به گزارش خبرگزاری دانا:مهندس سید محمود کثیریها با اشاره به بیماریهای صنعت کشور اظهار کرد: برای ایجاد همکاریهای بینالمللی با کشورهای غربی جهت اجرای طرحهای پتروشیمی مشاهده میشود در تیمهای مذاکرهکننده خارجی مجموعهای متشکل از افراد متخصص از جمله حقوقدان، روانشناس، متخصصان تجاری، بیمه و بانکها حضور دارند، این در حالی است که از سوی ایران در نهایت سه نفر پشت میز مذاکره نشستهاند.
وی با انتقاد از عدم حضور نمایندگانی از مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی کشور در تیمهای صنعتی مذاکره کننده ایرانی برای اجرای طرحهای پژوهشی گفت: تمام اعضای تیم مذاکره کننده خارجی میدانند که چه کاری میخواهند انجام دهند، چه طرحهایی مد نظرشان است و آینده پتروشیمی به کدام سمت است، اما ما در این زمینهها فقط حداقل اطلاعات را در اختیار داریم؛ اگر تیم مذاکره کننده خارجی طرحی را در مقابل ما قرار دهد، ما نمیدانیم مباحث مربوط به صنایع بالادستی و پاییندستی طرح کدام است.
مهندس کثیریها با بیان این که در دوران قبل از انقلاب ما دانش فنی اجرای طرحهای پروپانول، پروپیلن، متانول و یا طرح اوره را از کشورهای اروپایی، آمریکایی و ژاپن خریداری کردهایم، اظهار کرد: در حال حاضر با وجودی که در حال انعقاد قرارداد تاسیس چندمین مجتمع پتروشیمی در کشور هستیم، اما همچنان دانش فنی لازم را خریداری میکنیم.
وی ادامه داد: کشوری همانند چین ابتدا دانش فنی یک خط تولید را خریداری میکند، دومین خط تولید را با کشوری که لایسنس آن کار را در اختیار آنها قرار داده، به طور مشترک عملیاتی میکند و سومی را صادر میکند. ما دانش فنی اولین، دومین و آخرین خط تولید را خریداری میکنیم و به این ترتیب صنعت، مراکز پژوهشی و دانشگاهی هر یک جزیرهای را برای خود ایجاد میکنند که هیچ ارتباطی بین آنها وجود ندارد، چون ارتباط تنگاتنگی بین وزرای علوم، نفت و معدن وجود ندارد. هر یک از این وزارتخانهها و همچنین صنایع کشور با شرکت و هلدینگی به صورت مجزا قرارداد میبندند و هیچ اتفاقی هم نمیافتد و وقتی تحریمی پیش میآید همه این پروژهها روی زمین میمانند. در واقع یکی از بزرگترین اشکالات وارده به بخش صنعت کشور نداشتن متولی برای این بخش است. در حالی که هر یک از سه وزارتخانه مذکور باید با توجه به وظایف خود بخشی از یک پروژه را مدیریت کنند و به این صورت کار مشترک انجام دهند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطرنشان کرد: البته متاسفانه برخی استادان ما به درجه پروفسوری دست مییابند و کتاب هم مینویسند، اما نمیتوانند در بخش صنعت حتی یک پیچ را هم سفت کنند. دانشجویانی که توسط این استادان پرورش مییابند نیز همان ویژگی استادان خود را دارند و وقتی پس از فارغالتحصیلی در مقاطع بعد از لیسانس و یا فوق لیسانس وارد صنعت میشوند، اگر از آنها پرسیده شود که کدام یک از اساتیدشان میتوانند با صنعت همکاری کنند، میگویند هیچ یک، چون این اساتید ارتباطات صنعتی نداشتهاند؛ البته به جز تعداد معدودی از آنها که کار حرفهای انجام میدهند.
