خطری که با چراغ خاموش می آید
سلامت آب تهران، موضوعی است که در چند سال اخیر همواره در سطح جامعه مطرح بوده و به اظهار نظرهای مختلفی در عرصه عمومی انجامیده است.
به گزارش خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر)، بحث آلودگی آب تهران، از اواخر سال 87 و با اظهارات محمدباقر صدوق مدیر کل وقت سازمان حفاظت محیط زیست استان تهران کلید خورد.صدوق با بیان اینکه درصد نیترات موجود در آبهای تهران بالاتر از حد استاندارد است، پایتخت ایران را از این نظر در رتبه اول کشور دانست.
البته پیش از آن، اخباری مبنی بر آلودگی شدید خاک تهران و چند شهر بزرگ دیگر عنوان شده بود اما به دلیل اینکه اثرات آلودگی خاک به صورت مستقیم قابل مشاهده نیست، بنابراین چندان مورد توجه قرار نگرفت. هرچند که یکی از دلایل اصلی آلودگی آبهای زیرزمینی، آلودگی خاکهاست.
اما بحث آلودگی آب تهران در شهریور 89 و با اظهارات مرضیه وحیددستجردی وزیر سابق بهداشت به عنوان متولی اصلی بخش سلامت و بهداشت کشور، ابعاد جدیتری یافت. وقتی که خانم وزیر خبر آلودگی آب تهران را به نیترات اعلام کرد، واکنشهای زیادی در تایید و رد آن صورت گرفت. او همچنین به زنان باردار و کودکان شیرخوار توصیه کرد که برای جلوگیری از عوارض مصرف آب شرب حاوی نیترات، از آب بطری به جای آب لوله کشی استفاده کنند.
با این وجود، تردیدهای جدی در مورد سلامت آب تهران و برخی دیگر از شهرهای ایران، هنوز هم به قوت خود باقیست و هرساله با آغاز فصل گرم، نگرانی عمومی از تشدید عوارض آن بیشتر می‌شود.
در حقیقت مشکل آلودگی آب تهران و برخی دیگر از شهرهای ایران، ریشه در نبود سیستم فاضلاب شهری در این مناطق دارد. بنابراین گستردگی چاههای جذبی (چاههای منازل) در این شهرها و به ویژه شهرهای پرجمعیت سبب آلودگی سفرههای آب زیرزمینی که از منابع اساسی تامین آب آشامیدنی است، می‌شود.
بنا به تخمینهای صورت گرفته ظرفیت برداشت از سفرههای آب زیرزمینی در تهران در حدود صد و بیست میلیون مترمکعب در سال بوده که در سالهای اخیر و باافزایش جمعیت تا سیصد میلیون مترمکعب افزایش یافته است.
فریدون کاوه استاد دانشگاه و کارشناس آب معتقد است که آلودگی آب تهران در نتیجه تراکم جمعیت و صنعتی شدن غیرعلمی این شهر ایجاد شده و با کاملترین سیستمهای تصفیه آب هم نمیتوان به تمامی آن را برطرف کرد. او راه مهار این آلودگی را تنها از طریق ایجاد سیستم فاضلاب شهری در کل سطح شهر تهران و کاهش آلودگی ناشی از فاضلابهای سطحی و دیگر آلودگیهای محیطی میداند، و البته بر این باور است که در حال حاضر هیچ یک از گامهای موثر برای مهار آلودگی منابع آب در کشوری مانند ایران عملی نیست.
حسین صدقی استاد دانشگاه و کارشناس آب نیز با بیان اینکه حجم زیادی از آب آشامیدنی تهران از منابع زیرزمینی تامین می‌شود، میگوید: «كيفيت بهداشتى آبهاى زيرزمينى در شرايط يك ابرشهر مثل تهران كه با انواع آلودگىهاى زمينى و هوايى مواجه است، قطعا بسيار آسيبپذير خواهد بود. بنابراین جاى تعجب نيست كه چنين حوادثى در مقياسهاى مختلف واقع شود». صدقی همچنین معتقد است که اقدامات لازم براى پيشگيرى و مقابله با این آلودگیها در حدود امكان انجام مىگيرد و جای نگرانی چندانی وجود ندارد.
متاسفانه بسیاری از مردم بر این گمانند که زندگی با انواع آلودگیهای محیطی از قبیل آلودگی آب، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و... امری طبیعی است و از اثرات بلندمدت آن غافلند، اما مسوولان و مدیران اجرایی کشور و به ویژه صنعت آب، میبایست هشدارهای کارشناسان و متخصصان را جدی گرفته و پیش از آنکه جامعه با بحرانهای جدی مواجه شود، برای حفظ سلامت مردم تدابیر لازم را بیندیشند.
