به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه دانش و فناوری:
شیمی‌درمانی سنتی، مانند یک بمباران گسترده است که همزمان با نابودی سلول‌های سرطانی، به سلول‌های سالم و سریع‌الرشد مانند سلول‌های مو و گوارش نیز آسیب می‌زند و عوارض جانبی شدیدی را به دنبال دارد. فناوری نانو با طراحی حامل‌های دارویی در ابعاد میلیاردم متر، این پارادایم را تغییر داده و "درمان هدفمند" را ممکن ساخته است.
نانوداروها چگونه عمل می‌کنند؟
در این فناوری، داروهای شیمی‌درمانی درون یک "حامل نانومقیاس" مانند یک لیپوزوم یا دندریمر قرار می‌گیرند. این حامل‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که تنها سلول‌های سرطانی را شناسایی کنند. آن‌ها از ویژگی‌های منحصر به فرد سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند:
سطح سلول:
روی سطح این حامل‌ها، پادتن‌ها یا لیگاندهای خاصی قرار می‌گیرند که تنها به رسپتورهای (دریچه‌های) موجود روی سطح سلول‌های سرطانی متصل می‌شوند.
اسیدیته محیط:
محیط اطراف تومورهای سرطانی معمولاً اسیدی‌تر از بافت‌های سالم است. برخی از نانوحامل‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که تنها در این محیط اسیدی، داروی خود را رها کنند.
دستاوردهای محققان ایرانی:
خوشبختانه ایران در حوزه نانوتکنولوژی دارویی، در زمره کشورهای پیشرو در منطقه و حتی جهان است. تاکنون نمونه‌های متعددی از این داروها توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی تولید و در حال گذراندن مراحل کارآزمایی بالینی هستند. برای مثال:
نانوداروی پاکلیتاکسل:
این داروی شیمی‌درمانی پرکاربرد، با فرمولاسیون نانولیپوزومی توسط یک شرکت داخلی تولید شده است. این فرمولاسیون، عوارض جانبی دارو مانند آسیب به اعصاب (نوروپاتی) را به طور محسوسی کاهش می‌دهد.
سیستم‌های هدف‌گیر برای سرطان پستان و پروستات:
پژوهشگران ایرانی در حال کار بر روی نانوحامل‌هایی هستند که به طور خاص، پروتئین‌های بیش‌ازحد بیان شده در این نوع سرطان‌ها را هدف قرار می‌دهند.
چالش‌های پیش رو:
اگرچه دستاوردها چشمگیر است، اما عبور از آزمایشگاه به تولید انبوه، چالش‌های خود را دارد. سرمایه‌گذاری کلان، دریافت مجوزهای لازم از سازمان غذا و دارو و انجام کارآزمایی‌های بالینی گسترده و پرهزینه مراحلی هستند که باید با دقت و سرعت بیشتری پشت سر گذاشته شوند.
سخن پایانی:
نانو تکنولوژی پنجره‌ای به سوی آینده‌ای روشن‌تر در درمان سرطان گشوده است. سرمایه‌گذاری و حمایت جدی از این شرکت‌های دانش‌بنیان، نه تنها می‌تواند جان هزاران بیمار را نجات دهد، بلکه ایران را به یک قطب تولید داروهای پیشرفته در منطقه تبدیل خواهد کرد.