مهندس کثیریها در ادامه تاکید کرد: اگر چه در شرایط فعلی پساتحریم، نگاه کشورهای صنعتی به ایران متمرکز شده است، اما متاسفانه ما هنوز یک برنامهریزی واقعی نداریم. آنچه که بخش تولید و صنعت ما را تهدید میکند، واردات بیرویه هر محصولی از هر کشوری به خصوص چین است. متاسفانه افرادی پشت این قضیه هستند که گمرک ایران نمیتواند جلوی آنها را بگیرد. به این ترتیب بخش صنعت ما آرام آرام در حال نابود شدن است. چه بسا که در گذشته لوازم خانگی یا مربوط به کارخانه ارج و یا کارخانه آزمایش بودند، اما هماکنون باید اسامی این کارخانهها را در کتابهای تاریخ بخوانیم، چون دیگر وجود خارجی ندارند. در حال حاضر الجی، سامسونگ و خیلی از شرکتهای اروپایی، کرهای و چینی جایگزین محصولات کارخانجات داخلی شدهاند.
مهندس کثیریها ادامه داد: صنعتگران واقعی ما یا کارخانههای خود را تعطیل کردهاند و تا ابد رفتهاند و یا تعدادی هم که هنوز حضور دارند با چنگ و دندان سعی میکنند کارخانه خود را حفظ کنند تا تولیدی داشته باشند.
وی تاکید کرد: وقتی مواد و کالاهای ساخته شده از آن سوی مرزها با کمترین تعرفههای گمرکی به سرعت وارد کشور میشوند، مسلم است کالاهای داخلی نمیتوانند از نظر قیمت با آنها رقابت کنند. در مورد این موضوع باید به صورت اختصاصی وزارت صنعت، معدن و تجارت چارهای بیندیشد.
عضو هیات مدیره اتحادیه انجمنهای مهندسی و علم مواد ایران تصریح کرد: متاسفانه در تمام سالهای خدمتم مشاهده نکردم که هیچ کمکی چه مادی و چه معنوی در بخش صنعت صورت بگیرد و دست صنایع داخلی را بگیرند و از ورود کالاهای خارجی جلوگیری کنند؛ با ادامه همین روند وضعیت فعلی کشور هیچ تغییری نخواهد کرد.
مهندس کثیریها در ادامه با بیان این که اتحادیه انجمنهای علم مواد متشکل از 16 عضو دائمی از جمله انجمن پلیمر، آهن و فولاد، آبکاری، خوردگی و ... است، اظهار کرد: اعضای هیات مدیره انجمنهای علمی گنجینههایی از علم و تجربه هستند، تقریبا بسیاری از آنها اعضای بازنشسته و اساتید دانشگاهی و متخصصینی از صنایع مختلف هستند که هر یک 30 تا 40 سال تجربه کاری دارند. متاسفانه دولت کمترین توجهی به انجمنهای علمی ندارد؛ البته گفتنی است که در شبکههای اطلاعرسانی صدا وسیما و روزنامهها به انجمنهای علمی خیلی توجه میشود، اما در عمل این گونه نیست.
عضو هیأت مدیره انجمن خوردگی ایران تاکید کرد: اگر کسی بخواهد اطلاعاتی در مورد وضعیت فولاد کشور به دست آورد، باید به انجمن فولاد کشور مراجعه کند و یا اگر کسی بخواهد وضعیت صنایع کشور را در ارتباط با موضوع خوردگی مورد مطالعه قرار دهد، باید به انجمن خوردگی مراجعه کند؛ متاسفانه من به عنوان موسس انجمن، در مدت 22 سال حضور خود در هیات مدیره انجمن تاکنون کسی را ندیدهام که در مورد موضوعات گفته شده به این انجمنها رجوع کند، این موضوع در مورد سایر انجمنها نیز صادق است.
