به گزارش گروه سبک زندگی خبرگزاری دانا، بیش از 40 شرکت داخلی در دو سالن نمایشگاه بین‌المللی تهران گرد هم آمدند تا به قول دست اندرکاران نمایشگاه، توانمندی الگوهای پوشاک ایرانی را به نمایش بگذارند. این نمایشگاه تا دو روز دیگر (تا شنبه 19 بهمن) هم از ساعت 9 تا 16 دایر است ولی اگر قصد خرید لباس دارید وقتتان را هدر ندهید زیرا لباس‌ها فقط برای نمایش و احتمالا برای عمده فروشی گذاشته شده است. شائبه خرید و شاید هم تعطیلی مدارس، برخی را همراه خانواده به نمایشگاه کشانده بود و شاید همین باعث توضیح سازمان نمایشگاه شد که «مردم بدانید! اینجا لباس فروخته نمی‌شود!»

توان صنعتی بالا، توان رقابتی پایین

در این نمایشگاه توان صنعتی تولیدکنندگان پوشاک مشهود بود. از نظر طراحی، لباس‌های زیبا و در عین حال کارآمد وجود داشت. در عین حال اکثر طرح‌ها بومی بود و جالب اینکه دو شرکت با ساخت نرم‌افزار طراحی لباس به نمایشگاه آمده بودند. در غرفه انجمن طراحان پارچه و لباس هم مسابقه برپا شده بود. از نظر صنعتی هم اکثر تولیدکنندگان، پوشاک خود را متعلق به داخل کشور می‌دانستند و حتی برخی می‌گفتند که برای مواد اولیه هم نیازی به خارج ندارند. برخی غرفه‌ها حتی از صادرات حرف می‌زدند. اما با این حال چرا صنعت پوشاک کشور دچار رکود است؟

به نظر می‌رسد این تولیدکنندگان اگرچه «توان صنعتی» مناسب دارند اما «توان رقابتی» با کالای برند شده غربی یا کالای ارزان چینی را ندارند. آن چه سهم بالایی از بازار پوشاک ایران را در دست کالای قاچاق و نامرغوب اکثرا چینی، گذاشته این است که قیمت پوشاک مرغوب ایرانی بالاست. شوربختانه قشری هم که پوشاک مرغوب و گران می‌خواهد به دنبال «برند» است که کمتر در میان پوشاک ایرانی وجود دارد حتی اگر آن طور که در این نمایشگاه هم دیده شد وضعیت بسته بندی یا تبلیغات این شرکت‌ها نسبت به قبل ارتقا یافته باشد.

حضور پررنگ تولیدکنندگان تخصصی و لباس کودک

در کنار این مسایل دو موضوع جالب در میان غرفه‌های نمایشگاه، حضور پرتعداد تولیدکنندگان لباس کودک و نیز تخصصی شدن غرفه‌ها است. شاید سیاست‌های جمعیتی جدید باعث شده که تولیدکنندگان برای سال‌های بعد نقشه‌هایی در سر داشته باشند و شاید سختی رقابت در بازار تولیدکنندگان را به این سمت برده که با حضور در یک بخش از بازار (تولید تخصصی جین، مانتو یا لباس کودک) بتوانند سود بهتر و بیشتری ببرد.

پایان 30 سال صادرات به خاطر تحریم

اما شنیدن اوصاف بازار از زبان متخصصان این بازار هم جالب خواهد بود. با مسوول غرفه «کانون تولید ایران» صحبت می‌کنم. تولیدکننده‌ای که می‌گوید پس از 30 سال حضور در بازارهای خارج از کشور و به خصوص در ایتالیا با برند GAS به خاطر تحریم‌ها مجبور شده به بازار ایران بیاید (در سایت این شرکت آغاز صادرات از سال 1374 اعلام شده است یعنی حدود 18 سال پیش). ژانر کار این تولیدکننده، اسپورت یا کژوآل است. از تنوع رنگ زیاد لباس‌هایش می‌پرسم می‌گوید تنوع رنگ به این دلیل است که برخی مشتریان نوع خاصی از یک رنگ را می‌خواهند ولی اکثرا در بازار از هر رنگ یک نوع وجود داشته است. این گونه شده که این تولیدکننده به تبع شرکت‌های معتبری چون «لاگوست» و «پولو» به سمت طیف رنگی رفته است. رنگ‌هایی که البته شیمیایی است.

چادرهایی با دوخت و مواد اولیه خوب ایرانی

تولیدکننده بعدی خانمی به نام فرهنگ است. خودش طراح لباس است و تحت پوشش نام «آفرینش طرح هما» مانتوهای ایرانی اسلامی تولید می‌کند. می‌گوید طرح‌هایش در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی مثل استانبول برنده شده است. خانم فرهنگ می‌گوید مانتوهایی که او تولید می‌کند از نظر جنس و کیفیت و قواره و برازندگی مورد اقبال زنان ایرانی قرار گرفته است. دوخت در سایزهای بزرگ، استفاده از کارشناسان طراحی و دوخت لباس در کارگاه و مواداولیه خوب ایرانی و خارجی از مزیت‌هایی است که خانم فرهنگ در مورد لباس‌های خود ذکر می‌کند.

سلیقه جین پوش‌ها بستگی به فصل دارد

بازاریاب شرکت «آرمان جین پوش» دیگر فردی است که با او سخن می‌گویم. این تولیدکننده فقط لباس جین تولید می‌کند. می‌گوید پارچه و تولید ایرانی است اما دستگاه و برخی نیروهای انسانی از ترکیه می‌آیند. از او در مورد سلیقه جین پوشی ایرانیان می‌پرسم و او می‌گوید بسته به فصل متفاوت است. مثلا الان «یخی» مد شده است. به بیرون نگاه می‌کنم. در سالن را از شدت سرما بسته‌اند و برف هم شدت گرفته است.

