تشدید می‌شود. همچنین، ممکن است فردی در پاییز و زمستان دچار افسردگی فصلی باشد و با نزدیک شدن به سال جدید، افسردگی دیگری را تجربه کند. از این رو، باید افسردگی فصلی را جدی گرفت و برای درمان آن اقدام کرد.
علائم افسردگی فصلی
فرد مبتلا به افسردگی فصلی ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- احساس غمگینی یا خلق پایین در بیشتر روزها
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های مورد علاقه
- احساس خستگی و بی‌حالی
- تغییرات خواب (افزایش یا کاهش قابل توجه)
- تغییر در اشتها و وزن
- کاهش تمرکز و دشواری در توجه
- احساس ناامیدی، بی‌ارزشی و گناه
- افکار خودکشی
تفاوت‌های فصلی
علائم افسردگی فصلی در پاییز و زمستان ممکن است با علائم آن در بهار و تابستان متفاوت باشد:
در پاییز و زمستان:
- خواب زیاد
- افزایش وزن
- خستگی و بی‌حالی
- افزایش اشتها، به‌ویژه برای کربوهیدرات‌ها
در بهار و تابستان:
- مشکل در خواب (بی‌خوابی)
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- اضطراب و زودرنجی
برای تشخیص افسردگی فصلی، این علائم باید در اکثر روزها و به مدت طولانی وجود داشته باشند و به حدی شدید باشند که مانع از انجام فعالیت‌های روزمره فرد شوند.
چه کسانی بیشتر در معرض افسردگی فصلی قرار دارند؟
افرادی که بیشتر در معرض افسردگی فصلی هستند شامل موارد زیر می‌باشند:
- افراد مبتلا به اختلال دو قطبی: این دسته به دلیل نوسانات خلقی بیشتر در معرض افسردگی فصلی قرار دارند.
- زنان: به دلیل زمان بیشتری که در خانه می‌گذرانند و تغییرات هورمونی، احتمال ابتلا به افسردگی فصلی در آن‌ها بیشتر است.
- افراد با سابقه افسردگی: کسانی که قبلاً به افسردگی اساسی یا خفیف دچار شده‌اند و درمان شده‌اند، در معرض خطر بیشتری هستند.
- سابقه خانوادگی افسردگی: افرادی که در خانواده‌شان سابقه افسردگی وجود دارد، بیشتر در معرض ابتلا هستند.
- کمبود نور آفتاب: افرادی که به طور کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، بیشتر به افسردگی فصلی دچار می‌شوند.
علت‌های ایجاد افسردگی فصلی
افسردگی فصلی معمولاً با تغییرات در سطح هورمون‌ها مرتبط است. دو هورمون مهم در این زمینه عبارتند از:
- هورمون سروتونین: این هورمون با میزان نور خورشید ارتباط دارد. کاهش نور خورشید می‌تواند بر خلق و خو تأثیر بگذارد و سطح سروتونین را کاهش دهد، که می‌تواند شروع افسردگی فصلی را تحریک کند.
- هورمون ملاتونین: تغییرات فصلی می‌تواند تعادل ملاتونین را به هم بزند. در صورت ترکیب با عوامل دیگر، این تغییرات می‌تواند بر خواب و خلق و خو تأثیر بگذارد.
راه‌هایی برای پیشگیری و درمان افسردگی فصلی
- مراجعه به تراپیست: مهم است که به روان‌درمانگر مراجعه کنید و این تصور را نداشته باشید که افسردگی فصلی به‌طور خودبه‌خود برطرف می‌شود. علائم ممکن است با گذشت زمان تشدید شود. اگر سابقه اختلالات روانی دارید، بهتر است قبل از شروع فصل‌های حساس به پزشک مراجعه کنید.
- تعدیل سبک زندگی: فعالیت بدنی منظم، تغذیه سالم و تأمین ویتامین‌های ضروری (مانند ویتامین D) می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش افسردگی فصلی کمک کند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت‌های ورزشی منظم می‌تواند تأثیر مثبتی بر خلق و خوی فرد داشته باشد.
