غوطهورشدن در رویاهای شگفتانگیز کودکی
محمدامین قاسمی پیربلوطی، خبرگزاری دانا، گروه فرهنگ؛ یکی از برجستهترین مسائلی که برای پدران و مادران پیش میآید، هنگامی است که صاحب فرزند دوم یا سوم خود میشوند؛ در این جور مواقع، فرزندی که پیش از این در کانون توجه پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده قرار داشته، با آمدن عضو جدید دگرگونیهای مختلفی را در تعاملات و تجربیات روزانهاش میچشد. او دیگر هدف تمامی مهرومحبتها، وقتگذرانیها و مراقبتها نیست و به یکباره تبدیل میشود به برادر یا خواهر بزرگتر که علاوه بر اینکه با فقدان توجه کلنجار میرود، یک وظیفهی جدی مراقبتی و حمایتی هم به وظایفش در محیط خانواده اضافه میشود. انیمیشن «میرای» (Mirai) یکی از آثاری است که بهخوبی به این مسئله پرداخته و به نیکی تلاش کردهاست تا ابعاد و زوایای گوناگون آن را به تصویر بکشد.
«میرای»، انیمهای است محصول سال 2018 میلادی که نویسندگی و کارگردانی آن را مامورو هوسودا برعهده داشتهاست. این اثر 98 دقیقهای محصول ژاپن موفق شد که در همان سال 2018 نامزد یا برندهی جوایز معتبر جهانی سینمایی و انیمیشنی شود که از میان آنها میتوان به برندهشدن بهترین فیلم انیمیشنی غیرمستقل جایزهی انی (Annie Awards-یکی از معتبرترین جوایز جهانی مخصوص آثار انیمیشنی) و نامزدی بهترین فیلم انیمشنی اسکار اشاره کرد. ماجرای «میرای» از جایی شروع میشود که مادر و پدر پسربچهای کوچک با دختربچهی تازه بهدنیاآمدهشان – بهنام میرای - به خانه میآیند و بهتدریج شرایط از حالت عادی پیشین خارج میشود. درحالیکه پدر و مادر سعی میکنند خودشان را با اوضاع جدید و مسائل مراقبت از نوزاد وفق دهند، پسربچهشان نیز کمکم نسبت به نوزاد تازهوارد حس حسادت پیدا میکند و بهخاطر بیتوجهیهای پدر و مادرش نیز دچار آشفتگیهای گوناگونی میشود و در این میان به آغوش رویاها و خیالپردازیهای کودکانهاش پناه میبرد.
«میرای» در زبان ژاپنی بهمعنای آینده است و پسربچهی قصهی ما در جریان رویدادهای فیلم چندین بار با نسخهی نوجوان خواهر کوچکش از آینده روبهرو میشود. جدای از این مسئله اشارات جالب و دقیقی به مفهوم خانواده، محیط خانه، سنتهای ژاپنی، پیوندهای خویشاوندی در نسلهای مختلف و ارزش خاطرات میشود. در جریان فیلم با موقعیتها و صحنههای فانتزی، رویاگونه و استعاری متعددی روبهرو میشویم که هرکدام بهگونهای تحلیلی روانشناختی از نه فقط پسربچه بلکه تمامی اعضای خانواده، ارائه میدهند. سفرهای گوناگون فرازمانی و فرامکانی به تناسب موقعیتهای جدیدی که پیش میآید، در واقع میتوانند نشاندهندهی شگفتآوری جهان ذهنی کودکی باشند که دارد پیراهنهای مختلفی را در مسیر رشد خود پاره میکند. در این میان شاید مهمترین نماد این اثر، درخت حیاط خانه باشد که بهنوعی پیونددهندهی اعضای خانواده در طول زمان بوده و حافظهی تاریخی مردمانی است که در سایهی این درخت گرانبار و حول محور عشق و علاقه و فداکاری، همراه با یکدیگر بالیدهاند.