آقای پیرحیاتی شما چند سال است که کاربر ویکی‌پدیا هستید؟
من حدود 5 سال است که کاربر ویکی‌پدیا هستم. البته من یک کاربر عادی ولی فعال ویکی‌پدیا هستم. باید بدانید که ویکی‌پدیای فارسی امسال دهمین سال تاسیس خود را جشن می‌گیرد.
چگونه شد که به این محیط علاقمند شدید؟من به برخی از صفحات ویکی‌پدیا برای کسب اطلاعات مراجعه می‌کردم و می‌دیدم با وجود اطلاعات مفید در بیرون از این سایت، این اطلاعات در صفحات این دانشنامه درج نشده، است. این بود که تصمیم گرفتم کاربر ویکی‌پدیا شوم.
چگونه می‌توان کاربر ویکی‌پدیا شد؟کاربرشدن در ویکی‌پدیا ساده است و هر کسی می‌تواند در این سایت ثبت‌نام کند. البته بدون ثبت‌نام هم می‌توان ویرایش‌هایی کرد. هر چه ویرایش هم بیشتر شود تجربه فرد بیشتر می‌شود. بعد از مدتی هم فرد می‌تواند برای مدیر یا دیوان سالار شدن نامزد شود.
مدیر و دیوان سالار چه فرقی با کاربران عادی و با یکدیگر دارند؟باید بدانید که ما الان در ویکی‌پدیای فارسی 21 مدیر داریم که چند نفر از آنان در خارج از کشور و الباقی در ایران هستند. یکی دو نفر از دیوان‌سالار‌ها هم در ایران زندگی می‌کنند. دیوان‌سالار کسی است که می‌تواند سمت مدیریت را به افراد منتخب کاربران اعطا کند. مدیر هم دو اختیار دارد. یکی اینکه اگر صفحه‌ای مطابق سیاست‌های ویکی‌پدیا نباشد مثلا دانشنامه‌ای نباشد یا متعلق به فرد سرشناسی نباشد می‌تواند آن صفحه را حذف کند و اگر ببیند در یک صفحه اختلافِ نظر شدیدی شده، می‌تواند آن صفحه را فعلا محافظت کند. آن صفحه را قفل می‌کند، کاربران را به صفحه بحث هدایت می‌کند تا آنجا اختلاف را برطرف کنند و سپس به ویرایش صفحه بپردازند. البته باید دانست که ویکی پیدا ساختار بوروکراتیک ندارد و همان مدیران و دیوان‌سالاران هم در صورتی که خلاف کنند مورد نظارت قرار می‌گیرند.
کاربران، مدیران یا دیوان‌سالاران دستمزدی هم می‌گیرند؟به غیر از حدود 30 نفری که در محل بنیاد ویکی‌مدیا در آمریکا کار فنی و حقوقی می‌کنند و در قبال کار خود حق‌الزحمه دریافت می‌کنند؛ هیچ کس در ویکی‌پدیا حقوق نمی‌گیرد.
این افراد آموزشی هم می‌بینند؟آموزش همه قوانین ویکی که در سایت هست. خود کاربران و مدیران هم یک سری مطالب آموزشی حتی در قالب فیلم تهیه کردند. البته پیچیدگی خاصی هم ندارد. البته حتی بدون مراجعه به آن قوانین هم می‌توان ویرایش را آغاز کرد. ضمن اینکه اگر شما کاری خلاف قوانین کنید، بقیه کاربران به شما تذکر می‌دهند و کار شما را اصلاح می‌کنند.
آمار کاربران ویکی‌پدیا در حال حاضر چند نفر است؟ویکی‌پدیای فارسی در حال حاضر 400 هزار کاربر فعال دارد که 3 هزار نفر از آنان فعال هستند و گاهی 100 تا 200 ویرایش در روز انجام می دهند.
معدل سنی و تحصیلاتی این کاربران به چه صورت است؟به طور کلی اطلاعات کمی از کاربران داریم. در همه جای جهان هم اینگونه است. اما می‌دانیم که اکثر کاربران تحصیلات دانشگاهی دارند. از نظر سنی هم من حتی کاربران 13 – 14 ساله زیادی در ویکی فارسی دیده‌ام.
چه کسی ویکی‌پدیای فارسی را تاسیس کرد؟ظاهرا فردی به نام روزبه پورنادر اولین صفحات ویکی‌پدیای فارسی را ایجاد کرده است.
کاربران ویکی‌پدیا در عالم واقعی هم انجمنی دارند یا همدیگر را می‌بینند؟بیشتر کارهایمان آنلاین است و به ندرت همدیگر را می‌بینیم.
از همکاری این کاربران چه خاطره خوشی دارید؟خاطره خوش این است که همه برای هدف مشترکی هستیم و آن دسترسی عموم به اطلاعات و بهبود دانشنامه است. فضای خوبی هم برای همکاری داریم. مشارکت‌های کاربران به ما می‌گوید به چه چیزی علاقمند هستیم و بعدها برمبنای همین علاقمندی‌های مشترک با هم دوست می‌شویم. در این میان دعواهایی هم پیش می‌آید. اما به طور کلی این تجربه توزیع دانش، مفید و ممیون است.
شما روزی چند ساعت برای ویکی‌پدیا وقت می‌گذارید؟من به عنوان سرگرمی به ویکی پدیا سر می‌زنم. ممکن است در هر روز 3 تا 4 ساعت این کار را بکنم و یک روز هم فقط یک تا دو ویرایش انجام دهم.
علی پیرحیاتی 5 سال است که کاربر فعال ویکی‌پدیاست
البته دولت یکپارچه نیست. در همین مراسم کسانی که دعوت شده بودند اساتید دانشگاه و در نتیجه کارمند دولت بودند. جالب اینکه هر دوی آنان از کاربران فعال ویکی بودند و در مجامع دانشگاهی داخلی و خارجی هم برای این پدیده، مقاله علمی دارد.
