عکس‌العمل کارشناسان نسبت به تصمیمات اتخاذی فضای مجازی در کشور؛
طی هفته گذشته برخی از سایت‌های ارایه کننده محتوای فارسی با ایمیل‌هایی مواجه شدند که بر اساس آن نسبت به انتشار برخی مطالب به آنها هشدار داده شده بود.
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانا، در ایمیلی که برای سایت‌های ارایه کننده محتوای فارسی ارایه شده، ابتدا نسبت به قرار دادن لینک برخی شبکه‌های اجتماعی مانند فیس بوک و توییتر تذکر داده و از آنها خواسته شده بود نسبت به حذف این لینک‌ها اقدام کنند. هفته نامه عصر ارتباط در این باره نوشت: در تذکر ارسالی آمده است که نظر به انتشار مواردی که در آن پایگاه به استناد بند و3 فهرست مصادیق محتوای مجرمانه، موضوع ماده 21 قانون جرایم رایانه‌ای انتشار آن جرم محسوب می‌شود و لازم است به قید فوریت نسبت به رفع اثر محتوای مجرمانه اقدام و مشی مذکور اصلاح شود.
چند روزی پس از این اتفاق مجددا ایمیل‌های جدیدی با دامنه dci.ir متعلق به سازمان فناوری اطلاعات ایران به سایت‌هایی ارسال شد که اخباری درباره توییتر، فیس بوک و سرویس‌های جدید آنها منتشر کرده بودند.
گرچه این دستورات با امضای کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه قانون جرایم رایانه ای صادر شده است اما یادآور تمهیداتی است که مهدی اخوان بهابادی، در برابر فیلتر کامل سایت‌ها برای انتشار برخی محتواهای مجرمانه وحذف صورت مساله پیشنهاد داده بود.
فیلترینگ هوشمند راهکاری بود که دبیر شورای عالی فضای مجازی پیشنهاد داده بود، اما به نظر می‌رسد با ارسال این دسته ایمیل‌ها، این شورا گام‌های اولیه را هرچند به صورت دستی اما برداشته تا از درستی یا نادرستی تصمیم نهایی خود اطمینان خاطر پیدا کند.
شبکه‌های اجتماعی؛ ورود ممنوعی که همه از آن عبور می‌کنند
مدیر سایت پرشین بلاگ در گفت و گو با خبرنگار فناوری خبرگزاری دانا در رابطه شیوه اعمال فیلتر ینگ در کشور گفت: به صاحبان سایت‌های فارسی تذکر داده شده بود که لینک سایت‌ها و یا شبکه‌های اجتماعی که مصداق محتوای مجرمانه هستند در سایت‌های فارسی آورده نشود. اما به نظر می‌رسد چند وقتی است مصرانه پیگیر این موضوع هستند.
مهدی بوترابی ادامه داد: در سایت پرشین بلاگ هیچ گاه لینک اینگونه سایت‌ها گذاشته نشده است، البته من از وبلاگ‌های شخصی اطلاعی ندارم چراکه وبلاگ نویسان مختارند هر لینکی را که می‌خواهند در وبلاگشان قرار دهند.
وی در ادامه صحبت‌هایش افزود: اما به عقیده من گذاشتن لینک سایت‌های پر مخاطب منطقی به نظر می‌رسد، چراکه از این طریق می‌توان با توجه به اینکه سایت‌های خارجی پر ترافیک هستند، برای سایت‌های ایرانی کسب ترافیک کرد که این قضیه به نفع سایت‌های ایرانی است.
بوترابی ضمن بیان این مطلب که در حال حاضر با بررسی وضعیت شبکه‌های اجتماعی که فیلتر شده‌اند در کشور می‌توانیم به دو نکته برسیم، تصریح کرد: اول اینکه فیلتر شدن این شبکه‌های اجتماعی چندان جدی تلقی نشده و مصداق آن هم این است که میلیون‌ها کاربر در کشور ما عضو فیس بوک هستند و در حالیکه این شبکه در کشور با محدودیت مواجه است ما شاهد این هستیم که حتی برخی مسوولان هم عضو این شبکه هستند.
وی خاطرنشان کرد: این موضوع نشان‌دهنده این است که این محدودیت نه از سوی مردم و نه از سوی مسوولان به رسمیت شناخته نشده است و عملا مانع جدی برای ورود به شبکه‌های این چنینی ایجاد نشده است و ورود ممنوعی است که همه از آن عبور می‌کنند.
بوترابی ادامه داد: نکته دوم این است که استفاده از محیط های ترافیک دار فی نفسه مذموم نیست. شبکه‌های اجتماعی خارجی می‌تواند به سایت‌های ایرانی ترافیک بدهد. ممنوع اعلام کردن این فعالیت‌ها بیشتر سایت‌های ایرانی را مهجور خواهد کرد، چنانچه می‌بینیم که این شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها همچنان پرطرفدار بوده و کاربران خودشان را دارند. بنابراین این اقدام فقط به ضرر سایت‌های ایرانی است.
