ام اس یکی از بیماری های شایع سیستم عصبی مرکزی است که باعث آسیب دیدن اعصاب در نخاع و مغز و همچنین اعصاب بینایی می شود که عوارض بسیاری را در پی دارد و زندگی فرد را دچار اختلال می کند.
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر)، در این مطلب با چگونگی بروز، علایم و مراحل پیشرفت ام اس بیشتر آشنا می شویم:
مولتیپل اسکلروزیس ( م اس) چیست؟
ام اس یکی از بیماری های شایع سیستم عصبی مرکزی است که باعث آسیب دیدن اعصاب در نخاع و مغز و همچنین اعصاب بینایی می شود. اسکلروز به معنای ایجاد جوشگاه است و افراد مبتلا به ام اس در نتیجه پاسخ به آسیب های عصبی دارای نواحی متعدد جوشگاهی هستند. بسته به محل ایجاد آسیب، علایم ممکن است شامل اشکالات در کنترل عضلات، تعادل، بینایی یا حرف زدن باشد.
ام اس چگونه حمله می کند؟
دستگاه ایمنی فردی که به ام اس مبتلا است به بافت های اطراف رشته های عصبی در مغز، نخاع و رشته های عصب بینایی حمله می کند. این بافت پوشاننده رشته های عصبی از ماده چربی به نام میلین تشکیل شده است. ملین نقش عایق اعصاب را ایفا می کند و به انتقال پیام های عصبی که حرکت، سخن گفتن و سایر موارد دیگر را کنترل می کنند، یاری می رساند.
زمانی که میلین تخریب می شود، بافت جوشگاهی به وجود می آید و پیام های عصبی دست منتقل نمی شوند.
چه عواملی در ابتلا به ام اس تاثیر دارند؟
علت اصلی ابتلا به ام اس هنوز معلوم نیست، اما پزشکان عواملی را یافته اند که با شیوع ام اس ارتباط دارند. ام اس در نواحی دور از خط استوا از جمله کشورهای اسکاندیناوی و سایر بخش های اروپای شمالی بیشترین شیوع را دارد. در این نواحی نور آفتاب کمتراست، بنابراین برخی از پژوهشگران معتقدند که کمبود ویتامین D ممکن است نقشی در ایجاد این بیماری داشته باشد.
تحقیقات انجام شده بیانگر رابطه احتمالی میان کمبود ویتامین D و اختلالات خود ایمنی که ام اس هم جزو آنها محسوب می شود، بوده اند. اما هنوز نتیجه قطعی در این باره به دست نیامده است. به نظر می رسد ژنتیک هم در ابتلا به ام اس نقش بسزایی را ایفا می کند.
علایم بیماری ام اس
ضعف یا بی حسی
آسیب های عصبی می توانند باعث:
- احساس ضعف در دست یا پاها شوند
- بی حسی
- از دست دادن تعادل
- اسپاسم های عضلانی
این نوع از علایم در طولانی مدت می توانند باعث ایجاد اختلال در راه رفتن بیمار شوند.
مشکلات بینایی
بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام اسم مشکلات بینایی به نام اختلال عصب بینایی را تجربه می کنند. این التهاب بینایی ممکن است که تاری دید، از دست رفتن رنگ بینی، درد چشم و نابینایی معمولا در یک چشم را در پی داشته باشد.
مشکلات گفتاری
این عارضه نسبت به مشکلات بینایی کمتر شایع است اما برخی از افراد مبتلا به ام اس لکنت زبان پیدا می کنند. این حالت زمانی که ام اس عصب هایی که پیام های گفتار را به مغز منتقل می کنند، تخریب می کند. برخی از افراد نیز دچار بلع دشوار غذا می شوند.
در بیماری ام اس، بین نخستین حمله تا حمله بعدی ممکن است ماه ها تا سال ها فاصله وجود داشته باشد. پس از گذشت این دوره علایم جدیدی بروز کند یا علایم قبلی پیشرفت کنند.
ام اس یا سکته مغزی
اختلال حواس، لکنت زبان و ضعف عضلانی ممکن است علایم ام اس باشند اما علایم سکته مغزی نیز با ام اس بسیار مشابه هستند. هر شخصی که به طور ناگهانی توانایی صحبت کردن یا حرکت دادن اعضای بدن خود را از دست می دهد، باید فورا به اورژانس منتقل شود زیرا درمان سکته مغزی در ساعات اولیه احتمال بهبودی را افزایش می دهد.
شما می توانید تفاوت سکته مغزی و ام اس را در تصویر بالا مشاهده کنید.
چگونگی پیشرفت ام اس
ام اس به چهار شکل ممکن است که پیشرفت کند:
- عود کننده و فروکش کننده: در ابتدا حمله حاد بیماری و شعله ور شدن ناگهانی علایم رخ می دهد و بعد این علایم به طور کامل یا نسبی بهبود پیدا می کنند. سپس حملات بعدی به همین شکل با فواصل زمانی متفاوت ممکن است که بروز کند. این شایع ترین شکل بیماری ام اس است.
- پیشرونده اولیه: علایم ام اس به آهستگی اما به طور پیوسته بدتر می شود، بدون اینکه در طول این زمان اثری از بهبودی دیده شود.
- پیشرونده ثانویه: بیماری به شکل عود کننده و فروکش کننده شروع می شود و بعد به شکل پیشرونده تبدیل می شود.
- پیشرونده عودکننده: علائم زمینه‌ای به طور مداوم بدتر می‌شود. در عین حال بیمار حملات حاد را هم تجربه می‌کند که ممکن است فروکش کنند یا نکنند. این شکل بیماری از همه نادرتر است.