در عین حال باید دانست که ویکی‌پدیا مثل خود مجموعه اینترنت یک حالت دوگانه دارد و نگاه مثبت و منفی به آن هست. به نظر من هم این پدیده به طور کلی پدیده خوبی است ولی می‌تواند مثل هر پدیده دیگری نقاط ضعف داشته باشد.
با این حال در ویکی‌پدیا امکان گفت و گو وجود دارد. در قالب صفحات، گزینه بحث یا Discussion وجود دارد و در این صفحات در مورد محتوای مقالات، سازوکارهای ویکی، اینکه خوب هستند یا بد، بی‌طرفانه هستند یا نه، بحث وجود دارد. آنان که نگاه خوبی ندارند می‌توانند با بقیه وارد گفت و گو شوند.
از این منظر فیلترینگ صفحات ویکی‌پدیا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟فیلترینگ زیادی روی صفحات ویکی پدیا نیست. از 340 هزار مدخل ویکی پدیای فارسی در حال حاضر بین 20 تا 30 صفحه فیلتر هستند که اصلا به حساب نمی‌آیند.
تا حالا نشده که به شما تذکر بدهند که فعالیت خود در ویکی‌پدیا را کم کنید یا قطع ارتباط کنید؟به من که تذکری داده نشده است. به بقیه کاربران هم تا جایی که خبر دارم چنین تذکراتی داده نشده است.
در مورد عدم اعتبار ویکی‌پدیا به خصوص در مجامع علمی چه نظری دارید؟ببینید ویکی‌پدیا خودش گفته که اعتبار ذاتی ندارد بلکه اعتبارش به منبع است. کار اصلی ویکی در این است که مطالب را جمع و منسجم کند. البته فیلتر اولیه‌ای داریم و کاربران، مطالب بدون منبع را حذف می‌کنند.
شما با مسوولان ویکی‌مدیا ارتباطی دارید؟ مسوولان این بنیاد با دولت ما ارتباطی گرفته‌اند؟ما ارتباط داریم و نظرشان را می‌خواهیم. گاهی آن‌ها هم نظر
می‌دهند و مثلا 10 سالگی ما را تبریک گفتند. حتی برخی مدیران و دیوان‌سالارانا
رابطه خیلی صمیمانه با مسوولان بنیاد دارند اما در مورد رابطه با تصمیم‌سازان دولتی
این اتفاق تاکنون نیفتاده بود. البته قرار بود در مراسم دیروز به نوعی این اتفاق
رخ دهد و سوء‌تفاهم‌ها رفع شود و تصور رایج تغییر کند که متاسفانه اینگونه نشد.
پوستر همایش جشن تولد ویکی‌پدیای فارسی که برگزار نشد
یکی که همین نبودن فضای اعتماد در دولت است. یکی هم اینکه بین دانشگاهیان هم نگاه منفی وجود دارد. در عین حال باید توجه داشت که فضای اجتماعی و سیاسی هم هست که اجازه نمی‌دهد شناخت درستی شکل بگیرد. ضمنا مشارکت زنان در ویکی‌پدیا خیلی پایین است. البته در کشورهای دیگر هم پایین است و معمولا 25 درصد کاربران زن هستند اما در ایران این موضوع بارزتر است و حتما از این رقم کمتر است.
شما تا به حال با شکایت هم روبرو شدید؟تا جایی که من می‌دانم تا کنون شکایتی به مراجع قضایی داخلی نشده است. البته طبق سازوکاری که برای تعقیب نهادهای غیردولتی در ایالات متحده هست می‌توان از ویکی هم شکایت کرد.
از نظر کپی‌رایت هم مشکلی نداشتید؟می‌دانید که کپی‌رایت در ایران به شکل منسجمی وجود ندارد. اما کاربران فعال تلاش دارند که حق تکثیر را رعایت کنند. حداقل در مورد تصاویر کاملا رعایت می‌شود.
از آن سو، تا به حال شده که از سوی بنیاد ویکی مدیا تشویق شوید؟ما در بین کاربران سنت قدردانی داریم. حتی نشانه‌هایی برای قدردانی هست. می توانید نرم افزاری تشکر کنید. کارت پستال بفرستید و متن دلخواهتان را بفرستید. از سوی اشخاص حقیقی بنیاد هم تشکرهایی بوده ولی از سوی شخصیت حقوقی بنیاد خیر.
پربحث ترین صفحات شما چه صفحاتی هستند؟خبرهایی هستند که در جامعه داغ است. مثل وقایع سیاسی و تاریخی. بحث های دینی و مذهبی هم داغ است.
کمی در مورد این همایش برگزار نشده هم توضیح دهید.همایش پیشنهاد من بود که در قهوه‌خانه مجازی ویکی فارسی کار شد و بعد از آن استقبال شد. از آن جایی که من دبیر انجمن علمی زبان‌شناسی هم هستم با دو تن از اساتید دانشگاه که ویکی‌نویس هم بودند هماهنگ شدیم برای سخنرانی. برنامه چون در حد انجمن علمی بود موافقتش را از معاون اجرایی دانشکده گرفتیم. رییس دانشکده هم موافق بود و حتی گفت شرکت می‌کنم ولی بعدا آقای رهبر مخالفت کرد.
پیش از این هم سابقه تشکیل چنین مراسم‌هایی را داشتید؟بله. اولین مراسم ویکی‌پدیایی‌های ایرانی در سال 1389 در پارک ساعی تشکیل شده بود. به مناسبت تاسیس ویکی‌پدیای اصلی.
