بازیهای فکری به تقویت مغز و حافظه کمک میکنند. داکاری کوئیمبی، استادیار بالینی روانپزشکی در دانشکده پزشکی یواسسی کِک، بیان میکند که این بازیها مسیرهای عصبی را تحریک کرده و توانایی تغییر و یادگیری مغز را تقویت میکنند. این فرآیند به بهبود ارتباطات عصبی و تثبیت مهارتهای حافظه کمک میکند.
به گفته کوئیمبی، مواجهه با چالشهای شناختی میتواند عملکرد مغز را افزایش داده و احتمال زوال حافظه را به تأخیر اندازد. دکتر گری اسمال، رئیس بخش روانپزشکی مرکز پزشکی هکساک، نیز اشاره میکند که تمرینهای ساده برای حافظه، مانند برخی بازیهای فکری، میتوانند مشکلات حافظه مرتبط با افزایش سن را بهبود بخشند.
۱. شطرنج
شطرنج یک بازی عالی برای تقویت تفکر راهبردی و حل مسئله است. این بازی نیازمند یادآوری قوانین، پیگیری موقعیت مهرهها و پیشبینی حرکات حریف است، که همگی مغز را به چالش میکشند.
۲. بازیهای کارتی
بازیهای کارتی مانند اونو به تقویت حافظه و فعال نگهداشتن مغز کمک میکنند. می توانید چندین کارت جفت را بردارید و با یکدیگر بر بزنید. سپس آنها را روی میز پخش کنید و در کنار هم بچینید. به گونهای که بچهها نتوانند طرح روی کارتها را ببینند. حالا به بچهها این اجازه را بدهید تا به نوبت هر کدام دو کارت را برگردانند. بچهها باید کارتهای مشابه را در ذهن خودشان بسپارند تا بتوانند کارتهای جفت را پیدا کنند.
۳. جدول کلمات متقاطع
حل جدول کلمات متقاطع میتواند چالشبرانگیز باشد، اما به حفظ هوش مغز کمک میکند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داده که این فعالیت در بهبود حافظه و جلوگیری از کوچکشدن مغز افراد با اختلال شناختی خفیف مؤثر است. این بازی نواحی وسیعی از قشر مغز را فعال کرده و اتصالات جدیدی را در مغز تحریک میکند.
۴. پازلهای ریاضی یا سودوکو
بازیهای عددی مانند سودوکو به مهارتهای تحلیلی نیاز دارند و در شناسایی الگوها و حل مسائل کمک میکنند. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که شرکت در فعالیتهای تحریککننده ذهنی میتواند عملکرد مغز را در دوران پیری بهبود بخشد.
نکات کلیدی
مهمترین نکته در مورد این بازیها، رعایت تعادل و انجام آنها برای تفریح است. بازیهای خیلی سخت یا خیلی آسان ممکن است خستهکننده شوند و دیگر تأثیری بر مغز نگذارند.
چند بار این تمرینها را انجام دهیم؟
درگیر کردن مغز حتی برای ۱۵ تا ۳۰ دقیقه میتواند به مرور زمان حافظه را بهبود بخشد. کوئیمبی تأکید میکند که کلید اصلی «استمرار» است. تکرار و تنوع در تمرینها میتواند مغز را فعال نگهدارد و این فرآیند را لذتبخش کند.