تعطیلی‌های مکرر مدارس، نگرانی‌های گسترده‌ای درباره افت تحصیلی، کاهش انگیزه دانش‌آموزان و فشار بر خانواده‌ها ایجاد کرده است. پویش مردمی «درخواست توقف تعطیلی مدارس» با هزاران امضا، خواستار راهکاری اساسی برای جلوگیری از این بحران آموزشی شده است.
به گزارش پایگاه خبری دانا،مدرسه، فراتر از یک فضای آموزشی، نهادی است که نقش اساسی در شکل‌دهی به هویت فردی و اجتماعی دانش‌آموزان ایفا می‌کند. علاوه بر انتقال دانش، مهارت‌های زندگی، ارزش‌های انسانی و آمادگی برای نقش‌آفرینی در جامعه آینده نیز در این نهاد شکل می‌گیرد. بااین‌حال، در سال تحصیلی جاری، کشور با تعطیلی‌های مکرر مدارس به دلایلی همچون ناترازی انرژی و آلودگی هوا مواجه بوده است. این تصمیم که بدون ارائه راهکارهای جایگزین و قانع‌کننده اتخاذ شده، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان خانواده‌ها، معلمان و متخصصان تعلیم و تربیت ایجاد کرده است.
پویش «درخواست توقف تعطیلی مدارس»
در واکنش به این تعطیلی‌های مکرر، گروهی از فعالان حوزه آموزش و پرورش با همراهی والدین و معلمان، پویشی با عنوان «درخواست توقف تعطیلی مدارس» راه‌اندازی کردند. این پویش، که در سامانه «فارس من» به ثبت رسیده، تاکنون بیش از ۴۴۰ هزار بازدید داشته و ۱۰۵۴ نفر از والدین، معلمان و فعالان آموزشی آن را امضا کرده‌اند.
اقدامات پویش
۱. ارسال نامه به رئیس‌جمهور:
تعطیلی‌های مکرر مدارس، که ناشی از کمبود انرژی در روزهای سرد سال بوده است، به کاهش ۱۵ درصدی زمان مفید سال تحصیلی انجامیده است. در نامه‌ای که به رئیس‌جمهور ارسال شد، پیامدهای این تعطیلی‌ها و پیشنهاداتی برای رفع این مشکل ارائه شده است.
۲. اجرای پویش مردمی:
این پویش علاوه بر نامه‌نگاری رسمی، با انتشار گسترده در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، مسئله تعطیلی مدارس را به دغدغه‌ای عمومی تبدیل کرده است.
۳. برگزاری نظرسنجی عمومی:
در نظرسنجی انجام‌شده، ۷۸ درصد از شرکت‌کنندگان با تعطیلی مدارس به دلیل ناترازی انرژی مخالف بوده‌اند. همچنین، پاسخ‌های جمع‌آوری‌شده نشان می‌دهد که تعطیلی مدارس باعث افت تحصیلی، کاهش انگیزه دانش‌آموزان، فشار بر خانواده‌ها، کاهش کیفیت آموزش و بی‌اعتمادی به نظام آموزشی شده است.
پیامدهای اجتماعی و فرهنگی تعطیلی مدارس
۱. افت تحصیلی و کاهش انگیزه یادگیری
تعطیلی‌های مکرر، باعث شده دانش‌آموزان نتوانند به‌درستی مطالب درسی را یاد بگیرند و مجبور به مرور مجدد دروس در کلاس‌های حضوری شوند. این مسئله، منجر به کاهش کیفیت آموزش و افت تحصیلی شده است.
۲. اختلال در برنامه‌ریزی خانواده‌ها
والدین، به‌ویژه شاغلان، با مشکل نظارت بر فرزندان در زمان تعطیلی مدارس مواجه شده‌اند. این مسئله تنش‌های خانوادگی را افزایش داده و بار مسئولیت بیشتری را بر دوش والدین گذاشته است.
۳. کاهش تعاملات اجتماعی دانش‌آموزان
تعطیلی مدارس، دانش‌آموزان را از تعامل با همسالان و معلمان محروم کرده و زمینه کاهش مهارت‌های اجتماعی و مسئولیت‌پذیری آنان را فراهم کرده است.
۴. فشار مضاعف بر معلمان
معلمان مجبور شده‌اند محتوای درسی را دو بار تدریس کنند؛ یک‌بار در کلاس‌های مجازی و بار دیگر در کلاس‌های حضوری، که این امر فشار کاری آنان را افزایش داده است.
۵. آسیب‌های بلندمدت به سرمایه انسانی کشور
کاهش ساعات آموزشی و افت تحصیلی، می‌تواند در آینده به افت کیفیت نیروی کار و کاهش بهره‌وری اجتماعی منجر شود. بسیاری از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی، نسبت به «بی‌سواد شدن نسل آینده» ابراز نگرانی کرده‌اند.
پیشنهادات برای کاهش تعطیلی مدارس
در نظرسنجی انجام‌شده، پیشنهاداتی برای مدیریت بهتر تعطیلات مدارس ارائه شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- تعیین معیارهای علمی و مشخص برای تعطیلی مدارس به‌جای تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و ناگهانی.
- برگزاری کلاس‌های جبرانی برای جبران عقب‌ماندگی تحصیلی.
- ارتقای زیرساخت‌های آموزش مجازی و بهبود کیفیت اینترنت برای مواقع اضطراری.
- مدیریت مصرف انرژی در بخش‌های دیگر به‌جای تعطیلی مدارس، مانند کاهش مصرف انرژی در ادارات و مراکز تفریحی.
- اصلاح تقویم آموزشی و افزودن تعطیلات زمستانی به‌جای تعطیلات طولانی تابستان.
تعطیلی‌های مکرر مدارس، بدون ارائه راهکارهای جایگزین، تبعات گسترده‌ای در حوزه آموزش، خانواده و جامعه دارد. از افت تحصیلی و کاهش انگیزه یادگیری گرفته تا افزایش فشار بر خانواده‌ها و تضعیف اعتماد عمومی به نظام آموزشی. پویش «درخواست توقف تعطیلی مدارس» نشان داد که والدین، معلمان و فعالان آموزشی به دنبال راه‌حل‌های پایدار و علمی برای کاهش اثرات منفی تعطیلات ناگهانی هستند. تصمیم‌گیران حوزه آموزش و پرورش باید با یک نگاه جامع و راهبردی، به‌جای تعطیلی مدارس، بر بهینه‌سازی مصرف انرژی، بهبود زیرساخت‌های آموزشی و مدیریت علمی بحران‌ها تمرکز کنند تا آموزش، حتی در شرایط سخت، پایدار و مستمر باقی بماند.