این کارشناس ICT در ادامه بیان کرد: از طرف دیگر گذاشتن لینک، کاری است که در حال حاضر صدها هزار وبلاگ نویس انجام می‌دهند، چطور می‌توان با آنها برخورد کرد؟ به هرحال باید چیزی به عنوان قانون شناخته شود که قابلیت عملیاتی شدن را داشته باشد.
منظور از حمایت، ایجاد فضایی است که کاربران با دیدگاه‌های مختلف بتوانند محتوا تولید کنند
برای روشن تر شدن موضوع با یک کارشناس مخابرات نیز صحبت کردیم. سعید سلیمانی معتقد است: شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر از طرق مختلف در دسترس هستند و همانطور که متخصصان بارها اشاره کرده اند استفاده از شبکه های اجتماعی شروع شده و روند رو به گسترش دارد. اوایل ورود این شبکه‌ها به کشور امکان دسترسی برای کاربران فراهم بود اما بعدها بنا بردلایل سیاسی و اقتصادی این دسترسی ها محدود شد و این محدودیت تا آنجا ادامه پیدا کرد که در حال حاضر حتی قرار دادن لینک این سایت‌ها و یا انتشار اخبار مربوط به آنهاطبق قانون جرایم رایانه‌ای جرم محسوب می‌شود.
سلیمانی ادامه داد: آنچه که واضح است این است که نمی‌توانیم روند رو به رشد این شبکه‌ها را کتمان کنیم. صرفنظر از اینکه پایه گذاران آنها چه هدفی داشتند باید قبول کنیم که به هر حال در حال حاضر به عنوان بخشی از فضای مجازی جنبه‌های مهم زندگی افراد را تحت تاثیر قرار داده و در توسعه فضای مجازی نقش بسزایی دارند.
وی ضمن بیان این مطلب که این تکنولوژی هم مانند سایر تکنولوژی‌ها علاوه بر مزایایی که دارد، خطراتی را نیز به همراه دارد، افزود: در برخورد با آن هم دو رویکرد وجود دارد. یکی اینکه به دلیل مضراتی که دارد آن را کنار بگذاریم و از مزایای آن هم محروم شویم و رویکرد دوم که به نظر عقلانی است این است که بتوانیم برخوردی داشته باشیم که بتوانیم از مزایای این شبکه‌ها در جهت منافع خودمان استفاده کنیم و در مقابل بتوانیم از آسیب‌ها و خطراتشان نیز در امان بمانیم.
این کارشناس مخابرات تصریح کرد: برای رسیدن به چنین شرایطی، ابتدا باید بتوانیم محتوای جذاب مبتنی بر ارزش‌های کشور تولید کنیم و بتوانیم آن را گسترش دهیم. در مرحله بعد دولت و نهادهای سیاست گذار از کسانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند حمایت کنند.
وی در ادامه گفت: همانطور که می‌دانیم یکی از خصوصیات شبکه‌های اجتماعی تولید محتوا توسط کاربران است. بنابراین منظور از حمایت ایجاد فضایی است که کاربران با دیدگاه‌های مختلف بتوانند محتوا تولید کنند. درست مانند مطبوعات و سینمای کشور که در آن محتواهای گوناگونی تولید می‌شود.
سلیمانی تصریح کرد: یعنی به جای اینکه دولت خودش محتوای کلیشه‌ای تولید کند، فضایی فراهم کند که صاحبان ایده بتوانند محتواهای گوناگون تولید کنند. اگر این امر تحقق پیدا کند علاوه براینکه مضرات شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های برون مرزی کمرنگ می‌شود؛ می‌توانیم کاربران ایرانی را اقناع کرده و بالاتر از آن می‌توانیم در آن سوی مرزها هم در تولید محتوا سهیم باشیم.
وی با بیان این مطلب که با این توضیحات در می‌یابیم که ایجاد چنین محدودیت‌هایی از سوی متولیان فضای مجازی کشور نادرست است، گفت: این اقدام بیشتر برای فعالان داخلی محدود کننده است و جلوی تولید محتواهایی را که خودمان می‌توانیم در تولید آنها نقش داشته باشیم را می‌گیرد. چراکه کسانی که این ابزارها را در اختیار نداشته باشند نمی‌توانند محتواهای خود را به مخاطبان داخلی و خارجی برسانند.
سلیمانی ادامه داد: از آنجا که در کشورهای خارجی شبکه‌های اجتماعی وسیله اصلی تولید و اشاعه محتوا هستند اگر در آنها فعال نباشیم، بنابراین سهمی هم در تولید محتوای جهانی نخواهیم داشت. به عقیده من این رویکرد شاید در کوتاه مدت بتواند پاسخگو باشد و در جلوگیری از تهدید شبکه‌های مجازی موثر باشد، اما اگر ادامه پیدا کند دستمان را از دنیای فضای مجازی جهانی کوتاه کرده و خودمان را در نسل اول فضای مجازی زندانی کردیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این در حالیست که در عصر حاضر ناچاریم خودمان را به ابزارهای متناسب با عصر خودمان مسلح کنیم. علاوه براین در هر جامعه‌ای مسوولان باید یک سری ضوابط را هم در نظر داشته باشند و این دو را در کنار هم مدیریت کنند تا در مجموع بتواند به نفع کشور و اهداف دولت باشد. /پایان پیام
