فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ، پایگاه خبری دانا ، گروه سلامت و سبک زندگی؛ماه رمضان فرصتی بی‌نظیر برای بازنگری در رفتارها و تقویت ارتباط با خود، دیگران و خداوند است. استقبال از این ماه مبارک نه تنها از بعد دینی، بلکه از جنبه روانشناسی نیز اهمیت زیادی دارد. در این ماه، تغییرات روحی و روانی می‌تواند به طور چشمگیری در بهبود وضعیت فردی و اجتماعی ما مؤثر باشد. بنابراین، برای بهره‌مندی کامل از ماه رمضان، باید به آمادگی ذهنی، عاطفی و جسمی خود توجه کنیم.
اولین قدم در استقبال از رمضان، آمادگی ذهنی است. ماه رمضان با تغییرات عمده‌ای در سبک زندگی فردی همراه است. تغییرات در الگوی خواب و غذا می‌تواند چالش‌هایی ایجاد کند، اما اگر به این تغییرات به عنوان فرصتی برای رشد و تعالی نگاه کنیم، ذهنیت ما تغییر خواهد کرد. برای این کار، باید پیش از فرا رسیدن ماه رمضان، به تدریج خود را برای تغییرات روزانه آماده کنیم. از نظر روانشناسی، شروع به آماده‌سازی ذهنی چند روز قبل از آغاز ماه رمضان می‌تواند به ما کمک کند تا به تدریج به این تغییرات عادت کنیم و از استرس و اضطراب ناشی از آن جلوگیری کنیم.
دومین نکته، تقویت احساس خودکنترلی است. روزه‌داری به انسان‌ها این امکان را می‌دهد که اراده و خودکنترلی خود را تقویت کنند. از دیدگاه روانشناسی، توانایی کنترل نیازهای جسمی و تمایلات فوری یکی از مهارت‌های مهم برای رشد فردی است. در ماه رمضان، با کنترل خوردن، آشامیدن و حتی برخی رفتارهای نادرست اجتماعی، می‌توانیم به تمرین این مهارت بپردازیم. این خودکنترلی می‌تواند در دیگر جنبه‌های زندگی نیز اثرگذار باشد و به فرد کمک کند تا در برابر وسوسه‌ها و فشارهای اجتماعی مقاومت کند.
در کنار خودکنترلی، افزایش همدلی و دلسوزی نسبت به دیگران نیز جنبه روانشناسی مهمی است که در رمضان تقویت می‌شود. در این ماه، با درک بهتر از مشکلات افراد نیازمند، می‌توانیم احساسات مثبت بیشتری نسبت به دیگران پیدا کنیم. این موضوع به‌ویژه در روابط اجتماعی ما تأثیرگذار است و می‌تواند منجر به ایجاد همبستگی بیشتر در خانواده، جامعه و حتی محل کار شود. از نظر روانشناسی، احساسات مثبت مانند همدلی، محبت و محبت متقابل، باعث تقویت ارتباطات عاطفی و کاهش استرس می‌شود.
همچنین، رمضان فرصتی است برای بازسازی خود و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی. این ماه، به عنوان یک زمان معنوی، می‌تواند برای ترک عادات منفی و جایگزینی آنها با رفتارهای سالم و مفید، مورد استفاده قرار گیرد. از دیدگاه روانشناسی تغییرات، ماه رمضان می‌تواند به عنوان یک نقطه شروع برای تغییرات اساسی در زندگی باشد. افراد می‌توانند به عنوان یک چالش معنوی و روانی، سعی کنند در این ماه عادات نیکو را تقویت کنند و از رفتارهای منفی خود بکاهند.
از جنبه روانشناسی دیگر، رمضان فرصتی برای خودشناسی و ارتقای خودآگاهی است. زمانی که از وابستگی به غذا، خواب و سایر نیازهای جسمی کاسته می‌شود، فرد می‌تواند به درون خود نگاه کند و از نظر روانی به آرامش برسد. در این ماه، فرد می‌تواند زمان بیشتری را به تفکر، دعا و مراقبه اختصاص دهد که باعث می‌شود احساس رضایت و آرامش روانی در او ایجاد شود.
در نهایت، آمادگی برای ماه رمضان باید از بعد روانشناسی با برنامه‌ریزی ذهنی، تقویت خودکنترلی، افزایش همدلی و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی همراه باشد. این ماه فرصتی است برای رشد معنوی و روانی، که اگر به درستی از آن بهره‌برداری کنیم، می‌تواند تأثیرات مثبت و ماندگاری در تمامی جنبه‌های زندگی ما داشته باشد.