مهندس کثیریها گفت: انجمنهای علمی، کتابخانههای ارزشمندی هستند که که مرجعهای علمی بسیار خوبی دارند؛ متاسفانه نه صنایع کشور و نه دولت هیچ احساس نیازی به این کتابخانهها ندارند. چه بسا که یک انجمن علمی تاسیس میشود و اعضای هیات مدیره آن انتخاب شده و دوره آنها تمام میشود و اعضای جدید روی کار میآیند، بدون این که هیچ اتفاقی بیفتد. در صورتی که وقتی انجمن سلطنتی انگلستان استانداردی را تعریف میکند این استاندارد را به کل کشور انتقال میدهند و تمام صنایع کشور ملزم به رعایت آن استانداردها میشوند و یا انجمن شیمیدانهای آلمان نیز وقتی تشکیل جلسه میدهند و یک استراتژی برای عدم تولید یک ماده سمی و ممنوعه در پیش میگیرند، دیگر یک واحد صنعتی را نمیتوانیم پیدا کنیم که مواد سمی و سرطانزا تولید کند. متاسفانه در این زمینهها از انجمنهای علمی ما در کشور هیچ اظهار نظر و یا پرسشی نمیشود، حتی اگر از سوی ارگانهای دولتی مراجعهای صورت بگیرد اما در عمل مشاهده میکنیم به نظرات علمی انجمنها توجهی نمیشود و در نهایت هر کس کار خود را انجام میدهد؛ دقیقا مثل جزایری که در یک اقیانوس قرار گرفتهاند و هیچ ارتباط منطقی، فیزیکی و معنوی بین آنها وجود ندارد.
عضو هیات مدیره انجمن خوردگی ایران تاکید کرد: تا زمانی که دولت باور نکند اعضای انجمنهای علمی باید به عنوان مشاور در هیات مدیره صنایع مختلف از جمله صنایع پتروشیمی و فولاد و حتی در کمیسیونهای مختلف مجلس حضور داشته باشند، هیچ ارتباطی بین این ارگانها به وجود نخواهد آمد.
مهندس کثیریها با بیان این که برخلاف کشور ما دامنه فعالیت انجمنهای علمی خارجی بسیار وسیع است، ادامه داد: انجمنهای علمی در آمریکا به خصوص در زمینه خوردگی که حوزه تخصص ماست، استانداردهای بینالمللی تدوین میکنند که این استانداردها لازمالاجرا هستند؛ انجمن NACE یکی از قدیمیترین انجمنهای خوردگی با قدمت حدود 56 سال در آمریکاست که تمامی استانداردهای تدوین شده توسط آن در تمام شرکتهای نفتی لحاظ میشود. انجمن خوردگی انگلستان هم همین وضعیت را دارد. انجمنهای علمی این کشورها در واقع برای آنها افتخاری محسوب میشوند اما ظاهرا انجمنهای علمی ایران وبال گردن دولت هستند، ضمن این که یک ریال بودجه از دولت دریافت نمیکنند و اعضای هیات مدیره آنها هم حتی یک ریال حقوق دریافت نمیکنند؛ با این اوصاف دولت حتی حاضر نیست به طور رایگان نیز از اطلاعات این انجمنها استفاده کند.
وی در ادامه افزود: حتی بخشهای آموزشی شرکتهای بزرگ نیز برای ارتقای سطح علمی کارکنان خود حاضر نیستند با انجمنهای علمی قرارداد منعقد کنند.
مهندس کثیریها در مورد ارتباط صنعت و دانشگاه در کشور نیز گفت: در ابتدای انقلاب شعار ارتباط صنعت و دانشگاه سر داده شد که البته هنوز هم در حد همان شعار باقی مانده است؛ نه دانشگاهها یک اتاق متعلق به صنعت دارند و نه صنایع اتاق مختص به دانشگاهها.