قدرت خرید مردم کم است؛ لباس‌هایمان را در شمال شهر می‌فروشیم

خانمی که در حال خواندن دعاست، مسوول غرفه تولید پوشاک بچه «رزان» است. به او می‌گویم طرح‌های خوبی دارند اما در کمتر فروشگاهی دیده می‌شود. معترض می‌شود و می‌گوید که طرح‌هایشان در اکثر فروشگاه‌ها هستند. البته بعدها این فروشگاه‌ها را به «شمال شهر» محدود می‌کند چرا که لباس «گران» است و قدرت خرید مردم «کم». اوضاع بازار از نظر او در بازار رکودی بوده اما حالا بهتر شده است.

بازار لباس‌های ایرانی و طبیعی درگیر تکرار شده است

آقای اخوان، مسوول پوشاک «درست» یا آنچه به نام «تن درست» مشهور است؛ فرد دیگری است که با او صحبت می‌کنم. او می‌گوید استقبال از لباس‌های این تولیدکننده که دو ویژگی طبیعی بودن و ایرانی بودن را داشته خوب بوده چرا که این لباس‌ها هم با دیگر لباس‌های اندامی با طرح‌های پیچیده و عمدتا تنگ متفاوت است و بیشتر راحتی دارد و ضمنا قشری که می‌خواهد لباس طبیعی بپوشد جذب شعار فرهنگی این تولیدکننده پوشاک شده است.

اخوان اما حالا نگران تکراری است که در ژانر لباس‌های این چنینی رخ داده است. او البته می‌گوید رکود امسال بازار آن‌ها مربوط به کل صنعت پوشاک است اما تاکید می‌کند که برای رونق، باید در حوزه خلاقیت و نوآوری سرمایه‌گذاری کند. او البته از بقیه همکاران صنف خود گلایه دارد که بار هزینه این نوآوری را روی دوش آنان می‌گذارند و خودشان بیشتر بهره می‌برند تا هزینه کنند.

وقتی به او می‌گویم که به نظرم لباس‌های این تولیدکننده مخصوص قشر خاصی از مردم شده و در همه افراد نفوذ نکرده می‌گوید ما البته طراحی خاصی داریم و کوتاه هم نمی‌آییم مثل اینکه به طراحی ایرانی پایبندیم. ما تا به حال یقه انگلیسی نزدیم و نخواهیم زد و برخی ممکن است این ذائقه ما را نپسندند.

مقنعه بروجرد با فناوری نانو

تولیدکننده پوشاک بروجرد دیگر تولیدکننده‌ای است که به سراغش می‌روم. شرکتی که بیش از هر چیز به خاطر مقنعه‌اش در میان زنان ایرانی شناخته شده است. غرفه‌دار این شرکت می‌گوید دلیل کیفیت مقنعه بروجرد این است که از نخ ریسی و ریسندگی آن تا پایان مراحل تولید در یک کارخانه و خط تولید صورت می‌گیرد. این شرکت، این روزها به فکر ارتقای محصول خود هم افتاده و با فناوری نانو آن را آنتی باکتریال کرده است. بسته‌بندی‌های شیکی هم تدارک دیده شده است. شرکت البته به سمت لباس‌های فرم در رنگ‌های مختلف هم رفته و بازار جدیدی از این طریق برای خود گشوده است. تولیدی بروجرد هم مدعی است که در کار خود از طراحان مد و لباس حرفه‌ای بهره می‌برد.

سلیقه دختران ایرانی: تک باشد و اسپرت

تولیدکننده پوشاک سپیده و سیاه هم که لباس تین ایجری دخترانه تولید می‌کرد و متفاوت‌ترین دکور نمایشگاه را داشت دیگر کسی بود که با او سخن گفتم. او گفت دختران ایرانی در حال حاضر لباس‌هایی را می‌پسندند که هرچه بیشتر اسپرت باشد. به گفته او لباس‌های دخترانه در این سن، باید واقعا تک و خاص هم باشد و از این رو به جای تیراژ بالای تولید باید به سمت طرح‌های مختلف رفت.

نرم‌افزاری برای مدرن کردن طراحی الگو

در کنار این تولیدکنندگان، غرفه‌های دیگری با موضوعیت صنعت نساجی، اتحادیه‌های صنفی، نشریات و فناوری‌های مرتبط هم حضور داشتند. صادقی، غرفه دار شرکت «ایران جک» که یک نرم‌افزار طراحی لباس را ترجمه کرده بود گفت که این نرم‌افزار کار مهم تولید الگو را انجام می‌دهد که در ایران عموما به صورت سنتی صورت می‌گیرد. این نرم‌افزار این توانایی را داشت که به صورت طراحی دستی، عکاسی یا ورود اطلاعات، الگو را بسازد و حتی سایزهای مختلفی از آن را کپی کند.

وقتی بخش تولید و توزیع غیررسمی حضور ندارند

جشنواره پوشاک در ایران، در حالی برگزار می‌شود که در کنار برندها و بازار رسمی این صنعت که بخشی از آن در این نمایشگاه حاضر شده بود؛ بخش غیررسمی بزرگی در تولیدی‌های خیابان جمهوری و حوالی آن، نبض بازار پوشاک را در دست دارند. بزرگ‌تر از این عده البته قاچاقچیانی هستند که حجم عمده لباس‌های تن ما و شما را وارد کشور می‌کنند. شاید اگر این دو گروه روزی نمایشگاه برگزار کنند بتوان گزارش دقیق‌تری از وضعیت بازار پوشاک در ایران تهیه کرد.