وی با بیان این که پله اول ارتباط دانشگاه با صنعت بحث کارآموزی دانشجویان در واحدهای صنعتی است، افزود: در حال حاضر واحدهای صنعتی کشور به دلیل تحمیل هزینههای زیاد برای کارورزی دانشجویان بسیار راغب هستند که از همان روز اول دست رد به سینه دانشجوی کارآموز بزنند. در این شرایط یک دانشجو باید اطلاعات صنعتی را از کجا بدست بیاورد؟ بخش صنعت باید نیرو و بودجه متحمل شود تا این اطلاعات را در اختیار دانشجو قرار دهد، در این میان وزارت امور اقتصاد و دارایی حتی حاضر نیست این بودجه هزینه شده را از مالیاتهای واحد صنعتی مورد نظر کم کند.
مهندس کثیریها ادامه داد: در واقع در اینجا هم یک حلقه مفقوده بین وزارت دارایی و صنعت پیدا میشود تا صنایع را تشویق کنند مبنی بر این که مثلا اگر هر واحد صنعتی 10 تا 15 کارآموز بگیرد ما سالانه هزینه تمام شده برای کارآموزان را از مالیات آنها کم میکنیم، در این صورت واحدهای صنعتی تشویق به گرفتن کارآموز میشوند.
وی تاکید کرد: اگر سه وزارتخانه صنعت، دارایی و علوم با یکدیگر گفتوگو کنند، مشکلاتشان حل میشود. اما این سه وزارتخانه نیز دچار روزمرگی شدهاند.
مهندس کثیریها در ادامه درباره ارتباط صنعت و دانشگاه یادآور شد: چون اطلاعات مستندی در کشور وجود ندارد، دانشگاهها از طرحهای برنامههای توسعه صنعت مطلع نیستند.
عضو هیات مدیره اتحادیه انجمنهای مهندسی و علم مواد ایران همچنین با اشاره به بیتوجهی کمیسیون مجلس و دولت نسبت به انجمنهای علمی اظهار کرد: من به صراحت میگویم چون انجمنهای علمی بخشی از پازل بازی این ارگانها نیستند، اگر چه در کاغذ زیاد در مورد آنها صحبت میشود اما به زودی فراموش میشوند.
مهندس کثیریها تصریح کرد: انجمنها روز به روز در حال پیرتر شدن هستند و افراد با تجربه نیز با گذشت زمان به استقبال مرگ میروند، اما دولت هیچ وقت نگاه واقعی و جدی به این انجمنها نکرده است تا جایی که رئیس جمهور سابق در سال آخر دوره ریاست جمهوری خود در جلسه ای میگفت مگر در ایران انجمنهای علمی هم وجود دارد؟! وقتی چنین نگاهی از سوی دولت به انجمنهای علمی است، دیگر چه توقعی از سایر ارگانها میتوان داشت؟
مهندس کثیریها تاکید کرد: فکر میکنم که جا دارد مسؤولان دولتی و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور که میگویند برای پرداخت یارانهها بودجه نداریم، با انجمنهای علمی جلسه جدی بگذارند که دریابند چگونه میتوانند جلوی افزایش هزینههای صنایع را بگیرند، به عبارتی دقیقا چگونه میتوانند صرفهجویی را در بخشهای مختلف صنعتی افزایش دهند تا دولت نیز دچار مشکلات عدیده به خصوص در زمینه خوردگی نشود، البته این موضوع در مورد محیط زیست نیز صادق است و باید در این مورد نیز به انجمنهای علمی رجوع شود.
عضو هیات مدیره اتحادیه انجمنهای مهندسی و علم مواد ایران خاطرنشان کرد: مواد سمی و آلاینده همچنان در کشور ما تولید میشوند و همچنان در این زمینه چارهای اندیشیده نمیشود! ما در کشور بالای پنج میلیون خودرو داریم که قطر لوله اگزوز هر ماشین بین 6 تا 8 سانتیمتر است و بدین ترتیب انگار با لوله اگزوزی به قطر حدود 400 کیلومتر مواجهیم که دائما دود وارد فضای کشور میکند. با این اوصاف وزارت صنعت به جای این که جلوی خودروهای دودزا را بگیرد، وام 25 میلیون تومانی میدهد تا مردم خودروی دودزا بخرند.